«Σ’ ένα κάρο δεμένο για την αγορά υπάρχει ένα μοσχάρι με θλιμμένα μάτια. Ψηλά από πάνω του φτερουγίζει ένα χελιδόνι στον ουρανό.
Πως γελούν οι άνεμοι. Γελούν με όλη τους τη δύναμη. Γελούν και γελούν όλη την ημέρα και τη μισή καλοκαιρινή νύχτα.
Ντόνα, Ντόνα, Ντόνα…
«Σταμάτα να παραπονιέσαι» είπε ο αγρότης. «Ποιος σου είπε να είσαι μοσχάρι; Γιατί δεν έχεις φτερά να πετάξεις όπως το χελιδόνι τόσο περήφανο κι ελεύθερο;».
Τα μοσχάρια εύκολα δένονται και σφάζονται χωρίς ποτέ να γνωρίζουν γιατί. Αλλά όποιος θεωρεί πολύτιμη την ελευθερία, σαν το χελιδόνι έχει μάθει να πετά».
Οι περισσότεροι γνωρίζουν το τραγούδι “Dona, Dona”, που έγινε γνωστό το 1960 από την Joan Baez. Είχε κυκλοφορήσει σε μικρό δίσκο 45 στροφών στην πίσω πλευρά, όπου στην πρώτη πλευρά ήταν το “The house of the rising sun”, σε εκτέλεση της Joan Baez, ένα χρόνο πριν την εκτέλεση του Bob Dylan και 4 χρόνια πριν από την εκτέλεση των Animals. Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα εβραϊκό τραγούδι, το οποίο έγραψαν το 1940 οι Sholom Secunda και Aaron Zeitlin και στο οποίο πρόσθεσαν αγγλικούς στίχους οι Arthur Kevess και Teddi Schwartz.
Ο πρωτότυπος εβραϊκός τίτλος του τραγουδιού είναι «Ντάνα-Ντάνα» και αποτελεί παραλλαγή του ονόματος Adonai, που είναι ένα από τα εβραϊκά ονόματα για τον Θεό (κάτι αντίστοιχο με το ελληνικό «Κύριος»).
Το «Ντάνα-Ντάνα» γράφτηκε για το εβραϊκό θεατρικό έργο «Esterke», παραγωγής του Aaron Zeitlin, με μουσική, που συνέθεσε ο Sholom Secunda. Οι στίχοι, η μουσική, τα διάφορα μέρη και το σχετικό υλικό είναι διαθέσιμα στο Ψηφιακό Αρχείο του Γινιδικού Θεάτρου. Το κείμενο με τους στίχους είναι γραμμένο στη γερμανοεβραϊκή γλώσσα (Γίντις), ενώ οι στίχοι που εμφανίζονται στο μουσικό αρχείο είναι εκρωμαϊσμένοι σε μία φωνητική μεταγραφή που φαίνεται προσανατολισμένη στη γερμανική σκηνή. Το τυποποιημένο σύστημα μεταγλώττισης του Γινιδικού Επιστημονικού Ινστιτούτου δεν ήταν τότε ευρέως διαδεδομένο και πολλές μεταγραφές μοιάζουν με γερμανικά, με τα οποία είναι στενά συνδεδεμένη η γίντις.
Τοάρθρο είναι δανεισμένο από το Music Heaven, και αναφέρει ότι“Κάποιοιείδαν σ’ αυτό το υπέροχο τραγούδι μία αλληγορία της μοίρας που προοριζόταν για τους Εβραίους που μεταφέρθηκαν στα «στρατόπεδα θανάτου» κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προφανώς αυτό δεν μπορεί να ισχύει γιατί οι στίχοι γράφτηκαν το 1940”.
Δείτε το έξαιρετικό άρθρο του Κωνσταντίνου Παυλικιάνη, που αναρτήθηκε τον Μάρτιο του 2020…
