Ο φιλόλογος – καθηγητής μας στη Γερμανική Σχολή Γιάννης Μυλωνάς προλόγισε το βιβλίο “Σε Αναζήτηση Ταυτότητας : Επιλογή ή Ιστορική Κληρονομιά;” του Σταύρου Αργυριάδη στην παρουσίαση στο Βιβλιοπωλείο Ευριπίδης στη Στοά “Ανδρέα Παπανδρέου” στο Χαλάνδρι.

“Σε αναζήτηση ταυτότητας” – βιβλιοπαρουσίαση μυθιστορήματος Σταύρου Αργυριάδη 

Τον γνώρισα, τότε, στη σχ. χρονιά 1976-77 στη Γ.Σ.Α.. Στα χρόνια της νιότης, της ομορφιάς και της φωτιάς…..Τότε που η ζωή άνθιζε με χίλια χρώματα και το μέλλον ήταν ευοίωνο. Στα μικράτα του ήσυχος, φρόνιμος, προσηνής, μειλίχιος και οξυδερκής με το μόνιμο μειδίαμα και το συγκαταβατικό χαμόγελο πάντα να απορεί μες στην Τάξη. Βέβαια, για την εικόνα του αυτή είχε φροντίσει και η συμμαθήτριά του και μετέπειτα σύζυγός του Άννα. Γιατρικό μεγάλο, βλέπεις, η συναισθηματική ισορροπία……..

Μικτό σχολειό, αγόρια-κορίτσια,αρσενικό-θηλυκό ό τι και η ζωή. Αρώματα μνήμης της νιότης……Και άντε τώρα να τιθασεύσεις την ατίθαση και άγρια νιότη…. Κι εγώ προσπαθούσα να ήμουνα εσείς….. Αλλά τότε, είτε εσείς δεν το καταλαβαίνατε, είτε εγώ δεν το κατάφερνα. Και δεν πρόλαβε να περάσει η πρώτη εικοσαετία και επέστρεψαν στο ίδιο σχολείο με ΄την ιδιότητα των γονέων να ρωτήσουν για την επίδοση και απόδοση της χαριέστατης κόρης τους, της αγαπημένης μου Χριστίνας. Διπλή χαρά εγώ ο χαζοδάσκαλος…… Α, ρε κανάγια, μπαμπέση Χρόνε……

Και ύστερα, μες στην τριβή του χρόνου και στις αλλαγές των καιρών χαθήκαμε. Έκαστος εφ΄ω ετάχθη στον κοινωνικό βιόκοσμο. Ο καθένας στον θεατρικό ρόλο της ζωής που μας είχε θέση η κοινωνία.

Και ξάφνου, αρχές του 2024, δέχομαι τηλεφώνημα από τον Σταύρο πως έχει κυκλοφορήσει το υπό βιβλιοπαρουσίαση μυθιστόρημά του. Φαίνεται πως, όταν τα γεγονότα χάσουν το χαρακτήρα τους, τότε εμπιστευόμαστε τη λογοτεχνία…… Στην περίπτωση αυτή θυμήθηκα το του Παλαμά. Όταν αγαπάς, δεν περπατάς, πετάς και πας. Και ήρθα…..

Ο εξαιρετικός μαθητής μου με τις λαμπρές σπουδές στην Εσπερία έζησε ο ίδιος και η όμορφη οικογένειά του αξιόπρεπα. Πλάνητας ο ίδιος γύρισε τον πλανήτη εργαζόμενος ως χημικός μηχανικός σε Εταιρείες οικουμενικού βεληνεκούς γνωρίζοντας πολλούς ανθρώπους και τον πολιτισμό τους. Μεγάλο, πλούσιο και αρκούντως βιωματικό το ταξίδι της ζωής του. Κοντολογίς, έζησε τη ζωή του, όπως ήθελε. Τώρα, θέλει να ζήσει για τη λογοτεχνία…..

Τον άνδρα, λοιπόν, τον πολύτροπο με πάμπολλες μνήμες και βιωματικές εικόνες, ο οποίος πολλά άστεα οίδεν και νόον έγνω, εγώ θα παρουσιάσω. Σήμερα, μπορούμε να πούμε όσα δεν μπορούσαμε τότε…. Σήμερα, ακόμη και ο χρόνος υποτάσσεται, γλυκαίνει η ψυχή, το όλον ομορφαίνει……

Κυρίες, κύριοι, είναι γνωστό πως η Ιστορία και η λογοτεχνία μοιράζονται τα ίδια εργαλεία, για να δημιουργηθεί το μυθιστόρημα, Κοντολογίς γίνεται τέχνη που αποτυπώνει τη ζωή μαθαίνοντας τον άνθρωπο να σέβεται και να τιμά την ανθρωπιά!!

Σπουδαίος γραφιάς με σπάνια σεμνότητα ο συγγραφέας. Από τα μικράτα του βιβλιοφάγος, πνευματικά ανήσυχος και όσο μεγάλωνε ατάραχος ταραξίας του πνεύματος, με αποτέλεσμα η φιλομάθειά, ευρυμάθεια και η φιλιστορία του να είναι διάχυτη στο μυθιστόρημά του. Όντως έχει στέρεα γνώμη που στηρίζεται στη γνώση εξ ανακαλύψεως κι όχι εξ αποκαλύψεως, Χρειάζεται κανείς πολύ σκάψιμο, για να φωτίσει σκοτεινά πράγματα…..Ο λόγος του απλός, σαφής, δωρικός,καθαρός σαν το γάργαρο τρεχούμενο νερό. Αψεγάδιαστος, αφκιασίδωτος, χωρίς ψιμύθια. Καταθέτει καλοζυγισμένες προτάσεις και άρτιες σκέψεις στο χαρτί. Κοντολογίς, δεν λερώνει λευκά αθώα χαρτιά…..Δεν κρύβει τις τεκμηριωμένες απόψεις του για τον κόσμο που θέλει.Μύστης καλός της ιστορίας και της φιλοσοφίας, αφού φιλοσοφεί μετ΄ευτελείας και φιλοκαλεί άνευ μαλακίας ( αγαπά το ωραίο με απλότητα και φιλοσοφεί χωρίς να γίνει μαλθακός). Ποτέ δεν κονταίνει κάποιον, για να ψηλώσει ο ίδιος. Ούτε θέλει να ανεβεί ψηλά, για να τον δει ο κόσμος, αλλά για να δει από ψηλά ο ίδιος τον κόσμο….Επίσης, πιστεύει, και το προβάλλει στο μυθιστόρημά του, πως η ιστορία δεν είναι μόνο η σαφής γνώση του παρελθόντος, αλλα και το συνεχόμενο στο διηνεκές παρόν,για το οποίο και νοιάζεται ο Σταύρος.

Κουβαλώντας, λοιπόν, στη σκεύη του ο συγγραφέας τόσο βαρύ φορτίο και έχοντας ισχυρή πνευματική αρματωσιά φαίνεται πως δεν είναι τυχαία και η επιλογή των ονομάτων στο πόνημά του. Αριάδνη-Χριστόφορος και Ιουλιανός. Αναντίλεκτα, υποδηλώνουν τη διαχρονία της ελληνικής γλώσσας και του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού κι όχι μόνο για τους γνωρίζοντες….

Αγαπητοί μου, τίποτα από όλα αυτά που μνημονεύει μες στο βιβλίο του δεν γεννήθηκε σε συνθήκη κλινικής ουδετερότητας, γιατί δεν έχει μόνο γνώμη, αλλά και γνώση. Γνωρίζει πολύ καλά πως ο παππούς Θουκυδίδης ήθελε τον πολίτη κοινωνό των κοινών και μετέχοντα. Διαφορετικά, αχρείο τον αποκαλούσε, δηλαδή τιποτένιο,ουτιδανό. Επίσης, γνωρίζει πως της σωκρατικής ανθρωποκεντρικής φιλοσοφίας είχαν προηγηθεί οι προσωκρατικοί φυσιοκράτες, οι οποίοι έδιωξαν το θεοκρατικό και υπερβατικό στοιχείο από τα ανθρώπινα, ενώ ο Όμηρος πιο μπροστά υμνούσε το αρχοντολόι που συναναστρεφόταν τους θεούς!! Στη συνέχεια, παρελαύνουν οι αναγεννησιακοί στοχαστές και οι διανοητές του Διαφωτισμού, που οι τελευταίοι εντυπωσιάζουν τον Σταύρο. Εδώ υψώνει το λάβαρό του, τη σημαία του. Ρίζα μας η ταυτότητά μας……Καημένε homo sapiens, μεγάλε και μηδαμινέ. Οδοιπόρε που ποτέ δεν κουράστηκες να αναζητάς την αλήθεια…..

Σταύρο μου αγαπητέ, δεν μπορείς να κοιτάς τον ουρανό, αν δεν πατάς γερά στη γη. Οφείλω να ομολογήσω πως το συναίσθημα και την πεισματάρα λογική μαστορικά τα πάντρεψες!! Έτσι, με το πόνημά σου ξεδιπλώνεις την αγωνία σου για τον νεοέλληνα πολίτη, ο οποίος άγεται και φέρεται από δίκτυα ενημέρωσης και εταιρείες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης λες και είναι έγκλειστος στα κελιά της εικονικής πραγματικότητας.

Το πεζογράφημά σου είναι μια γραφή ώριμη, λογικοκρατική, καθαρά ρεαλιστική, όπου η μυθοπλασία και το υπερβατικό στοιχείο απουσιάζουν επιμελώς. Εσύ, ένας κοσμοπολίτης και καθαρόαιμο τέκνο του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, πιστεύεις στην επανάσταση της λογικής, η οποία λογική έβγαλε τον άνθρωπο από την ανωριμότητά του, για την οποία υπεύθυνος ήταν ο ίδιος, και την προβάλλεις στο βιβλίο σου ευθαρσώς. Στ΄αλήθεια, χαίρω-χαίρομαι χαρά μεγάλη!! Όμως, αν έχουμε ακόμη μια ελπίδα, την χρωστάμε σ΄αυτούς που δεν έχουν καμιά ελπίδα. Επίσης, ξέρω πως ίσως ξέρεις πως είχαμε και έχουμε διαφορετική κοσμοαντίληψη και βιοθεωρία. Αυτό καθόλου δεν πειράζει. Εξάλλου, χώρα χωρίς σύνορα είναι η λογοτεχνία, που εσύ με πάθος ήδη υπηρετείς…….

Κυρίες και κύριοι, στα σχολεία κατασκευάζονται άνθρωποι….Ό τι είναι να αλλάξει από κει πρέπει να ξεκινήσει. Οι κυρίαρχοι δε θα ήταν κυρίαρχοι, αν δεν κυριαρχούσαν στα μυαλά μας. Σ΄αυτόν τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου κι αν βρίσκεται. Τα τελευταία λόγια δεν τα λέει κανένας ριζοσπάστης επαναστάτης. Ο αστός νομπελίστας ποιητής Σεφέρης τα διαλαλεί! Συνεπώς, μόνο με την παιδεία και το παιδί που παίζει μαθαίνοντας ο κόσμος θα πάει μπροστά.και δεν θα ετεροκαθορίζεται. Έχετε το νου σας το παιδί, γιατί, αν το παιδί και το θαυμαστικό χαθούν, ακολουθούν τελεία και παύλα…..

Αγαπητοί μου, αναντίρρητα, το βιβλίο του Σταύρου ανοίγει ορίζοντες, πλαταίνει τη ματιά σου. Μπορεί ο καθείς από σας να ταξιδέψει, να ταυτιστεί, να διαφωνήσει, να θυμώσει, να στοχαστεί και στο τέλος να αναστοχαστεί. Χρησιμοποιεί διεισδυτικό και ουσιώδη κειμενικό λόγο, χωρίς να έχει την πρόθεση να διδάξει.

Σε σύνοψη, δεν ξέρω αν είναι σπουδαίος συγγραφέας. Έχω, όμως, βαθειά συνείδηση πως είναι ένας άνθρωπος που ξέρει να βαδίζει….και πως το αποτύπωμα που αφήνει θα είναι ανεξίτηλο. Είναι ένας άνθρωπος που θέλει να μεταδώσει σκέψεις και ιδέες, που αρχίζουν να σπανίζουν στην εποχή μας. Γι΄αυτό αβίαστα τον κατατάσσω στην αριστοκρατία του πνεύματος κι όχι του αίματος. Η φύτρα της οικογένειας Αργυριάδη έχει να επιδείξει άπειρα ονόματα που στόλισαν και στολίζουν τα γράμματα και τις επιστήμες στην ημεδαπή και αλλοδαπή από τις αρχές της προεπαναστατικής περιόδου μέχρι σήμερα….Βέβαια, επειδή ο συγγραφέας παράγει σκέψεις δεν έχει φόβο. Δεν τον φοβίζει ο άνθρωπος όσο η δύναμη της αυτοκαταστροφής του. Καλά είναι, λοιπόν, όλοι μας λίγο-πολύ να λυτρωθούμε από την εγωπληξία και την προγονοπληξία μας, όσο κι αν αυτό πονεί. Γνωστή αρχαιόθεν η φυλετική αδυναμία μας να μην μπορούμε να υποτάξουμε τα ελαττώματά μας στις αρετές μας. Ας πάψουμε κάποια στιγμή να μεθούμε με τη δόξα που μόνοι μας χαρίσαμε στον εαυτό μας. Γιατί, όντως δώσαμε τα φώτα του πολιτισμού στην οικουμένη, αλλά δεν φροντίσαμε να κρατήσουμε και κανένα κεράκι για την αφεντιά μας…….

Εξάλλου, των μικρών και των μεγάλων λογοτεχνών τα έργα είναι ωραία αλλά όχι και εφαρμόσιμα. Μας μαθαίνουν να γνωρίζουμε καλύτερα τον εαυτόν μας και τον κόσμο. Γι αυτό οι αναγνώστες της λογοτεχνίας που πιστεύουν στη θεραπευτική λειτουργία της, διαβάζοντας το πόνημα του Σταύρου, θα αποζημιωθούν. Τέλος ,μην ξεχνάτε πως το υψηλό κάλεσμα της λογοτεχνίας είναι να ευφραίνει τις καρδιες των ανθρώπων.

Σας ευχαριστώ για την κατανόηση και την υπομονή σας.