Το χριστουγεννιάτικο τραγούδι “Stille Nacht” εκτελέστηκε για πρώτη φορά την Παραμονή των Χριστουγέννων του 1818 στην Nikolauskirche στον ενοριακό ναό του Oberndorf, ένα χωριό της Αυστριακής Αυτοκρατορίας στον ποταμό Salzach της σημερινής Αυστρίας.
Ένας νέος Καθολικός ιερέας, ο πατέρας Joseph Mohr, είχε έρθει στο Oberndorf τον προηγούμενο χρόνο. Το 1816, ένα χρόνο μετά τους Ναπολεόντειους Πολέμους (1803-1815), έγραψε το ποίημα “Stille Nacht” στο Mariapfarr, το χωριό του πατέρα του στο Salzburg Lungau, όπου ο Joseph είχε εργαστεί ως βοηθός ιερέας.
Την μελωδία συνέθεσε ο Franz Xaver Gruber, δάσκαλος, ο οποίος έπαιζε εκκλησιαστικό όργανο στο γειτονικό χωριό Arnsdorf, το σημερινό Lamprechtshausen και την Παραμονή των Χριστουγέννων του 1818 έφερε τους στίχους στον Gruber και του ζήτησε να συνθέσει την μελωδία με συνοδεία κιθάρας για τις ανάγκες της λειτουργίας της ημέρας εκείνης, επειδή η υπερχείλιση του ποταμού είχε καταστρέψει το εκκλησιαστικό όργανο. Είναι άγνωστο τι ενέπνευσε τον Mohr να γράψει τους στίχους ή τον ώθησε να δημιουργήσει τα νέα κάλαντα.
Οι επαναλαμβανόμενες πλημμύρες κατέστρεψαν σταδιακά έως το 1899 και την εκκλησία (Nikolauskirche), στην θέση της οποίας αποφασίστηκε να χτιστεί το 1906 η “Stille-Nacht-Kapelle”, η οποία τελικά θεμελιώθηκε το 1924 και αποπερατώθηκε το 1934.
Σύμφωνα με τον Gruber, ο Karl Mauracher, κατασκευαστής εκκλησιαστικών οργάνων, και συντηρητής των οργάνων στην εκκλησία στο Oberndorf, ερωτεύθηκε το τραγούδι και πήρε την παρτιτούρα στο σπίτι του στο Zillertal. Από εκεί, δύο περιοδεύουσες οικογένειες λαϊκών τραγουδιστών, οι Strassers και οι Rainers, συμπεριέλαβαν τον σκοπό στις παραστάσεις τους. Οι Rainers το τραγουδούσαν ήδη από τα Χριστούγεννα του 1819 και το εκτέλεσαν μπροστά σε ένα ακροατήριο ανάμεσα στο οποίο παρευρίσκονταν και ο Φραγκίσκος Α’ της Αυστρίας και ο Αλέξανδρος Α’ της Ρωσίας, αλλά παρουσίασαν το τραγούδι για πρώτη φορά στις ΗΠΑ, στην Νέα Υόρκη το 1839. Ήδη από το 1840 το τραγούδι ήταν γνωστό στην Κάτω Σαξονία και αναφερόταν ως το αγαπημένο του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Δ΄ της Πρωσίας. Κατά την περίοδο εκείνη η μελωδία άλλαξε λίγο και απέκτησε την σημερινή της μορφή.
Το χειρόγραφο του Mohr (1820/1825) χάθηκε, το όνομά του ξεχάστηκε και παρ’ όλο που ο Gruber ήταν γνωστό ότι ήταν ο συνθέτης, πολλοί πίστευαν ότι την μελωδία είχε συνθέσει κάποιος διάσημος συνθέτης, όπως ο Haydn, ο Mozart, ο Beethoven ή ο Schubert. Το χειρόγραφο όμως ανακαλύφθηκε το 1995, χρονολογήθηκε γύρω στο 1820 και επιβεβαίωνε ότι οι στίχοι γράφηκαν το 1816 και η σύνθεση είχε γίνει από τον Gruber το 1818.
https://de.wikipedia.org/wiki/Stille_Nacht,_heilige_Nacht
