Η 12η Φεβρουαρίου 1945, ανήμερα του αγίου Μελετίου, επισκόπου Αντιοχείας (+ 381 μ.Χ.) , θα μπορούσε να είχε καταγραφή ως η πλέον χαρμόσυνος ημέρα της νεωτέρας ελληνικής ιστορίας. Τα Δεκεμβριανά αποτελούν παρελθόν, η χώρα προσπαθεί να επουλώση τα τραύματα, η κυβέρνησις Πλαστήρα ορκίζεται την 3ην Ιανουαρίου 1945 , ο πόλεμος δεν έχει ακόμη λήξει στην Ευρώπη και ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός Παπανδρέου εκτελεί κανονικώς τα καθήκοντα του Αντιβασιλέως. Άλλο που δεν ήθελε! Την αυτήν ημέραν εκπρόσωποι όλων των τάσεων του πολιτικού χώρου στην Ελλάδα προσέρχονται στο κτήμα Κανελλοπούλου, στην Βάρκιζα, να υπογράψουν την ομώνυμη συνθήκη. Ουσιαστικώς η Συνθήκη θα ερρύθμιζε περί αναστολής των εχθροπραξιών και θα αποτελούσε ένα είδος “συγχωροχαρτίου” στους εμπλεκομένους φορείς.
Για την ορθή ανάλυση της Συνθήκης της Βάρκιζας, οφείλομε να λάβωμε υπόψη και ένα, δύο σημεία γεωπολιτικού ενδιαφέροντος, τα οποία θα πρέπει να μελετηθούν με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Η καταρρέουσα Βουλγαρία συμμαχεί πλέον με την Αγγλία και στρέφεται κατά της Γερμανίας. Έπρεπε , όμως, η ορθόδοξη Βουλγαρία, να ενταχθή εντός των κόλπων της Ορθοδοξίας, ένεκα και του ψυχροπολεμικού κλίματος, που αναφύεται. Η Βουλγαρία είναι σχισματική από του 1870 βάσει αποφάσεως πανορθοδόξου Συνόδου εις Φανάριον. Πως, όμως θα ενταχθή?
Την 2αν Φεβρουαρίου 1945 εκλέγεται Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών ο Αλέξιος Σισμάνσκυ, προσωπικός φίλος του Στάλιν και συμμαθητής στο θεολογικό φροντιστήριο/σεμινάριο. Ο Αλέξιος είναι δεδηλωμένος αντι-Δυτικός. Η Δύση πρέπει να παρέμβη εν όψει της επεμβάσεως της Μόσχας στα Στενά. Πρέπει να εξασφαλισθή συμμαχία. Για τον λόγον αυτόν, κινούνται οι Δυτικοί πρός το Οικουμενικόν Πατριαρχείον. Επιφορτίζεται ο Αρχιγραμματεύς, Μητροπολίτης Σάρδεων Γερμανός Αθανασιάδης [Αρβανιτοχώριον Χαλκηδόνος 15.10. 1885- Φανάρι 3.3.1945], λόγιος και πνευματικός θεολόγος, ειδικευθείς στην εκκλησιαστική ιστορία και στο κανονικόν δίκαιον, όπως συντάξη Εισήγησι περί της άρσεως του σχίσματος με την Βουλγαρική Εκκλησία. Η Εισήγησις συντάσσεται νύκτωρ, κατατίθεται την 8ην Φεβρουαρίου 1945 και την 12ην Φεβρουαρίου συγκαλείται η Σύνοδος στο Φανάρι με μοναδικό θέμα την άρσιν του σχίσματος. Η Εισήγησις γίνεται ασμένως αποδεκτή.
Προσέξατε τις ημερομηνίες, δεν αποτελούν συμπτώσεις: 12 Φεβρουαρίου 1945 η Συνθήκη της Βάρκιζας, την αυτήν ημέρα η Συνθήκη της Γιάλτας και την αυτήν ημέραν η άρσι του Σχίσματος. Η Δύση έπρεπε να προλάβη τις εξελίξεις εν όψει της Γιάλτας. Η Βουλγαρία έπρεπε να γίνη αποδεκτή εντός της Ορθοδοξίας,έτσι ώστε να αποτελέση ανάχωμα στις επιδιώξεις της Μόσχας.
Την 22αν Φεβρουαρίου 1945 όλες οι ορθόδοξες εκκλησίες αναγνωρίζουν πανηγυρικώς την Βουλγαρία, δεν μπορούσαν να κάνουν και διαφορετικά.
Τελικώς, επέτυχε η Συνθήκη της Βάρκιζας? Η απάντησις, εκ των μεταγενεστέρων γεγονότων, είναι αρνητική. Τα πάθη οξυμμένα, οι κυβερνήσεις παραιτούνται εντός του 1945 και η χώρα οδηγείται σε έναν τρίτο γύρο αναμετρήσεων, μεταξύ αδελφών, συγγενών και ομοθρήσκων. Η χώρα μπαίνει σε ένα μοναδικό Μεσαίωνα. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα έμειναν νωπά μέχρι και σήμερα.Η μόνη σταθερά αξία ο Αρχιεπίσκοπος και Αντιβασιλεύς Δαμασκηνός, πρώην παλαιστής, 1, 98 μέτρα ύψος, μετρημένα, ο οποίος κάποια στιγμή θα αναλάβη και πρωθυπουργός [ 18 Οκτωβρίου – 1 Νοεμβρίου 1945].
Για να έλθωμε στα σήμερα, η ιστορία είναι πάντα ζωντανή, για να θυμηθούμε και τον Πολύβιο, τον Μεγαλοπολίτη, μία Συνθήκη της Βάρκιζας αποτελεί ένα ορόσημο και σκεπτικισμό για το τι μέλλει γενέσθαι.
Με τις σκέψεις αυτές Σας εύχομαι και πάλι έτη πολλά για την Κυριακή του Ασώτου!
