Κυκλοφόρησε το τελευταίο βιβλίο του Νίκου Θέμελη, απόφοιτού μας του ’64, δυόμισυ περίπου χρόνια μετά το θάνατό του.

Δανειζόμαστε το κείμενο του Μανώλη Πιμπλή από “Τα Νέα” που δημοσιεύτηκε στις 22 Μαρτίου 2014:

Ο Νίκος Θέμελης έφυγε από τη ζωή στις 20 Αυγούστου του 2011. Αφησε πίσω του μια πολύχρονη, εργώδη και πάντοτε διακριτική, χωρίς τυμπανοκρουσίες, πολιτική δράση δίπλα στον Κώστα Σημίτη, αλλά και ένα ιδιαίτερα πλούσιο, αν και όψιμο συγγραφικό έργο, καθώς κατάφερε μέσα σε όχι πολύ παραπάνω από μια δωδεκαετία να κερδίσει μια σημαντικότατη θέση στα ελληνικά γράμματα αλλά και μια επίσης επίζηλη θέση στις καρδιές των αναγνωστών.

Οι δικοί του άνθρωποι ήξεραν ότι είχε γράψει και ένα τελευταίο βιβλίο που δεν πρόλαβε να εκδώσει πριν φύγει από τη ζωή. Δεν το έκρυβε, άλλωστε, το είχε ο ίδιος πει σε δικούς και φίλους, σε κάποιους μάλιστα – και πρώτα απ’ όλα στη σύντροφο της ζωής του Μαριάννα -, το είχε δώσει να το διαβάσουν.

Είναι ένα βιβλίο πολύ μικρότερο από τα ογκώδη μυθιστορήματα στα οποία μας είχε συνηθίσει: 160 σελίδες. Αλλά όλα συντείνουν στο ότι το είχε ολοκληρώσει και, αν ήταν να αλλάξει κάτι, αυτό θα γινόταν μόνο σε επίπεδο επιμέλειας. Το πρώτο μέρος του το ξεκίνησε το 2010 και το δεύτερο το δούλευε μέχρι και το τέλος του Ιουλίου του 2011 – την 1η Αυγούστου μπήκε στο νοσοκομείο και δεν βγήκε ξανά.

Πιθανότατα δεν είχε τη δύναμη να κάνει κάτι μεγαλύτερο – το τελευταίο εξάμηνο της ζωής του ήταν ιδιαίτερα οδυνηρό – ή πάλι η ίδια η υπόθεση του έργου τον είχε οδηγήσει σε πιο μικρή έκταση ανάπτυξης της πλοκής.

Είχε άλλωστε συνηθίσει να δουλεύει νιώθοντας την ανάσα του θανάτου. Μόνο το πρώτο του βιβλίο, την «Αναζήτηση», την έγραψε απόλυτα υγιής (κυκλοφόρησε από τον Κέδρο το 1998). Μετά εκδηλώθηκε η ασθένειά του και όλα τα υπόλοιπα έργα του τα έγραψε με το βάρος του πεπερασμένου χρόνου μέσα του. Ο γιατρός του έλεγε πως μάλλον το γράψιμο ήταν εκείνο που τον βοηθούσε να αντέχει τόσα χρόνια μια ασθένεια από την οποία άλλοι πεθαίνουν πολύ γρηγορότερα.

Συνέχιζε, τις περιόδους που έγραφε, να σηκώνεται κάθε πρωί στις 6 και να γράφει για ένα δίωρο πριν τον αποσπάσουν οι υποχρεώσεις της ημέρας. Ενδιάμεσα είναι όμως σίγουρο ότι πάλι σκεφτόταν τους ήρωές του. Οι άνθρωποι που τον ήξεραν καλά λένε ότι το γράψιμο έπαιρνε όλο και μεγαλύτερη θέση στη ζωή του και ότι κατά βάθος στο τέλος ήθελε να αφοσιωθεί αποκλειστικά σε αυτό. Το κείμενο του μικρού μυθιστορήματος ήταν στον υπολογιστή του. Το επιμελήθηκε η μόνιμη επιμελήτρια των κειμένων του (τόσο στον Κέδρο όσο και στο Μεταίχμιο), η Ελένη Μπούρα. Ενώ ο ιστορικός Βασίλης Παναγιωτόπουλος, τον οποίο είχε συμβουλευθεί για ορισμένες ιστορικές λεπτομέρειες, έγραψε επίμετρο που διαφωτίζει τον αναγνώστη για το περιβάλλον του 1824, όπου διαδραματίζεται το πρώτο μέρος του βιβλίου. Στο δεύτερο, που διαδραματίζεται στις ημέρες μας, το 2009, ο Νίκος Θέμελης επέλεξε έναν τίτλο τον οποίο πάλι ο ίδιος διάλεξε και ως γενικό τίτλο του βιβλίου: «Η αναχώρηση»…