Φιλελληνισμός

filelliniko konzerto 2

logo deddhe logo eefshp 80h EL 300x67logo parisianou

Veranstaltung zum Deutschen Philhellenismus Philhellenic event for the 200 years of the battle of Peta
Anfang Juli dieses Jahres jährt sich zum 200. Mal die verheerende Schlacht von Peta (in der Nähe von Arta), in der das sog. Philhellenen–Bataillon fast vernichtet wurde. Mehr als 150 Philhellenen leisteten der zahlenmäßig weit unterlegenen türkischen Armee erbitterten Widerstand, fügten ihr große Verluste zu und fielen heldenhaft auf dem Schlachtfeld. Das Bataillon wurde von General Karl Graf von Normann-Ehrenfels aus Stuttgart kommandiert, der schwer verwundet wurde und später in Messolonghi starb.

Einer der wenigen Überlebenden war der deutsche Bataillonsarzt Daniel Elster, der nach seiner Rückkehr in die Heimat ein Gedenkbuch über das Bataillon der Philhellenen, mit ergreifenden Beschreibungen und Details der Schlacht, veröffentlicht hat. Elster war aber auch ein begabter Musiker und wurde später ein berühmter Komponist und Musikpädagoge, der als Begründer der Chormusik in Deutschland gilt. Aus diesem Grund und um einen künstlerischen Beitrag zu den Jubiläumsfeierlichkeiten zu leisten, werden 22 Veteranen des berühmten Dresdner Chores nach Griechenland kommen (www.kreuzchor. de), die 1216 gegründet wurde und von berühmten Komponisten wie Robert Schumann und Richard Wagner geleitet wurde, an einer Veranstaltung zum deutschen Philhellenismus teil, die der Alumni-Verein der Deutschen Schule Athen am 8. Juli im Goethe-Institut organisiert.

Chorleiter Martin Brechneider, der über umfangreiche Erfahrungen in der Chormusik verfügt und Daniel Elster sehr gut kennt, hat ein sehr interessantes Programm mit typischen Liedern dieser Zeit zusammengestellt, darunter Beethoven und der große philhellenische Dichter Müller, bekannt als Griechen-Müller.

Τhe beginning of July of this year marks 200 years since the devastating battle of Peta (a small town in central Greece), in which the Order of the Philhellenes was decimated. More than 150 philhellenes fiercely resisted a vastly overnumbered Turkish army, causing to it huge losses, and fell heroically on the battlefield for the freedom of the Greeks.

One of the few survivors was the Swiss doctor of the Order, Daniel Elster, who wrote as a memorial a book about the sadly missed Order of the Philhellenes with shocking descriptions and details of the battle of Peta. The book was published in Baden/AG under the title “Das Bataillon der Philhellenen”.

Elster, however, was also a talented musician and developed into a famous composer and music teacher, and is considered the founder of choral music in Switzerland, inspired by Pestalozzi, with whom he was associated with friendship and mutual respect. Therefore and in order to contribute artistically to the celebration of the anniversary, 22 veterans of the famous Dresden Choir (www.kreuzchor.de), which was founded in 1216 and led by famous composers such as Robert Schumann and Richard Wagner, are coming to Greece.

The director of the Choir Mathias Bretschneider, with extensive experience in choral music and a deep connoisseur of Daniel Elster, prepared the very interesting program below, with characteristic songs of the time, including Beethoven and the great philhellene poet Wilhelm Müller, known as “Griechen-Müller”.

filelliniko konzerto 1

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

treiber heinrichΠρίν λίγες ημέρες, την ημέρα του Πάσχα, συμπληρώθηκαν 140 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου φιλέλληνα ιατρού Ερρίκου Τράιμπερ. Χωρίς υπερβολή ο Τράιμπερ υπήρξε ένας από τους πλέον διακεκριμένους αλλά και πλέον αγαπητούς φιλέλληνες. Όχι μόνο συμμετείχε σαν χειρούργος ιατρός σε πολλές από τις σημαντικότερες μάχες και στρατιωτικές επιχειρήσεις του απελευθερωτικού αγώνα του ’21 σε ξηρά και θάλασσα, αλλά και μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους προσέφερε για πολλά χρόνια τα μέγιστα στην ίδρυση ιατρικών υποδομών αλλά και στην ιατρική εκπαίδευση στη χώρα.

Αλλά ας δούμε τι γράφει για τον Τράιμπερ ο μέγας γνώστης και ιστοριοδίφης της Γερμανικής παρουσίαςστην Ελλάδα και συνιδρυτής της Γερμανικής Σχολής Αθηνών, Wilhelm Barth, στο μνημειώδες βιβλίο του «Η Εποχή των Φιλελλήνων» (Εκδόσεις Παρισιάνου 2021):

Ο δρ της ιατρικής Heinrich Treiber, γεννήθηκε το 1796 και ήταν γιος του αυλικού φαρμακοποιούTreiber στο Μάινινγκεν. Σπούδασε ιατρική στην Ιένα, στο Βίρτσμπουργκ και στο Μόναχο, το 1819πήγε στο Παρίσι, το οποίο φημιζόταν για την ιατρική του σχολή, για να συνεχίσει τις σπουδές του.

Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, πήγε στην Ελλάδα, όπου βρήκε τον σκοπό της ζωής του.

Στις 26 Ιανουαρίου του 1822 πέρασε μαζί με τους συνταξιδιώτες του –με τους οποίους είχε πάει μέσω του Λιβόρνο στο Μεσολόγγι– στην Πελοπόννησο· έφτασαν στην Κόρινθο, την οποία είχαν καταλάβει οι Έλληνες μόλις μία εβδομάδα πριν και στην οποία έβλεπε κανείς – όπως αναφέρει στο ημερολόγιο του που διασώθηκε–μόνο συντρίμμια. Ο Treiber αναγκάστηκε να μοιραστεί με οχτώ συντρόφους του ένα άθλιο σπιτάκι, ανέλαβε όμως αμέσως τη φροντίδα των ασθενών του τακτικού σώματος. Όταν αρρώστησε και ο ίδιος, τον φρόντισε ο συγκάτοικός του και αφού ανάρρωσε, έλαβε από τον υπουργό Πολέμου Κωλέττη τον επίσημο διορισμό του στα τακτικά στρατεύματα που βρίσκοντανστην Ακροκόρινθο. Μετά τη συγκρότηση του Τάγματος των Φιλελλήνων τον Μάιο, οι μονάδες αναχώρησαν στις 23 του ίδιου μήνα για την Ήπειρο.

Στη μάχη του Πέτα που ακολούθησε λίγο μετά (4/16 Ιουλίου 1822), στην οποία το Τάγμα των Φιλελλήνων υπέστη ολοκληρωτική συντριβή, έχασε τα παπούτσια και όλα του τα όργανα και κινδύνευσε να πέσει στα χέρια των Τούρκων, ωστόσο κατάφερε να σωθεί καταφεύγοντας στον Μαχαλά, ενώ στη συνέχεια πήγε στο Βραχώρι και στο Ανατολικό. Επειδή εκεί δεν υπήρχαν ούτε τα απολύτως απαραίτητα, αναγκάστηκε να πάρει τονδρόμο της επιστροφής και με πολλές δυσκολίες έφτασαν τελικά, περνώντας από την Αράχοβα καιτην εντελώς κατεστραμμένη Λιβαδιά, στις 24 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, όπου τους υποδέχτηκε οΔημήτριος Υψηλάντης.

Στο σπίτι του Αυστριακού προξένου Georg Gropius o Treiber βρήκε πολλέςγυναίκες και παιδιά από την Τουρκία, τα οποία εκείνος είχε τη μεγαλοψυχία να φροντίζει. Ο Ελβετόςκαθηγητής Stähele έγινε ξεναγός του στα αρχαία κτίσματα της Αθήνας. Έχοντας σταλεί από τον

Υψηλάντη στον Ισθμό, ο Treiber συνάντησε στη Σαλαμίνα, στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου(Φανερωμένη), πολλές οικογένειες από τη Ρούμελη, οι οποίες είχαν αναζητήσει εκεί καταφύγιο, ενώστον Ισθμό βρήκε όσους είχαν επιζήσει από τα στρατεύματα που είχαν χτυπηθεί από τον Δράμαλη.

Οι τακτικοί έμειναν για αρκετό καιρό στα περίχωρα του Ναυπλίου, βρίσκονταν όμως σε κατάστασηπλήρους ένδειας, έτσι ώστε ο Treiber αναγκάστηκε να πουλήσει το ρολόι του για να μπορέσει νααγοράσει μερικά ρούχα. Τη νύχτα της 11ης προς τη 12η Δεκεμβρίου το Ναύπλιο έπεσε στα χέρια τωνΕλλήνων, οι οποίοι μπήκαν την 1 Ιανουαρίου του 1823 στην πόλη, που βρισκόταν σε φρικτήκατάσταση. Ολόκληρο τον Ιανουάριο ο Treiber ήταν άρρωστος με πυρετό και μόλις στις αρχέςΦεβρουαρίου μπόρεσε να εγκατασταθεί σε ένα υποφερτό σπίτι. Έβγαζε τα προς το ζην δουλεύονταςιδιωτικά ως ιατρός. Όσα εκείνος και άλλοι λάμβαναν ως αμοιβή, επειδή παρέχονταν υπό τη μορφήκρατικών ομολόγων, αναγκάζονταν να τα πωλούν με μια απώλεια της τάξης του ογδόντα τοις εκατόγι’ αυτό και σκέφτηκαν να περάσουν στο ψαριανό τμήμα του ελληνικού στόλου, όμως τα πλοίαΜεσολόγγι ένα σύνταγμα πυροβολικού και ότι είχε προσκαλέσει όλους τους Γερμανούς ναστον Πύργο-Κατάκολο και με μια μικρή βάρκα πέρασαν στο Μεσολόγγι.Δεν είχε προλάβει όμως καλά καλά να ενταχθεί ως ιατρός στο σώμα και να ξεκινήσει τη δουλειά του18 Απριλίου ο Treiber σημειώνει στο ημερολόγιό του: «Ιατρικό συμβούλιο για τον άρρωστο λόρδοξεψύχησε στα χέρια του Treiber, αυτός και ο δρ Torti ταρίχευσαν το πτώμα του· στις 2 Μαΐου, o δρ.Bruno, μαζί με τους υπηρέτες του Μπάιρον αναχώρησε για την Αγγλία.

Τον Οκτώβριο, ο συνταγματάρχης Ρόδιος πρόσφερε στον Treiber την παλιά του θέση στο τακτικό σώμα λόγω του εμφύλιου πολέμου που είχε ξεσπάσει τότε ανάμεσα στον Θεόδωρο ΚολοκοτρώνηΦεβρουάριο του 1825 ίδρυσε ένα νοσοκομείο. H ανέχεια που επικρατούσε ήταν μεγάλη, ενώστρατευμάτων ανατέθηκε στον Γάλλο συνταγματάρχη Φαβιέρο, ο Treiber –ο οποίος εν τω μεταξύ

σώμα, έχοντας ενισχυθεί με δυνάμεις του πυροβολικού και του ιππικού, πήγε στην Αθήνα.

Τοντακτικό σώμα υπέστη μεγάλες απώλειες.του αρχιστράτηγου Γεώργιου Καραϊσκάκη να συμμετάσχει ως ιατρός στην εκστρατεία στη Ρούμελη.Με αυτή την ιδιότητα έζησε τις μάχες στο Χαϊδάρι, στη Δομβραίνα, στην Αράχοβα, στα Σάλωνα, στην–όπως είπε για εκείνον στον επικήδειο που εκφώνησε ο γενικός αρχίατρος Σούτσος–, έτσι ώστε ούτε

παξιμάδι. Στα χέρια του άφησε την τελευταία του πνοή ο Γεώργιος Καραϊσκάκης (5/5/1827). ΔύοΈλληνες και σχεδόν όλοι οι φιλέλληνες που είχαν επιζήσει.

Αργότερα ο Treiber ανέλαβε μαζί με τονΣεπτέμβριο του 1827, όταν ανέλαβε υπό τον Hastings, τον πλοίαρχο του ατμόπλοιου «Καρτερία», τηστο Μεσολόγγι όταν καταλήφθηκε το οχυρωμένο νησί Βασιλάδι.Ο Treiber κουράστηκε από τη ναυτική ζωή, διορίστηκε διευθυντής του νοσοκομείου στο Ιτς-Καλέέξοδα.

Το 1835 προήχθη σε γενικό αρχίατρο και ανέλαβε την οργάνωση και τη διοίκηση τουκαθηγητής και ήταν εξαιρετικά πολλοί οι ιατροί, και ιδίως οι στρατιωτικοί, τους οποίους εκπαίδευσε.ως προέδρου της υγειονομικής υπηρεσίας·και όταν η θέση του συγχωνεύτηκε με εκείνη τουτην αξιόλογη δράση του αμισθί. Το όνομά του είχε ήδη γίνει γνωστό σε κάθε χώρα και δεν υπήρχετης Ελλάδας, ο οποίος το 1849 τον αναγόρευσε διοικητή του Τάγματος του Σωτήρος (το 1879 έγινετης Ρωσίας και του Όλντενμπουργκ. Μεγαλύτερη χαρά ωστόσο του έδωσε το ασημένιο παράσημοΌταν το 1854 η χολέρα χτύπησε τον Πειραιά και την Αθήνα, έβλεπε κανείς διαρκώς έναν άντρανοσοκομείο και πίσω: ήταν ο ακάματος ιατρός και γενικός αρχίατρος Treiber. Παραλίγο μάλιστα ναοποία συχνά εργαζόταν και ο ίδιος όταν δεν επαρκούσε το προσωπικό. Τα επόμενα χρόνια τοντο 1864 παραιτήθηκε από τον στρατό και από τις άλλες του δραστηριότητες. Ακόμα, όμως, κι ότανπαρείχε ιατρική ή και οικονομική βοήθεια σε κάθε άσθενή. Τάφηκε στις 14/26 Απριλίου του 1882πόλη και αμέτρητος κόσμος, τον οποίο είχε ευεργετήσει, θρήνησε την απώλειά του. Δεν ξαναγύρισεΗ ζωή και το έργο του μεγάλου αυτού φιλέλληνα, του οποίου οι απογονόι από την κόρη του Ρόζα,που μαθήτευσαν στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, θα παρουσιαστεί σύντομα στο βιβλίο του απογόνου

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

parisianou elliniki epanastasi germanikos philellinismosΚυκλοφόρησε η “Ελληνική Επανάσταση – γερμανικός φιλελληνισμός”. Πρόκειται για τον νέο τόμος της σειράς “Φιλελληνική Βιβλιοθήκη” των Εκδόσεων Παρισιάνου, που επιμελείται ο Κώστας Παπαηλιού.

Συγγραφέας είναι η Ρεγγίνα Μανουσάκη Quack, η οποία ήταν καθηγήτρια στην Γερμανική Σχολή Αθηνών το διάστημα 1980-1984 και έχει δημοσιεύσει πληθώρα μελετών και μεταφράσεων σε ελληνικά και γερμανικά περιοδικά.

Το βιβλίο ξεκινά με την συμμετοχή των Γερμανών στον Αγώνα, τους εθελοντές, τον Γερμανό ιατρό J.D.Elster και την συνάντηση με τον Κολοκοτρωνη στην Τριπολιτσά. Έχει ιδιαίτερη σημασία η αποκάλυψη, ότι, από τους περίπου 1200 φιλέλληνες, που ήρθαν από το 1821 και μετά στην Ελλάδα από την Βόρεια και Δυτική Ευρώπη, η συντριπτική πλειοψηφία ήταν Γερμανοί.

Στην Β’ ενότητα γίνεται αναφορά στις γερμανικές εφημερίδες της εποχής σχετικά με τα πολεμικά γεγονότα στην Πελοπόννησο το 1821 και το 1822 και την απήχηση της Εθνικής Συνέλευσης της Επιδαύρου στον γερμανικό Τύπο.

Η Γ’ ενότητα περιστρέφεται γύρω από την πορεία του Φιλελληνικού Κινήματος στην Γερμανία, τον Metternich, τα τραγούδια του Wilhelm Müller για τους Μανιάτες, τα ψευδοαπομνημονεύματα ενός Γερμανού εθελοντή και τα ημερολόγια του ’21 Πρώσων αξιωματικών.

“κλέφτη με λέει ο ανθρωπάκος που λέει τον κλέφτη αφέντη,

τούτον τον κλέφτη, που του έχει κλέψει το αγαθό των αγαθών”

(από ένα απόσπασμα από το ποιήμα “Ο Μανιάτης” τουMüller).

ΗΔ’ και τελευταία ενότητα περνάει στην περίοδο μετά το 1830 με την ειρηνευτική δράση του Friedrich Thiersch στο Ναύπλιο το 1832, τις παρατηρήσεις του ζεύγους Σχινά για την κατάσταση στην Ελλάδα το 1834/35 και τις αφηγήσεις Γερμανού πρίγκιπα Πύκλερ από το Ναύπλιο και την Μεσσηνία το 1836.

Το βιβλίο χαιρετίζει ο Γερμανός πρέσβης Ερνστ Ράιχελ και περιλαμβάνονται ανάμεσα στα ντοκουμέντα και τις φωτογραφίες, 22 μελέτες τις συγγραφέως που έχουν δημοσιευτεί τα τελευταία 40 χρόνια.

Σχετικά άρθρα:

Κώστας Παπαηλιού: “Φιλελληνικά”…

Κώστας Παπαηλιού: Φιλελληνική Βιβλιοθήκη…

Κώστας Παπαηλιού: “Πριν 140 χρόνια πέθανε στην Αθήνα ο μεγάλος φιλέλληνας ιατρός Ερρίκος Τράιμπερ”…

parisianou elliniki epanastasi germanikos philellinismos 1.jpg

parisianou elliniki epanastasi germanikos philellinismos 2.jpg

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

papailiou treiber meininger tageblatt 0Ο Κώστας Παπαηλιού μας έστειλεένα άρθρο του Matthias Brettschneider με τίτλο: “Αγωνιστές για μία ανεξάρτητη Ελλάδα” που δημοσιεύτηκε στο Meininger Tageblatt στις 21 Μαρτίου 2022 με αφορμή την Εθνική Εορτή και αναφέρεται στους Γερμανούς Φιλέλληνες εστιάζοντας σε δύο προσωπικότητες, που δραστηριοποιήθηκαν το 1822 στον Αγώνα Ανεξαρτησίας της Ελλάδας.:

– τον Heinrich Treiber,

που το 1833 έγινε προσωπικός γιατρός του Βασιλιά Όθωνα, το 1861 Αρχίατρος και το 1864 Αρχιστράτηγος, ενώ είχε έρθει στην Ελλάδα το 1822 ως εθελοντής του τάγματος των Ιατρών, και

– τον Daniel Elster,

που ανήκει στους ελάχιστους επιζήσαντες της μάχης του Πέτα, όπου σφαγιάστηκαν όλοι σχεδόν οι Φιλέλληλες και το 1830 ίδυσε στο Türingen τις πρώτες χορωδίες.

Το άρθρο κλείνει μετην σημείωση, οτι ο Κώστας Παπαηλιού θα δώσει μία διάλεξη γύρω από το θέμα αυτό στο πλαίσιο της σειράς εκδηλώσεων “Der besondere Vortrag”, που θα λάβει χώρα στις 9 Ιουνίου 2022 στην Αίθουσα Brahms στα Meininger Museen που εφέτος εορτάζουν 75 χρόνια από την ίδρυσή τους.

papailiou meininger 2

papailiou meininger 1

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

dsa gruender der DSA

Ο Κώστας Παπαηλιού μας έστειλε ένα σημείωμα σχετικά με την“Εποχή των Φιλελλήνων”, το βιβλίο που εξέδωσε στο πλαίσιο του αφιερώματος της“Φιλελληνικής Βιβλιοθήκης”:

Κοίτα τώρα τι συμπτώσεις κρύβει η ζωή! Ένα από τα πρώτα βιβλία της “Φιλελληνικής Βιβλιοθήκης” των εκδόσεων Παρισιάνου που επιμελούμαι, είναι η “Εποχή των Φιλελλήνων” που συνέγραψαν ο Wilhelm Barth και ο Max Kehrig-Korn. Ο μεν Barth ήταν προσωπικός φίλος του Dörpfeld και συνιδρυτής της Γερμανικής Σχολής το 1896, ιδέ και η φωτογραφία. Ο Barth είναι όρθιος, δεύτερος από αριστερα, ο Dörpfeld καθισμένος στη μέση. Ο Kehrig-Korn είχε προφανώς επικοινωνία πάνω σε φιλελληνικά θέματα με καθηγητές της Γερμανικής. Επί τούτου ανεκάλυψα στο αρχείο του, το οποίο έχω στη διάθεση μου, μια σχετική επιστολή του από το 1965 πρός τον Hansen, τον συγγραφέα της ιστορίας της ΓΣΑ, την οποία εξέδωσε πριν λίγα χρόνια ο Σύλλογος Αποφοίτων και την οποία επισυνάπτω. Σε αυτή ο Kehrig-Korn στέλνει χαιρετισμούς και στον Δημητράκο.

Και τώρα το καλύτερο! Στο αρχείο του Kehrig-Korn υπάρχει και μια δακτυλογραφημένη (!) πρωτότυπη μελέτη του αείμνηστου και συμπαθέστατου καθηγητή μας Αλέκου Παπαγεωργίου (τον θυμάμαι πάντα χαμογελαστό όπως στη συνημμένη φωτογραφία) από το 1957 για τον στρατηγό Φαβιέρο, ένα από τους μεγαλύτερους Φιλέλληνες που πολέμησε για την ελευθερία μας. Επίσης την επισυνάπτω.

Που να φανταστώ το 1957 που πήγαινα στην Quarta στην Μετσόβου, ότι θα ασχολιόμουνα 65 χρόνια μετά με τα Φιλελληνικά όπως και ο καθηγητής μας!

Με την ευκαιρία θέλω να σε ενημερώσω, ότι για την φετινή επέτειο του 21 θα κυκλοφορήσει άμεσα από τις εκδόσεις Παρισιάνου ο τέταρτος τόμος της “Φιλελληνικής Βιβλιοθήκης” με τίτλο “Ελληνική Επανάσταση και γερμανικός φιλελληνισμός”. Συγγραφέας είναι η Ρεγγίνα Quack-Μανουσάκη, η οποία παρεμπιπτόντως δίδαξε στο παρελθόν Γερμανικά στη Σχολή.

dsa brief kehrig korn hansen

dsa alekos papageorgiou 1

papageorgiou alekos q skalaiou papageorgiou alekos 2

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 αποτελεί ιστορικό γεγονός μείζονος πολιτικής σημασίας – και όχι μόνο για τον ελληνικό λαό. Στον απόηχο της κοσμοϊστορικής Γαλλικής Επανάστασης και εντελώς αναπάντεχα, αν κρίνει κανείς από την αρχικά αρνητική στάση των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής αλλά και από το ασύμμετρο στρατιωτικό δυναμικό μεταξύ της κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μιας χούφτας Ελλήνων ανταρτών, ύστερα από πολλά «σκαμπανεβάσματα» τελικά πέτυχε τον σκοπό της, συμβάλλοντας παράλληλα στην αποδόμηση των Οθωμανών και στην επαναχάραξη του πολιτικού χάρτη των Βαλκανίων.

Με τα λόγια αυτά ξεκινά τον πρόλογό του ο Κώστας Παπαηλιού, απόφοιτος του 1963, στην Φιλελληνική Βιβλιοθήκη, μία μοναδική εκδοτική προσπάθεια εν μέσω πανδημίας με στόχο την ανάδειξη της προσφοράς των Φιλελλήνων στα δύσκολα χρόνια της Επανάστασης.

Όπως θα διαπιστώσετε πρόκειται για μία αποκάλυψη πολύ σπάνιου υλικού με αναφορά σεπροσωπικότητεςάγνωστες στους περισσότερους από εμάς. Μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει:

parisianou filellines 2 parisianou filellines 3 parisianou filellines 1 parisianou filellines 4
Περισσότερα… Περισσότερα… Περισσότερα… Περισσότερα…

ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 αποτελεί ιστορικό γεγονός μείζονος πολιτικής σημασίας – και όχι μόνο για τον ελληνικό λαό. Στον απόηχο της κοσμοϊστορικής Γαλλικής Επανάστασης και εντελώς αναπάντεχα, αν κρίνει κανείς από την αρχικά αρνητική στάση των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής αλλά και από το ασύμμετρο στρατιωτικό δυναμικό μεταξύ της κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μιας χούφτας Ελλήνων ανταρτών, ύστερα από πολλά «σκαμπανεβάσματα» τελικά πέτυχε τον σκοπό της, συμβάλλοντας παράλληλα στην αποδόμηση των Οθωμανών και στην επαναχάραξη του πολιτικού χάρτη των Βαλκανίων.

Στη φαινομενικά απέλπιδα προσπάθεια των Ελλήνων να απελευθερωθούν, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν οι λεγόμενοι φιλέλληνες. Κατά το πλείστον νέοι άνθρωποι από όλες τις βαθμίδες της κοινωνίας, εμπνεόμενοι αφενός από τον θαυμασμό και την αγάπη τους για την Αρχαία Ελλάδα και αφετέρου από το φιλελεύθερο μεν, καταπιεσμένο δε πνεύμα της εποχής, και προερχόμενοι από κάθε γωνιά της Ευρώπης αλλά και από την Αμερική, άφησαν το σπίτι και την οικογένειά τους και «πήγανε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα». Την ελπίδα να βοηθήσουν τους Έλληνες στον άνισο αγώνα τους κατά των κατακτητών αλλά και για αρκετούς από αυτούς να βρουν μια νέα πατρίδα και ένα καλύτερο μέλλον. Αναμφισβήτητα στη θετική ανταπόκριση της νεολαίας της Ευρώπης στις εκκλήσεις βοηθείας των Ελλήνων σημαντικό ρόλο έπαιξε και η θρησκεία.

Επάνω σε αυτές τις σκέψεις «χτίστηκε» η «Φιλελληνική Βιβλιοθήκη», η οποία κατά κύριο λόγο θα περιλαμβάνει βιβλία για φιλέλληνες που για πρώτη φορά γίνονται προσιτά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Μερικά από αυτά θα είναι βιβλία αναφοράς, δηλαδή κατάλογοι με βιογραφικά στοιχεία και άλλες πληροφορίες για τους γνωστούς φιλέλληνες, τα περισσότερα όμως θα περιέχουν απομνημονεύματα φιλελλήνων και μαρτυρίες από τις εμπειρίες τους, καλές ή κακές (δυστυχώς υπήρχαν αρκετές τέτοιες) στην Ελλάδα του ’21, κάνοντας έτσι τον αναγνώστη «αυτόπτη μάρτυρα» μιας από κάθε άποψη συγκλονιστικής εποχής. Χρονολογικά, η «Φιλελληνική Βιβλιοθήκη» θα καλύπτει όχι μόνο τα χρόνια του Αγώνα, αλλά θα επεκταθεί και στην εποχή της συγκρότησης του νεοελληνικού κράτους καθότι και σε αυτήν η συμβολή των φιλελλήνων υπήρξε σημαντική.

Επειδή όμως οι άνθρωποι εκείνοι είχαν μια ζωή πριν έρθουν στην Ελλάδα αλλά και αφού επέστρεψαν στον τόπο τους, καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια μέσα από μακρόχρονη αρχειακή έρευνα να σκια­γραφηθεί και αυτή η πτυχή της βιογραφίας τους.

Είναι πράγματι εντυπωσιακό το τι θησαυροί κρύβονται στα αρχεία τόσο της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού και ιδιαίτερα της Γερμανίας και της Ελβετίας, δύο χωρών με πολλούς φιλέλληνες, τα έργα των οποίων αποτελούν και τον κορμό της παρούσας σειράς. Έτσι λοιπόν και προκειμένου να γίνουν αυτά τα πολύτιμα και εξαιρετικά ενδιαφέροντα ντοκουμέντα διαθέσιμα και σε μελλοντικούς ερευνητές, συμπεριελήφθησαν ως παραρτήματα στους εκάστοτε τόμους. Επιπλέον, και επειδή η έρευνα για τους φιλέλληνες συνεχίζεται, δημιουργήθηκε ένας ιστότοπος όπου θα αναρτώνται υπάρχοντα και νέα αρχειακά ευρήματα καθώς και ενημερώσεις πάνω στο περιεχόμενο των διαφόρων βιβλίων με καινούργια στοιχεία όποτε αυτά προκύψουν.

Ο χώρος είναι μικρός για να ευχαριστήσω όσους βοήθησαν στη διεκπεραίωση αυτού του όχι πάντα εύκολου έργου αλλά και εκείνους που έχουν προσφέρει πολλά στη διάδοση του φιλελληνισμού. Επιλεκτικά αναφέρω τους καλούς μου φίλους Πάνο Λασκαρίδη, πρόεδρο του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη (ΙΑΛ), και Κώστα Βελέντζα, πρόεδρο της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό (ΕΕΦ), για τη μεγάλη τους συμβολή στην επέτειο του ᾿21, τον Θεοδόση Βολκώφ για την όπως πάντα άψογη γλωσσική επιμέλεια και πάνω απ’ όλα τη σύζυγό μου Μαργαρίτα Παπαηλιού-Παρισιάνου, η οποία από την αρχή πίστεψε σε αυτή την ιδέα, υποστήριξε την προσπάθεια και την έκανε πραγματικότητα.

Αθήνα, Ιανουάριος 2021

Κώστας Παπαηλιού

parisianou m papailiou k

ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ – Οι τίτλοι των βιβλίων

Κώστας Παπαηλιού – Αναστασία Τσαγκαράκη

Ο Κατάλογος των Φιλελλήνων του Ερρίκου Φορνέζη

Γουλιέλμος Μπαρτ – Μαξ Κέριχ-Κορν

Η εποχή των φιλελλήνων

Ρεγγίνα Μανουσάκη

Ελληνική Επανάσταση και γερμανικός φιλελληνισμός

Αναστασία Τσαγκαράκη

Οι Γάλλοι φιλέλληνες στον Αγώνα της ανεξαρτησίας

Ιωάννης Λαγός – Κώστας Παπαηλιού

Η συνεισφορά της Στεμνίτσας στην Επανάσταση του 1821

Χρήστος Νικ. Αποστολίδης

Ο φιλέλληνας ιατρός Ερρίκος Τράιμπερ

Κώστας Παπαηλιού – Ρεγγίνα Μανουσάκη

Οι περιπέτειες του φιλέλληνα Ντάνιελ Έλστερ στην Επανάσταση του 1821

Κώστας Παπαηλιού

Αναμνήσεις από την Ελλάδα το 1822 του Ελβετού συνταγματάρχη του πυροβολικού Άλμπερτ Μύλλερ

Κώστας Παπαηλιού

Τα απομνημονεύματα του φιλέλληνα ιατρού από τη Λουκέρνη Φρίντολιν Στάουφερ

Κώστας Παπαηλιού

Ο Ελβετικός Λόχος στην Ελλάδα την εποχή του Όθωνα

Οι εκδόσεις Παρισιάνου προσφέρουνεκπτωτικό κουπόνι για τη χορήγηση της έκπτωση με 20% είναι το PARISIANOU20% και ισχύει μέχρι 28/2/2022 στα παρακάτω βιβλία:

Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΡΡΙΚΟΥ ΦΟΡΝΕΖΗ (1Η ΕΚΔ.)

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ: ΜΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ (1Η ΕΚΔ.)

ΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΑΛΛΩΝ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΑΚΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1821-1831 (1Η ΕΚΔ.)

Ο ΛΟΡΔΟΣ ΜΠΑΫΡΟΝ: Η ΖΩΗ ΤΟΥ – ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ (1Η ΕΚΔ.)

Για την εφαρμογή της έκπτωσης στην αγορά αφού επιλέξουμε το βιβλίο που θέλουμε να αγοράσουμε επιλέγουμε δείτε το καλάθι και καταχωρούμε τον εκπτωτικό κωδικό.

Όλες οι αγορές γίνονται μέσα από το www.parisianou.gr

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

seel papailiouΟ Κώστας Παπαηλιού μας καλεί σε μία πολύ ενδιαφέρουσα διαδικτυακή εκδήλωσηγια τον Ελβετικό Φιλελληνισμό:

Σας προσκαλούμε στην πρώτη ομιλία του ΣΕΕΕΛ για το έτος 2022 με θέμα “Ο Ελβετικός Φιλελληνισμός στα Χρόνια του Αγώνα”, που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 18 Ιανουαρίου 2022 και ώρα 18.30 CET.

Τρεις ιστορικοί ερευνητές, ο Διονύσιος Λιανός, ο Γεώργιος Γκέκος και ο Κωνσταντίνος Παπαηλιού εστιάζουν, μέσα από τις ομιλίες τους, στους επώνυμους και αφανείς ήρωες της σύγχρονης Ελβετίας.

Περισσότερες πληροφορίες για την εκδήλωση θα βρείτε στο συνημμένο κείμενο.

Το λινκ για να συνδεθείτε την ημέρα της εκδήλωσης είναι το παρακάτω:

https://us02web.zoom.us/j/85137393224

parisianou filellines 0

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

treiber heinrichΜε την ευκαιρία της 225 επετείου της γέννησης του μεγάλου Φιλέλληνα αρχίατρου Ερρίκου Τράιμπερ (1796 – 1882) o Κώστας Παπαηλιού και η σύζυγος του Μαργαρίτα επισκέφθηκαν τη γενέτειρα του Τράιμπερ, την όμορφη κωμόπολη Μάινινγκεν (Meiningen) της Θουριγγίας (Thüringen) και απέτειναν φόρο τιμής στον οικογενειακό τάφο των Τράιμπερ, ο οποίος έχει ανακηρυχθεί σε διατηρητέο μνημείο της περιοχής. Επίσης εντόπισαν το σπίτι της οικογένειας Τράιμπερ στην κεντρική πλατεία του Μάινινγκεν όπου ο πατέρας του διατηρούσε το φαρμακείο της Αυλής. Περισσότερες λεπτομέρειες για τον Τράιμπερ, του οποίου οι απόγονοι καθ. Νίκος Αποστολίδης και Χρήστος Παρασκευόπουλος αποφοίτησαν από τη Γερμανική, και την τεράστια προσφορά του στην Επανάσταση του 1821 παρατίθενται στην ιστοσελίδα της Εταιρίας για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό: https://www.eefshp.org/errikos-traimper-germanos-iatros-spoydaios-filellin-paron-se-oles-tis-simantikes-stigmes-tis-ellinikis-epanastasis/ και σύντομα θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις Παρισιάνου στα πλαίσια της “Φιλελληνικής Βιβλιοθήκης” τα απομνημονεύματα του Ερρίκου Τράιμπερ των Χρήστου και Νίκου Αποστολίδη.

treiber heinrich tafos

Ο Κώστας Παπαηλιου και η σύζυγός του Μαργαρίτα

papailiou grab Treiber a

Ο τάφος του Ερρίκου Τράιμπερ στο Α’ Νεκροταφείο (πηγή: Χρήστος Παρασκευόπουλος)

papailiou grab familie treiber meiningen

Ο τάφος της Οικογενείας Τράιμπερ στοMeiningen (πηγή: Χρήστος Παρασκευόπουλος)

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Η ελληνική βιβλιογραφία αποκτά σταδιακά μια εξειδικευμένη «Φιλελληνική βιβλιοθήκη». Η έρευνα βέβαια για τους Φιλέλληνες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 δεν είναι κάτι καινούργιο αλλά αυτή τη φορά η ζωή, η δράση και η άποψη που είχαν οι φιλέλληνες – και όχι μόνο οι γνωστοί στο ευρύ κοινό – για την ελληνική επανάσταση θα συγκεντρωθεί σε μια σειρά από τόμους, από τις Εκδόσεις Παρισιάνου, ένας από τους παλαιότερους και με μεγάλη ιστορία εκδοτικούς οίκους της Ελλάδας. Δείτε την συνέντεξη του Κώστα Παπαηλιου στο CNN.

https://www.cnn.gr/style/politismos/story/282606/filelliniki-vivliothiki-oi-ekdoseis-parisianoy-erxontai-na-kalypsoyn-ena-megalo-keno-sti-vivliografia

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

philelliniki vivliothiki 1Με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από το 1821, αλλά και την συμπλήρωση 125 χρόνων από την ίδρυση της Γερμανικής Σχολής ο Κώστας Παπαηλιού, απόφοιτος του 1963, ξεκίνησε μία τεράστια και φιλόδοξη προσπάθεια προκειμένου να ετοιμάσει με τις Εκδόσεις Παρισιάνου μία πολύτομη σειρά με τίτλο “Φιλελληνική Βιβλιοθήκη“, της οποίας έχει την γενική εποπτεία και επιμέλεια. Ήδη κυκλοφόρησαν οι δύο πρώτοι τόμοι της σειράς:

– “Ο κατάλογος των φιλελλήνων του Ερρίκου Φορνέζη

ο Ελβετός Ερρίκος Φορνέζης ήρθε με την βοήθεια του Εϋνάρδου στην Ελλάδα, πολέμησε για την απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό και συνέταξε τον πλέον αναλυτικό κατάλογο των φιλελλήνων από έναν σύγχρονό τους

– “Η εποχή των φιλελλήνων” των Γουλιέλμου Μπαρτ και Μαξ Κέριχ-Κορν

εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και είναι έργο ζωής του Μαξ Κέριχ-Κορν, ο οποίος με βάση τα χειρόγραφα του Γουλιέλμου Μπαρτ, συγκέντρωσε με κόπο και επί 20 χρόνια λεπτομερείς πληροφορίες για τους φιλέλληνες

Εμείς να θυμίσουμε ότι η ιστορία της Γερμανικής Σχολής Αθηνών του Godber Hansen, που βασίστηκε στην Ιστορία της Γερμανικής Σχολής του Γουλιέλμου Μπαρτ και που εξέδωσε ο Σύλλογος, έγινε με την βοήθεια του Κώστα Παπαηλιού και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Παρισιάνου.

Δείτε τους δύο πρώτους τόμους…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Ο Karl Krazeisen (1794-1878), ήταν Γερμανός στρατιωτικός, σημαίνων Φιλέλληνας και ζωγράφος, που φιλοτέχνησε τα πορτραίτα των βασικών αγωνιστών του 1821.

Το 1812 κατετάγη στον Βαυαρικό Στρατό και έλαβε μέρος στον πόλεμο του Έκτου Συνασπισμού κατά της Γαλλίας, το 1813- 1814.

Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων, ο Karl Krazeisen εξεδήλωσε τα φιλελληνικά του αισθήματα. Τον Αύγουστο του 1826, υπηρετούσε στην Βαυαρία, με τον βαθμό του υπολοχαγού (ΠΖ), όταν αποφάσισε να μεταβεί στην Ελλάδα για να στηρίξει τον αγώνα των Ελλήνων. Δίχως να εξασφαλίσει την απαραίτητη άδεια από την υπηρεσία του, ξεκίνησε ένα μακρύ ταξίδι από το Μόναχο, και έφθασε εν τέλει στο Ναύπλιο μέσω Ιταλίας (Ανκόνα), Δυρραχίου, Κέρκυρας, Ζακύνθου, με ενδιάμεσους σταθμούς τον Πόρο, την Αίγινα και τη Σαλαμίνα. Στην Αθήνα κατατάχθηκε στο σώμα Βαυαρών εθελοντών υπό τον Karl Wilhelm von Heideck. Το Σώμα αυτό είχε δημιουργηθεί κατά προτροπή του βασιλέα της Βαυαρίας Λουδοβίκου A’, πατέρα του μελλοντικού βασιλέα της Ελλάδος Όθωνος.

OKarl Krazeisen ζωγράφισε τα πορτράιτα πολλών αγωνιστών που τους συναντούσε σε στρατόπεδα και ζητούσε από τον καθένα να υπογράψει το σχέδιο. Έτσι έχουμε σήμερα εικόνες του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη, του Νικηταρά, του Κανάρη, του Μακρυγιάννη, του Αλ. Μαυροκορδάτου, του Μιαούλη,

Μετά τον θάνατο του Krazeisen, η συλλογή με το έργο του περιήλθε ως κληρονομιά στην κόρη του, την Maria Krazeisen – Fetova, σύζυγο του Ρώσου καθηγητή Ion Radionov Fetov, ο οποίος δίδασκε στο Βερολίνο και μετά στο Γαλάτσι της Ρουμανίας. Μετά τον θάνατο της Μαρίας, ο σύζυγος της ενημέρωσε τον Έλληνα ζωγράφο Νικόλαο Γύζη για την ύπαρξη των λιθογραφιών και πως ήθελε να τις παραχωρήσει στο Ελληνικό Δημόσιο. Ο Γύζης του συνέστησε να τις παραχωρήσει στο (υπό ίδρυση) Μουσείο της πόλεως των Αθηνών.

Δείτε το άρθρο…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Κάντε Εγγραφή στο εβδομαδιαίο Newsletter

* indicates required
Συμπληρώστε το e-mail σας