ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

Πέθανε ο συγγραφέας Χαβιέρ Μαρίας

marias javier Ο Ισπανός συγγραφέας Χαβιέρ Μαρίας, το έργο του οποίου έχει μεταφρασθεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες και 60 χώρες, πέθανε την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022 στην Μαδρίτη σε ηλικία 70 ετών από πνευμονία, ενώ προηγουμένως είχε προσβληθεί από COVID. Την είδηση μας μετέφερε η Λίζα Γεωμπρέ, που αυτές τις μέρες διαβάζει το βιβλίο του "Γράφοντας τις ζωές των άλλων" και αξίζει να το διαβάσουμε όλοι.

Η είδηση του θανάτου μας θύμισε μία αναφορά μας στο συγγραφέα, ο οποίος ήταν οπαδός της Ρεάλ Μαδρίτης την οποία αξίζει εδώ να επαναλάβουμε:

Javier Marias: "Όταν ήμουν θνητός"

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε τι κρύβεται πίσω από την επιθυμία μας να συναντάμε συμμαθητές και συμμαθήτριες τόσα χρόνια μετά. Ποιά είναι η κινητήριος δύναμη που κάνει τους περισσότερους από εμάς να επιδιώκουμε την επαφή;

Ο Ισπανός συγγραφέας Javier Marias, κυκλοφόρησε πριν από 25 περίπου χρόνια μία συλλογή διηγημάτων με τίτλο "Όταν ήμουν θνητός" ("Cuando fui mortal", 1996), όπου κάνει μία αναφορά στον δεσμό αυτόν με αφορμή το γεγονός ότι αναφέρεται αλλά και απευθύνεται στον συμμαθητή του χρησιμοποιώντας το επώνυμό του:

... στο σχολείο είσαι γνωστός με το το επώνυμό σου μέχρι την εφηβεία. Και, με τον ίδιο τρόπο που, αν διατηρηθεί η επαφή, βλέπει κανείς στον ενήλικο να προβάλλεται πάντα το πρόσωπο του παιδιού με το οποίο μοιράστηκε το ίδιο θρανίο, λες και οι μεταγενέστερες αλλαγές ή ο τονισμός κάποιων χαρακτηριστικών είναι μάσκα και παιχνίδι για να καλυφθεί η ουσία, έτσι και η επίτευξη ή η μη συμπλήρωση των ηλικιών του άλλου μοιάζουν εξωπραγματικές ή μάλλον πλασματικές, σαν σχέδια ή φαντασιώσεις ή αναπαραστάσεις ή φόβοι που αφθονούν στα παιδικά χρόνια, λες και ανάμεσα σ' αυτούς τους φίλους όλα όσα συμβαίνουν εξακολουθούν να φαίνονται και εξακολουθούν να βιώνονται ως αναμονή -η κύρια κατάσταση της παιδικής ηλικίας , δεν είναι καν επιθυμία-, τα παρόντα, τα παρελθόντα, ακόμα και τα πολύ μακρινά. Σ' αυτό το είδος των φίλων, κανένα ή λίγα πράγματα μπορούν να ληφθούν πολύ στα σοβαρά γιατί έχει συνηθίσει κανείς να είναι τα πάντα παιχνίδι, εκφρασμένο με σαφήνεια με εκείνες τις στερεότυπες φράσεις που κατόπιν τις εγκαταλείπει για να βγει στον κόσμο: "Έλα να παίξουμε αυτό", "Έλα να κάνουμε ότι", "Τώρα είμαι εγώ ο αρχηγός"...

Δείτε το σημείωμά μας από τον Ιανουάριο του 2018...

Η Λίζα Γεωμπρέ προτείνει το "Άσμα Ασμάτων"

asma asmatovn seferis Η Λίζα Γεωμπρέ διάβασε ξανά το "Άσμα Ασμάτων" σε μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη και μας το προτείνει ανεπιφύλακτα. Για τους γνωρίζοντες η ανθολογία αυτή των ερωτικών / γαμήλιων τραγουδιών αποδίδεται στον ίδιο τον Σολομώντα.

Επιλέγουμε από το προλόγισμα του Γιώργου Σεφέρη δύο μικρά σημεία (ας μας συγχωρέσετε την μετατροπή του σε μονοτονικό και την αντικατάσταση της άνω τελέίας από κόμμα):

... Όμως τούτος ο σημερινός ελληνικός κόσμος, αν πρόκειται να πάψει να είναι πνευματικά υπανάπτυκτος, καθώς λένε, πρέπει να ζήσει με οικειότητα και να αγαπήσει αυτά τα κείμενα που είναι η κληρονομιά του κι η παράδοσή του, και τούτο πως να γίνει χωρίς μεταφράσεις; Είναι παράδοξο, αν πάει ο νους μας στις Γραφές, είναι αλήθεια παράδοξο να αναλογιστεί κανείς, πως ένας λαός Χριστιανικός και Ορθόδοξος, ο πιό Χριστιανός Ορθόδοξος του κόσμου, έζησε τους τελευταίους αιώνες -δεν ξέρω πόσους- σε μία μισοσυνείδητ συμβίωση με τα Ιερά Γράμματά του...

...Το Άσμα Ασμάτων βλάστησε, όπως είναι φανερό, ανάμεσα σ' ένα ποιμενικό λαό, το λαό της Παλαιστίνης, είναι ένα γαμήλιο τραγούδι. Τα πρόσωπα που μας παρουσιάζει είναι η Νύφη, ο Άντρας, -τους υποδύονται ίσως οι δύο πρωταγωνιστές- και ο Χορός από γυναίκες ή και άντρες...

Αντιγράφουμε από την wikipedia:

Σύμφωνα με την ιουδαϊκή κατάταξη των βιβλικών έργων, το Άσμα Ασμάτων ανήκει στην τρίτη ομάδα των βιβλίων της Εβραϊκής Βίβλου, τα «Αγιόγραφα», ενώ σύμφωνα με τη χριστιανική, στη δεύτερη ομάδα, στα «Ποιητικά-διδακτικά» βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης.

Η έκφραση «άσμα ασμάτων», με την οποία επιγράφεται το έργο, είναι εβραϊσμός. Με ανάλογους συνδυασμούς ίδιων λέξεων, όπου η δεύτερη τίθεται σε γενική πληθυντικού (πρβλ. «άγια των αγίων»), δηλώνεται η υπέρθεση, οπότε ο τίτλος του βιβλίου σημαίνει: «Το πιο όμορφο τραγούδι».

Δείτε την καταχώρηση στην wikipedia...

Εμείς εντοπίσαμε και ένα άρθρο του 2018 που αναφέρεται στην μεταγραφή του Λευτέρη Παπαδόπουλου, που ερμήνευσε με μοναδικό τρόπο η Ειρήνη Παππά, σε μουσική Βαγγέλη Παπαθανασίου.

Δείτε το άρθρο...

Η Λίζα Γεωμπρέ προτείνει για τον Μάρτιο

Δύο μικρά βιβλία προτείνει η Λίζα Γεωμπρέ για διάβασμα αυτές τις ημέρες. Το πρώτο είναι οι "Αθωότητες" του Κλεάνθη Δανόπουλου και το δεύτερο "Το αίμα νερό" του Χάρη Βλαβιανού. Διαλέγετε και διαβάζετε όποιο προτιμάτε, εκτός αν διαβάσετε και τα δύο.

Τραπεζικοί υπάλληλοι, πορνογράφοι, αστυνόμοι, εκπαιδευτές, άγγελοι, πάμπλουτοι κληρονόμοι, γιατροί και παράνομοι συναντιούνται στις σελίδες αυτού του βιβλίου, κάνουν τις επιλογές τους, και παίρνουν κρίσιμες ή ασήμαντες αποφάσεις που σηματοδοτούν τη ζωή τους. Οι ιστορίες κυλάνε φωτίζοντας τμηματικά τη μεγάλη εικόνα που μας περιβάλλει, μέχρι να σκιαγραφήσουν τελικά την κρυμμένη σχέση που διατρέχει τις ζωές των ανθρώπων. Πρόκειται για δέκα αστραφτερές αθωότητες, παιχνιδιάρικες σαν αντανακλάσεις μιας πόλης στην επιφάνεια της μόνης αδιαπραγμάτευτης πεποίθησης που διατρέχει τις σελίδες αυτού του βιβλίου. (. . .)

Περισσότερα από το site της Πολιτείας...

Το αίµα νερό: γίνεται; Οι δυο λέξεις που συνάπτονται εδώ, η καθεµιά µε το δικό της ειδικό βάρος, και οι δυο µαζί µε την υγρή τους ζωτικότητα, παραπέµπουν απευθείας στη νομοτέλεια της λαϊκής σοφίας: όχι, δεν γίνεται. Και ο Χάρης Βλαβιανός, ένας ποιητής στην ωριµότητά του, µας θυµίζει ότι η φύση του αληθινού δηµιουργού ριζώνει στη διαρκή επιστροφή, στις εµµονές του, αλλά καρπίζει µόνο µε την ποιητική επίνοια, ώστε, κάθε φορά που επιχειρείται η επιστροφή, να συντελείται µε ανανεωµένους όρους ύφους και διευρυµένους ποιητικούς στόχους. Σ’ ένα ποιητικό βιβλίο, λοιπόν, αυτοπροσδιοριζόµενο ως «μυθιστόρηµα σε σαράντα πέντε πράξεις», συντίθεται µια µυθοπλασία του εαυτού, αλλά και µια επιτέλεση του ποιητικού εγώ: σταθερό θέµα το υποκείµενο, µέσο η ανασκαφή του προσωπικού, οικογενειακού τραύµατος, στιγµιότυπα που αναδύονται µε τους ελεύθερους συνειρµούς της µνήµης. Επιθυµία: αν όχι η συγχώρηση για ό,τι έχει πια παρέλθει, τουλάχιστον η λυτρωτική έκθεση· η απόφαση του ποιητή ν’αντικρίσει τα φαντάσµατά του στον καθρέφτη, να τους απευθυνθεί, να παίξει µαζί τους και να τους επιστρέψει ως δώρο συµφιλίωσης ένα (σχεδόν σπαρακτικό) µειδίαµα.

Περισσότερα από το site της Πολιτείας...

"Ένας καλός γιός" του Πασκάλ Μπρυκνέρ

"...Δεν συγχωρώ στον πατέρα μου το ότι σκότωσε μέσα μου τον γερμανικό πολιτισμό. Μηχανικά, έσβησα αυτή τη γλώσσα απ' το μυαλό μου επειδή ήταν η δική του, επιλέγοντας στη θέση της τα αγγλικά, που μπορούν να σε κάνουν να νιώσεις σπίτι σου ακόμη και στα πιό απόμακρα μέρη, που σε εξισώνουν με κάθε ανθρώπινο πλάσμα. Ο πατέρας μου δικαιολογούσε τον Χίτλερ κάτω από το φως του Μότσαρτ ή του Μπετόβεν και, μέσα από την πολιτισμική αυτή συγγένεια, συμπέραινε πως ο ένας ήταν αποτέλεσμα των δύο άλλων. Το Τρίτο Ράιχ γινόταν αποδεκτό κάτω από τις τρίλιες του Μαγικού Αυλού, κάτω από τις δυνατές συγχορδίες της Ωδής στη Χαρά. Ένας πολιτισμός που είχε γενν\ήσε τέτοια αριστουργήματα δεν μπορεί να ήταν και τόο κακός, ειδικά όταν η σοβαρή μουσική παιζόταν στα κτίσματα των στρατοπέδων. Είχε μία αίγλη, όπως και να το κάνεις, το να είναι φιλόμουσος ένας δήμιος. Τα Σαββατοκύριακα στο σπίτι ακούγαμε το Deutschland über Alles, τον εθνικό ύμνο της Γερμανίας, του οποίου η μουσική είναι παρμένη από ένα κουαρτέτο του Χάιντν, που κι αυτό ήταν διασκευή μιας μελωδίας από την Κροατία, αλλά ποτέ Μάτερ ή Μέντελσον. Μέχρι τα σαράντα μου, μου ήταν αδύνατον να ανεχτώ την κλασσική μουσική."

Το βιβλίο του Πασκάλ Μπρυκνέρ "Ένα καλός γιός" εκδόθηκε το 2015 από τις εκδόσεις Πατάκη και είναι η επιλογή της Λίζας Γεωμπρέ για αυτό το δεκαπενθήμερο της τελευταίας εβδομάδας του Φεβρουαρίου και της πρώτης του Μαρτίου. Το απόσπασμα είναι από το κεφάλαιο ΙΙΙ, που έχει τίτλο "Το εβραϊκό δηλητήριο".

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο:

Το "Ένας καλός γιος" είναι η ιστορία ενός παιδιού με εύθραυστη υγεία που γεννιέται μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο σε μια οικογένεια αυστριακής καταγωγής και γερμανικής παιδείας. Σε πολύ μικρή ηλικία το στέλνουν σ' ένα σανατόριο στην Αυστρία λόγω του προβλήματος των πνευμόνων του. Μέσα στο χιονισμένο τοπίο δοξάζει τον Θεό και προσεύχεται κάθε βράδυ να πεθάνει ο πατέρας του.
Ο πατέρας του, αντισημίτης και ρατσιστής, είναι ένας κακότροπος σύζυγος που δέρνει και εξευτελίζει τη γυναίκα του. Ο μοναχογιός του θα κάνει τα πάντα για να γίνει το αντίθετο απ' αυτόν. Θα υπάρξει αργότερα μαθητής του Γιανκέλεβιτς και του Ρολάν Μπαρτ και στη συνέχεια αναγνωρισμένος συγγραφέας, που τον τοποθετούν ανάμεσα στους "Εβραίους διανοούμενους" με τους οποίους και θα ταυτιστεί, αν και δεν είναι Εβραίος.
Ως την τελευταία του ημέρα, θα συντροφέψει εντούτοις στον γολγοθά του αυτόν τον ξένο, τον πατέρα του, που του έδωσε τη ζωή και που δε λέει να παραδοθεί στον θάνατο. Διότι πέρα από την περιφρόνηση και την ένοχη οργή, το συγκλονιστικό αυτό αφήγημα είναι η ομολογία μιας αδιαφιλονίκητης αγάπης ενός γιου προς τον πατέρα του, στον οποίο, παραδόξως, οφείλει όλο του το έργο - όπου το θέατρο της σκληρότητας μετατρέπεται σε συμπόνια. Στον πατέρα του αφιερώνεται λοιπόν ετούτο το βιβλίο του φόβου και της συγχώρεσης.