Ο Ανδρέας Κούκος,Νομικός, Ιστορικός, Πρόεδρος Εταιρείας Μελέτης και Έρευνας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας έρχεται και πάλι στη Βιβλιοθήκη στις 7 Νοεμβρίου στις 19:00 και θα δώσει μία διάλεξη με θέμα:

Η σύγκρουση του Ιωάννη Καποδίστρια με τα παραδοσιακά κοινωνικά στρώματα.

– Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων.

Η διάλεξη που οργανώνει και παρουσιάζει η Λίζα Γεωμπρέ θα έχει διάρκεια 45′, θα συνοδεύεται από οπτικοακουστικό υλικό και θα ακολουθήσει συζήτηση.

Ιωάννης Καποδίστριας

Πίνακας της ζωγράφου Ειρήνης Βογιατζή,

ενώτην πρόσκληση επιμελήθηκε η Φάννυ Γεωμπρέ

Ο Ανδρέας Κούκος σπούδασε νομικά στο Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσσαλονίκης και απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Ναυτική Επιστήμη και Στρατηγική από τη Σχολή Πολέμου Ναυτικού. Ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών. Δίδαξε Νεότερη Ιστορία και Στρατηγική στη Σχολή Εθνικής Αμύνης και στη Σχολή Πολέμου Ναυτικού. Είναι Ιδρυτής και Πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Έργου Ιωάννη Καποδίστρια.Έχει λάβει μέρος με ανακοίνωση σε διεθνή συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στο επιστημονικό του έργο περιλαμβάνονται άρθρα σε ιστορικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους. Μεταξύ αυτών ενδεικτικά: Η ευρωπαϊκή πολιτική του Ιωάννη Καποδίστρια,Ιστορία Εικονογραφημένη,τεύχος 505,Ιούλιος 2010.Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας,κριτικές προσεγγίσεις και επιβεβαιώσεις, Πρακτικά Επιστημον. Συνεδρίου-Παν/μιο Κύπρου,Νοε 2011,εκδόσεις Καστανιώτη. The Congress of Aachen (Aix-la-Chapelle) of 1818:The contribution of Ioannis Kapodistrias with positions and proposals for a more progressive state of affairs in nineteenth century Europe,Bern-Switzerland,2014.H σύγκρουση του Ιωάννη Καποδίστρια με τα παραδοσιακά κοινωνικά στρώματα. Ορόλος των Μεγάλων Δυνάμεων, Αεροπορική Επιθεώρηση, τεύχος 108,Δεκ 2016.Ο διεθνής περίγυρος και ο Φιλελληνισμός κατά την Ελληνική Επανάσταση, Πρακτικά Ε’ Διεθνούς Συνεδρίου Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος,Αθήνα 2017. Χίλια χρόνια ελληνορωσικές σχέσεις: Ιστορία και Πολιτισμός, Πρακτικά Επιστημον.Συνεδρίου, ΕΚΠΑ,2017.

Η πρόσκληση:

Ο Σύλλογος Αποφοίτων της Γερμανικής Σχολής Αθηνών σας προσκαλεί την Τετάρτη 7 Νοεμβρίου, ώρα 19:00 στη διάλεξη με θέμα:

«Η σύγκρουση του Ιωάννη Καποδίστρια με τα παραδοσιακά κοινωνικά στρώματα. Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων.»

Ομιλητής: Δρ. Ανδρέας Κούκος, Νομικός-Ιστορικός-Πρόεδρος Εταιρείας Μελέτης και Έρευνας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας

Περίληψη: Η εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτου Κυβερνήτη. Η αναστολή του Συντάγματος, η πρώτη Κυβέρνηση, η διοικητική οργάνωση του Κράτους και οι οικονομικές υποχρεώσεις των Μεγάλων Δυνάμεων που δεν τηρούνται.

Τι ζητούν από τον Κυβερνήτη οι πλοιοκτήτες της Ύδρας, οι Πρόκριτοι και οι Οπλαρχηγοί; Η εθνική γη και η διανομή της καθώς και η εκλογή του πρώτου Βασιλέα της Ελλάδας. Η τελική σύγκρουση με την Αντιπολίτευση το 1831. Ο ρόλος του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Η Εφημερίδα Απόλλων, και η καταστροφή του στόλου στον Πόρο από τον Ανδρέα Μιαούλη. Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια και οι συνέπειές της, των οποίων το αντίκτυπο βιώνουμε μέχρι σήμερα.

Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στην ελληνική γλώσσα, στη βιβλιοθήκη της Γερμανικής Σχολής Αθηνών.

Der Alumni–Verein der DSA lädt zu einem Vortrag ein am Mittwoch, den 7. November 2018, 19.00 Uhr, zum Thema:

“Der Konflikt zwischen Ioannis Kapodistrias und den traditionellen sozialen Schichten. Die Rolle der Großmächte.”

Dr. Andreas Koukos: Jurist – Historiker, Präsident der Gesellschaft für Studium und Erforschung der neueren Geschichte.

Zusammenfassung: Die Wahl von Ioannis Kapodistrias zum ersten Präsidenten; die Aussetzung der Verfassung; die erste Regierung; die administrative Organisation des Staates und die finanziellen Verpflichtungen der Großmächte, die nicht eigehalten werden.

Was fordern Hydras Reeder, die örtlichen Führer und Militärbefehlshaber vom Präsidenten; der staatseigene Grundbesitz und seine Aufteilung sowie die Wahl des ersten Königs von Griechenland. Der endgültige Konflikt mit der Opposition im Jahr 1831; die Rolle des Alexandros Mavrokordatos; die Zeitung „Apollon“ und die Zerstörung der Flotte im Hafen von Poros durch Andreas Miaouli. Der Mord an Ioannis Kapodistrias und seine Folgen, deren Auswirkungen wir bis heute erleben.

Der Vortrag findet in griechischer Sprache in der Bibliothek der DSA statt.

Ένας απολαυστικός Χάρης Βλαβιανός, ο συγγραφέας-ιστορικός Χάρης Βαλβιανός, μας έκανε για δεύτερη φορά την τιμή να είναι στην Βιβλιοθήκη της Σχολής. Την πρώτη φορά είχε έλθει ως ποιητής και έκτοτε πέρασαν σχεδόν έξι χρόνια. Ούτε στην όψη, ούτε στο κέφι, ούτε στην επινοητικότητα του φάνηκαν. Ίσα-ίσα που η διττή αυτή του ιδιότητα τον έκανε να είναι ακόμη πιό συναρπαστικός στις περιγραφές του. Μιά μιλούσε σαν ποιητής κάνοντας ιστορικές αναφορές και μιά σαν ιστορικός με ποιητικό λόγο.

Μίλησε για τον Αδόλφο Χίτλερ, μίλησε για τα ψεύτικα ημερολόγια και το χειρόγραφο …πρωτότυπο του Mein Kampf εξηγώντας ότι τόσο το πρώτο μέρος του Mein Kampf, που γράφτηκε σε γραφομηχανή από τον Rudolf Hess καθ’ υπαγόρευσιν του δικτάτορα, μέχρι τα τετράδια του Konrad Kujau, ο οποίος καταδικάστηκε σε 42 μήνες φυλάκιση για την απάτη του, δεν άφησαν ίχνη του γραφικού του χαρακτήρα σε καμία από τις δύο αυτές περιπτώσεις.

Ο Χάρης Βλαβιανός παρουσίασε το βιβλίο του “Το κρυφό ημερολόγιο του Hitler“, ένας τίτλος που τρόμαξε πολύ κόσμο αλλά κέντρισε και την περιέργειά του.

Ξεκίνησε με τα …ιστορικά. Πως και που εμφανίστηκε ο Hitler, πόσο χαρισματικός -με αρνητικό πρόσημο- θα πρέπει να θεωρείται, πόσο στηρίχτηκε στην τύχη, αφού επανειλημμένα γλύτωσε από του …χάρου τα δόντια, είτε στα πεδία της μάχης, είτε στα δικαστήρια, είτε στις απόπειρες εναντίον του.

Σε κάθε περίπτωση ο συγγραφέας ήταν κάθετος:

η πλεκτάνη εναντίον των Εβραίων ήταν καλοστημένη και όχι μόνον στη Γερμανία,

οι Γερμανοί, καταπονημένοι από τα δεινά που τους προκάλεσε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήσαν έτοιμοι να τον ακούσουν,

ο Hitler ήταν αρκετά ευφυής ώστε να αντιληφθεί τι έπρεπε να τους σερβίρει,

κάνοντας και μία διαπίστωση: αν δεν είχαν μεσολαβήσει τα κρεματόρια ίσως στα μάτια των Γερμανών ο Hitler να μην είχε τόσο απαίσια όψη.

Από τη μία μας έκανε όλους να αναρωτιόμαστε πόσο εύκολο είναι ένας παρανοϊκός να πείσει τόσο κόσμο. Και όμως είναι δυνατόν. Και βέβαια ήσαν πολλοί, πάρα πολλοί, αυτοί που πείσθηκαν. Ας ακούσουμε ξανά την κουβέντα του Γερμανού πρέσβη Jens Plötner, που επεσήμανε στην ομιλία του στις 19.11.2017, κατά την διάρκεια της τελετής μνήμης της Ημέρας Εθνικού Πένθους:

Μνημονεύουμε σήμερα αυτούς τους νεαρούς στρατιώτες, τους οποίους έστειλε στον πόλεμο μία εγκληματική ηγεσία. Έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της ψύχωσης λίγων. Μία ψύχωση, ωστόσο, την οποία συμμερίζονταν πολλοί στη Γερμανία της εποχής εκείνης. Υπήρξαν θύματα, αλλά -και δυστυχώς πρόκειται για μια ιδιαίτερα επώδυνη αλήθεια- πάρα πολλοί από αυτούς έφεραν μεγάλη ευθύνη.

Ο συγγραφέας προσπάθησε να ακολουθήσει τα μονοπάτια της σκέψης του Hitler επινοώντας ένα ημερολόγιο, το οποίο θα μπορούσε να είχε γράψει μέσα στη φυλακή από το 1923 έως το 1924 μετά το αποτυχημένο “Πραξικόπημα της Μπυραρίας”. Προσπάθησε να μπει στον χώρο της φυλακής και να γράψει “από μέσα” αλλά ταυτόχρονα όντας απ’ έξω να γράψει ως θεατής εναλλάσσοντας ρόλους και χοροπηδώντας στον χρόνο .Εν τέλει έκανε μία de profundis εξομολόγηση, έκανε μία απαρίθμηση και των δικών του πεποιθήσεων.

(*) την αφίσα επιμελήθηκε η Φάνη Γεωμπρέ

Ασφυκτικά γεμάτη ήταν η Βιβλιοθήκη στην πρώτη ομιλία του εφετινού κύκλου, που οργανώνει και συντονίζει η Λίζα Γεωμπρέ. Την Τετάρτη 25 Απριλίου 50 (!) άτομα γέμισαν τον χώρο της βιβλιοθήκης, κάθησαν ακόμη και στα τραπέζια, και ένας εξαιρετικός ομιλητής, ο Βαγγέλης Παππάς, μίλησε για την “Γέφυρα”, τηνBrücke, την ομάδα των Γερμανών Εξπρεσιονιστών, που δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, το 1905 στην Δρέσδη, αλλά “πάτησε” σε ίχνη άλλων, μη Γερμανών.

Ξεκίνησε με ένα ανέκδοτο: ήταν μιά φορά ένας Έλληνας, ένας Ολλανδός, ένας Γάλλος, ένας Δανός και ένας…

Με μεγάλη μας χαρά υποδεχόμαστε στην Βιβλιοθήκη της Σχολής τη νέα σειρά ομιλιών, που συντονίζει η Λίζα Γεωμπρέ.

Την Τετάρτη 25 Απριλίουστις 18:30θα μιλήσει ο ζωγράφος και ιστορικός τέχνηςΒαγγέλης Παππάςγια τον Εξπρεσιονισμό, το ρεύμα του 20ου αιώνα που ξεκίνησε από την Γερμανία.

H Μυρτώ Κωσταροπούλου, απόφοιτος του 1994, Αρχιτέκτονας και Διδάκτορας Φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ, ξεκίνησε τις συναντήσεις του 2016 στη Βιβλιοθήκη της ΓΣΑ με τον θεματικό κύκλο:

“Για το νόημα της αρχιτεκτονικής σκέψης”

1η Συνάντηση: Τετάρτη 2 Μαρτίου

«Περί ύπαρξης: Γιατί, πού και τι κτίζω»

2η Συνάντηση: Τετάρτη 16 Μαρτίου

«Αναπαράσταση: Πώς κτίζω;»

3η Συνάντηση: Τετάρτη 30 Μαρτίου

«Μοντέρνο, μεταμοντέρνο και το πολιτικό στην αρχιτεκτονική»

2/3/2016 – Περί ύπαρξης: Γιατί, πού και τι κτίζω;

Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη πρακτική και το κτισμένο είναι απαραίτητο. Παράλληλα όμως η αρχιτεκτονική είναι και τέχνη υψηλή, δηλαδή μέσα από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό επιδιώκεται η αισθητική κατηγορία του υψηλού. «Η αρχιτεκτονική είναι εκείνο το ανθρώπινο στοιχείο που διαλέγεται επίγεια με τη μεγαλοσύνη του υπερβατικού», γράφει ο Montaner. Ως επιστήμη και τέχνη μαζί, η αρχιτεκτονική εκπληρώνει συνάμα με τον κοινωνικό της ρόλο, και έναν υπερβατικό ρόλο ως τέχνη, ως πρακτική του σχεδιαστηρίου, αλλά και ως επιστήμη που φιλοσοφεί πάνω στο «κατοικείν»…

Ακόμη: «η ύπαρξη βιώνεται ουσιαστικά ως κατακορυφότητα. Το να περιέρχεται κανείς στην κατάσταση της ύπαρξης σημαίνει να αποσπά τον εαυτό του από τη γη… μέσα από το ισοδύναμό τους, το κτίριο», γράφει ο Arnheim. Η συναίνεση λοιπόν σε μία κατακόρυφη εμπειρία του κόσμου είναι πρωτίστως ζήτημα υπαρξιακό.

Κάποιες φορές λοιπόν, ένας αρχιτέκτονας οδηγείται στο άλλο «δωμάτιο» της αρχιτεκτονικής, στο θεωρητικό εργαστήρι της σκέψης και σε αυτό το επιστημονικό εργαστήρι αναλογίζεται για μια φορά ακόμη, ένας ανάμεσα σε πολλούς που στο διηνεκές του χρόνου έχουν αναλογιστεί αντίστοιχα, «ποιος είναι ο ρόλος του αρχιτέκτονα» και «αν η αρχιτεκτονική είναι τελικά απαραίτητη κι όχι είδος πολυτελείας»… Αναζήτηση νοήματος: Γιατί κτίζω; Πού και τι κτίζω; Με ποιον τρόπο;

Οπότε: Γιατί κτίζω; Και απαντάμε: Κτίζουμε για την πνευματική ουσία που βρίσκεται παγιδευμένη στην ύλη ή που αίρεται μέσα από την υλικότητα σε ένα ανώτερο πνευματικά επίπεδο. Επίσης, διότι το απτό και υλοποιημένο, το πραγματικό και πραγματοποιημένο είναι κατεξοχήν αινίγματα της ύπαρξής μας. Η δυνατότητα να μετατρέπουμε τον λόγο σε πράξη και τα άρρητα σε ρητά, είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού με γνώμονα πάντοτε την πλαισίωση της κοινωνικής ζωής και την συγκίνηση των ανθρωπίνων μονάδων και ομάδων μέσα από δημιουργίες που συνδιαλέγονται με το φως, το σκοτάδι, την ύλη.

Επιπλέον, πού και τι κτίζουμε; Κτίζουμε, δημιουργώντας «αγγεία-δοχεία ζωής», δηλαδή τόπους, μέσα στους οποίους λαμβάνουν χώρα ανθρώπινες δράσεις και δραστηριότητες. Η ουσία της αρχιτεκτονικής πρακτικής ως τρόπου σκέψης συνίσταται στον προβληματισμό που συνοδεύει εκ νέου κάθε καινούργιο έργο γύρω από το πώς μετουσιώνεται η δομημένη σκέψη σε πράξη και πώς η αρχιτεκτονική γλώσσα παρέχει τα εφόδια και μεσολαβεί στο να σχηματιστεί η κατάλληλη κλίμακα γύρω από τα πράγματα. Μια αρχιτεκτονική πρόθεση δεν εδράζεται λοιπόν μόνο σε ένα αληθοφανές τοπίο, αλλά εντάσσεται συνθετικά σε έναν τόπο, δηλαδή δυναμικά και σε συνομιλία με το υπερσύνολο.

16/3/2016 – Αναπαράσταση: Πώς κτίζω;

Η αρχιτεκτονική δημιουργία δεν είναι θέσφατο, αλλά ενεργή κατάσταση με χρονική συνέχεια που ορίζεται από επεισόδια-σταθμούς στην πορεία της, δηλαδή γεγονότα που δημιουργούνται κάθε φορά εκ νέου. Με οδηγό τον αρχιτεκτονικό λόγο, δηλαδή την συνειδητή διαδικασία παραγωγής τρισδιάστατων μορφών που εκφέρουν σχέσεις αναλογίας μεταξύ σχεδίου και πραγματικότητας, αντικειμενικές αλλά και συμβολικές, ο αρχιτέκτονας υπερβαίνει ιστορικά και κοινωνικά κωλύματα για να προωθήσει την αρχιτεκτονική μορφή ως οντότητα προς ανώτερα ποιητικά επίπεδα, δυιλίζοντάς την μέσα από την δημιουργική σκέψη και φαντασία. Ο δημιουργός αφουγκράζεται και διοχετεύει την αντίληψή του για τον κόσμο μέσα από τα δομημένα κανάλια της επιστήμης του: Δίκτυα, συστήματα, δομές, πλαίσια, όρια, καθώς επίσης μορφοποιημένη ουσία, αποτύπωση του πολιτικού ιδιώματος και μεταγραφή της συναισθηματικής δομής της κοινωνίας.

Έτσι λοιπόν, ο σχεδιασμός είναι συνειδητή πράξη. Αυτό όμως δεν συνιστά την απόσπαση της αρχιτεκτονικής από το δημιουργικό της βάθρο, αλλά τον εμποτισμό της αρχιτεκτονικής δημιουργίας με πολιτική και κοινωνική συνείδηση και συναίσθηση. Κτίζω συνειδητά, δηλαδή σχεδιάζω με κοινωνική ευθύνη και συναίσθηση…

Οπότε, μπορούμε να πούμε ότι πάνω απ’ όλα ένας αρχιτέκτονας πρέπει να αποφασίζει με γνώμονα τις ανάγκες που στοιχειοθετούν τον καθημερινό αγώνα των ανθρώπων για επιβίωση, εξέλιξη, αναγνώριση, προώθηση… Οπότε, κάθε αρχιτέκτονας οφείλει να συνθέτει με πολιτική συνείδηση, μιμούμενος και αναπαριστώντας τα καθημερινά και έχοντας συναίσθηση των μέσων που χρησιμοποιεί και τα οποία αποτελούν το πλαίσιο μέσα από το οποίο φιλτράρει την πραγματικότητα.

Πώς λοιπόν κτίζουμε, δηλαδή με ποιον τρόπο συλλαμβάνουμε αυτή την κεντρική, αρχική ιδέα που λειτουργεί ως διαρθρωτικό στοιχείο για τον σχεδιασμό, ο οποίος ως σπονδυλική στήλη, επιδέχεται διαρκώς πληροφορίες για τα αληθινά προβλήματα, τις πραγματικές ανάγκες και τις αισθητικές και ηθικές επιταγές κάθε έργου;

Εισηγούμαστε ότι τα εργαλεία μιας αρχιτεκτονικής μελέτης που απαντούν στο ερώτημα «πώς κτίζουμε» είναι τα εξής τρία και συνιστούν αντίστοιχα τρεις τάξεις της δημιουργίας:

Έτσι, με εργαλεία (α) τη μίμηση που είναι η φύση μας, (β) τη διάνοια που είναι ο τρόπος να περνάμε μέσα από τις νοηματικές κατασκευές και (γ) την καλή γνώση της τεχνολογίας, δηλαδή των προεκτάσεων της ευφυίας μας ή αλλιώς της προσθετικής μας φύσης, με βάση την οποία χειρισμοί διαφόρων ειδών είναι εφικτοί, ο κάθε αρχιτέκτονας-σχεδιαστής μπορεί να εφεύρει τον προσωπικό του τρόπο έκφρασης και συμβολισμού μέσα στα πράγματα, δηλαδή τον τρόπο για να κτίζει και να προσθέτει στο υπάρχον κοινωνικοπολιτικό και πολιτιστικό ικρίωμα.

30/3/2016 – Μοντέρνο, μεταμοντέρνο και το πολιτικό στην αρχιτεκτονική

Τα κινήματα και οι Σχολές αρχιτεκτονικής είναι δύο μέσα για την προώθηση των αρχιτεκτονικών ιδεολογημάτων. Σε κάθε εποχή αναδύονται μέσα από τις ανάγκες του εκάστοτε πολιτισμού, φιλοσοφικές γραμμές και αντιλήψεις που επηρεάζουν τις διαφορετικές επιστήμες. Οι διάφορες ιδεολογίες βρίσκονται καταγεγραμμένες στο σώμα της θεωρίας της αρχιτεκτονικής, δηλαδή των κειμένων, στα οποία εντάσσονται ιστορικά, κριτικά και θεωρητικά κείμενα που περιβάλλουν την αρχιτεκτονική δημιουργία με οξύ και ολιστικό βλέμμα και χαρακτήρα. Ακολουθώντας ένας αρχιτέκτονας κάποια ιδεολογική γραμμή σημαίνει ότι παίρνει θέση απέναντι στην κοινωνία χρησιμοποιώντας ένα συγκεκριμένο οπτικό πρίσμα για φιλτράρισμα των κοινωνικών, ιστορικών και πολιτιστικών δεδομένων.

Ειδικότερα λοιπόν, έχει νόημα να γνωρίζουμε το δίπολο του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού ως διαλεκτικού ιστορικού παραδείγματος, τόσο ως προς τις ιδεολογικές δομές, όσο και ως προς τις πολιτικές τοποθετήσεις που αυτό ενέχει σε αντιπαράθεση.

Έτσι, μέσα από αυτό το παράδειγμα, κάνουμε λόγο για τον μοντερνισμό, ο οποίος αποστρέφεται τις μορφές που πηγάζουν από τον ιστορισμό, εμπνέεται από τη μηχανή και είναι σύμμαχος του ορθολογισμού και υπέρμαχος της διαφάνειας της κατασκευής. Για τον μοντέρνο αρχιτέκτονα, η αρχιτεκτονική δεν είναι παιχνίδι.

Αντίθετα ο μεταμοντερνισμός γεννιέται ως αντίδραση στο παιδί της βιομηχανικής επανάστασης, τον μοντερνισμό, και αντιμετωπίζει την αρχιτεκτονική ως παιχνίδι, πόσο μάλλον ως παιχνίδι της γλώσσας, εννοιολογικό σύστημα, σύστημα τεχνογνωσίας και μορφολογίας, τυπολογία. Φυσικά, επαναφέρει τα ιστορικά στιλ στο προσκήνιο, τα οποία είχε εξοστρακίσει ο μοντερνισμός.

Μελετώντας αυτές τις δύο ιδεολογικές τάσεις και πολεμικές, οδηγούμαστε στο ερώτημα: είναι η αρχιτεκτονική πράξη πολιτική; Καταρχήν, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις εποχές που η αρχιτεκτονική έγινε εργαλείο προβολής της μεγαλομανίας στα χέρια των ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Όμως από τη μία «η αρχιτεκτονική είναι πράξη πολιτική» έχει οπωσδήποτε να κάνει με τη νοηματοδότηση της αρχιτεκτονικής και με το φόβο μήπως απολέσει το νόημά της σε μια αναγωγή σε διακοσμητική ή καλλωπιστική επιστήμη. Από την άλλη, η αρχιτεκτονική δεν είναι πράξη πολιτική, έχει να κάνει με την επιθυμία ένταξής της σε ανώτερα ή μάλλον διαφορετικά φιλοσοφικά επίπεδα και γύρω από ερωτήματα σχετικά με την αισθητική, την ηθική, την ύπαρξη, πέρα και έξω από τους κόλπους της ρητορικής σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ποιητικού προσανατολισμού.

Ακολουθώντας τέτοιου τύπου προβληματισμούς, διατηρούμε την «πολιτική» οδό συνεχώς ανανεώσιμη και την αρχιτεκτονική σκέψη πάντοτε σύγχρονη, επίκαιρη και κοινωνικά ευαισθητοποιημένη, διορθώνοντας πιθανές εσωτερικές αντιφάσεις του λόγου της και ευθυγραμμίζοντας την εξελικτική πορεία της προς το μέλλον.

Η “Πηνελόπη των τρένων” παρουσίασε στην Βιβλιοθήκη την Μαρλένα Πολιτοπούλου

Την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την Μαρλένα Πολιτοπούλου, απόφοιτο του ’68, να μας μιλά για το νέο της βιβλίο: Η Πηνελόπη των τρένων από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Παράλληλα όμως είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την ίδια την Πηνελόπη των τρένων να “υποχρεώνει” την Μαρλένα να μας μιλήσει για τον εαυτό της, το αστυνομικό μυθιστόρημα, τους Γερμανούς της δεκαετίας του ’60 και πολλά άλλα…

Η συγγραφέας απαντά στις ερωτήσεις της Μαρίας Μπάρλου και η κουβέντα εξελίσσεται σε μία εξομολόγηση της Μαρλένας, που ανάμεσα σε άλλα μας μίλησε για το σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα, που διαφέρει από αυτό του Γιάννη Μαρή, για τα χρόνια της Γερμανίας όπου έζησε τους Γερμανούς από κοντά, για τους σημερινούς συγγραφείς που “φιλοδοξούν” να δουν τα μυθιστορήματά τους να γίνονται ταινίες.

Πέντε απόφοιτοι στο ίδιο πλάνο. Μαζί με τους τρεις που παρουσιάζουν και οι Τένια Παπαδάκη και Κώστας Πολυζωγόπουλος
Η Λίζα Γεωμπρέ που οργανώνει όλες τις εκδηλώσεις στην Βιβλιοθήκη καλωσορίζει την Μαρλένα Πολιτοπούλου στην πρώτη συζήτηση / παρουσίαση του 2016 και της εύχεται το βιβλίο της να είναι καλοτάξιδο	Παρόντες και άλλοι απόφοιτοι: Ξένια Στεφανίδου, Νικήτας Πατηνιώτης και Πέτρος Αδάμης

Η τρίτη  διάλεξη της ενότητας

«Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στη μοντέρνα τέχνη σε σχέση με την επίδραση της επιστήμης»

την Τετάρτη 18/11/2015 στις 19.00′

με την Ελένη Γέμτου, απόφοιτο του 1986, Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο ΙΦΕ (πρώην ΜΙΘΕ) στο ΕΚΠΑ,

με θέμα:

«Προπολεμική αφαίρεση και γεωμετρία»

Οι ομιλία είναι στην ελληνική γλώσσα

Παρακαλούμε δηλώστε συμμετοχή τηλεφωνικά στο 210 6106589 ή μέσω e-mail στο info@ex-dsathen.gr.

Υπεύθυνη Πολιτιστικών Εκδηλώσεων ΣΑΓΣΑ,  Λίζα Γεωμπρέ (1973)

Συνεχίζουμε με τη δεύτερη διάλεξη της ενότητας

«Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στη μοντέρνα τέχνη σε σχέση με την επίδραση της επιστήμης»

την Τετάρτη 4/11/2015 στις 19.00′

με την Ελένη Γέμτου, απόφοιτο του 1986, Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο ΙΦΕ (πρώην ΜΙΘΕ) στο ΕΚΠΑ,

με θέμα:

«Γερμανικός εξπρεσιονισμός και γαλλικός κυβισμός ως εκφάνσεις πανθεϊστικών παραδόσεων και

ορθολογικών αντιλήψεων»

Οι ομιλία είναι στην ελληνική γλώσσα

Παρακαλούμε δηλώστε συμμετοχή τηλεφωνικά στο 210 6106589 ή μέσω e-mail στο info@ex-dsathen.gr.

Υπεύθυνη Πολιτιστικών Εκδηλώσεων ΣΑΓΣΑ,  Λίζα Γεωμπρέ (1973)

Η Ελένη Γέμτου, απόφοιτος του 1986,Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο ΙΦΕ (πρώην ΜΙΘΕ) στο ΕΚΠΑ, έδωσε μία σειρά από τρεις διαλέξεις στην Βιβλιοθήκη της Γερμανικής Σχολής την Τετάρτη 21/10/2015, την Τετάρτη 4/11/2015 και την Τετάρτη 21/11/2015 κάτω από τον γενικό τίτλο:

“Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στη μοντέρνα τέχνη

σε σχέση με την επίδραση της επιστήμης”

Στις τρεις συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο ομιλιών του συλλόγου αποφοίτων εξετάστηκαν κινήματα και καλλιτέχνες από το τέλος του 19^ου αι. έως και την μεσοπολεμική περίοδο με κριτήριο την επίδραση που τους έχει ασκηθεί από επιστημονικές θεωρίες και μεθόδους. Βασικό χαρακτηριστικό της μοντέρνας τέχνης είναι η νέα προσέγγιση στην καλλιτεχνική πράξη που γίνεται αντιληπτή ως πειραματισμός (μεθοδολογικό εργαλείο από το χώρο των φυσικών επιστημών) με θεωρητική αφετηρία και με σκοπό τη διερεύνηση γνωστικών θεμάτων που απασχολούν τον επιστημονικό χώρο (λειτουργία οπτικής αντίληψης, πρόσληψη της κίνησης, χωρο-χρόνος, μορφή του σύμπαντος κλπ.). Η διαφορά μεταξύ επιστήμης και τέχνης βρίσκεται ωστόσο στο γεγονός ότι η τέχνη δεν έχει πληροφοριακό χαρακτήρα: ακόμη και όταν ένας/μια καλλιτέχνης δουλεύει με αφορμή κάποια γνωστική (επιστημονική) θεωρία, σκοπός του/της δεν είναι να επαληθεύσει την εγκυρότητα της αλλά να προτείνει νέα πλαίσια σκέψης που τελικά προκαλούν αισθητική εμπειρία.

1η συνάντηση – Τετάρτη 21/10/2015

“Οι απαρχές της μοντέρνας τέχνης μέσα από την επίδραση της οπτικής και της πειραματικής ψυχολογίας: Ιμπρεσιονισμός, Μεταϊμπρεσιονισμός, Art Nouveau & Jugendstil”

Στην πρώτη συνάντηση εξετάστηκε η ιμπρεσιονιστική ζωγραφική στο πλαίσιο της υποκειμενικότητας που απέκτησε η σχέση ανθρώπου και κόσμου μέσα από τις νέες θεωρίες της οπτικής και της πειραματικής ψυχολογίας. Μέχρι τότε η κυριαρχία της γραμμικής προοπτικής στη ζωγραφική αποτελούσε εικαστική μεταγραφή της θεωρίας ότι ο κόσμος υπάρχει ανεξάρτητα από εμάς και ότι εμείς τον ανακαλύπτουμε και τον εξηγούμε ως εξωτερικοί παρατηρητές. Οι θεωρίες ωστόσο του Γερμανού φυσιολόγου HermannvonHelmholtzέδειξαν ότι κατανοούμε τον κόσμο μέσα από τις δικές μας αρχές οπτικής και νοητικής αντίληψης. Οι ιμπρεσιονιστές πειραματίστηκαν στα έργα τους με τους τρόπους που προσλαμβάνουμε το φως. Ακόμη πιο συστηματικός ήταν ωστόσο ο πειραματικός χαρακτήρας στα έργα των πουαντιγιστών, στα οποία οι καλλιτέχνες τοποθετούσαν δίπλα-δίπλα κουκίδες άμικτου χρώματος ώστε το μάτι του θεατή να είναι εκείνο που θα τις αναμείξει δίνοντας στην αντίληψη την αίσθηση της ολοκληρωμένης μορφής. Για τους πουαντιγιστές τα χρώματα δεν ήταν ουσίες αλλά ακτίνες φωτός που έμαθαν να αναμειγνύουν μέσα από τα επιστημονικά πειράματα των Helmholtzκαι Maxwell. Ο Σεζάν που αποκαλείται και «πατέρας της μοντέρνας ζωγραφικής» συνειδητοποίησε ότι ο εγκέφαλος π.χ. του τοπιογράφου ακολουθεί ακόμη πιο σύνθετες διαδικασίες , πέρα από αυτές που αφορούν στην πρόσληψη του φωτός. Η ζωγραφική του Σεζάν ερμηνεύεται ως εγχείρημα εικαστικής διατύπωσης του τρόπου που λειτουργεί η αντίληψη δομώντας την εικόνα μας για τον κόσμο. Η ArtNouveau και το Jugendstilαποτελούν κινήματα που σηματοδότησαν τις απαρχές του μοντερνισμού στη Γαλλία και τη Γερμανία αντίστοιχα. Η Art Nouveau ερμηνεύεται και ως αποτέλεσμα συστηματικών παρατηρήσεων μικροοργανισμών μέσα από το (αχρωματικό) μικροσκόπιο, ενώ το Jugendstilσυνδέεται από τη μία με τις πανθεϊστικές παραδόσεις στη Γερμανία και από την άλλη με τις θεωρίες των πειραματικών ψυχολόγων Lippsκαι Wundt: κεντρικός άξονας και των δύο πνευματικών πεδίων ήταν η πεποίθηση ότι οι αφηρημένες φόρμες προκαλούν αρχετυπικά και απόλυτα συναισθήματα που πηγάζουν απευθείας από το ασυνείδητο.

2η συνάντηση – Τετάρτη 4/11/2015

“Γερμανικός εξπρεσιονισμός και γαλλικός κυβισμός ως εκφάνσεις πανθεϊστικών παραδόσεων και ορθολογικών αντιλήψεων”

Η στροφή στην αφαίρεση που έχει την αφετηρία της στο έργο του Kandinsky «Πρώτη αφηρημένη ακουαρέλα» (1910) ερμηνεύεται ως συνέπεια τόσο των μεταφυσικών αντιλήψεων που κυριαρχούσαν στη Γερμανία και που αναφέρονταν σε μια μη ορατή πραγματικότητα διαισθητικά προσεγγίσιμη, όσο και θεωριών προερχόμενων από το χώρο της πειραματικής ψυχολογίας που υποστήριζαν ότι η οπτική επαφή με αρχετυπικές μορφές οδηγεί το πνεύμα σε υψηλά και απόλυτα εμπειρικά επίπεδα. Καθοριστική ήταν ωστόσο η συμβολή των εξελίξεων στο χώρο των φυσικών επιστημών ήδη από τα τέλη του 19^ου αι. (ακτίνες X, ηλεκτρόνιο, ραδιοκύματα) που αποδείκνυαν την ύπαρξη μιας μη ορατής πραγματικότητας που βρίσκεται σε συνεχή ροή και κίνηση. Ο Kandinskyυπήρξε ιδρυτικό μέλος του «Γαλάζιου Καβαλάρη», βασικής ομάδας του γερμανικού εξπρεσιονισμού. Ένα ακόμη μέλος της, ο FranzMarc, φαίνεται να επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τις ενσυναισθητικές θεωρίες του Lipps, καθώς βασικό του μέλημα ήταν να κατανοήσει την ψυχοσύνθεση των ζώων, τα οποία απεικόνιζε κάνοντας τους προβολές των δικών συναισθημάτων.

Αντίθετα με τη Γερμανία όπου υπήρχε μια μακραίωνη μεταφυσική παράδοση, στη Γαλλία επικρατούσε ένα εμπειρικό – ορθολογικό μοντέλο σκέψης. Έτσι και στη ζωγραφική το βασικό αίτημα δεν ήταν η αποκάλυψη μη ορατών (μεταφυσικών) πραγματικοτήτων αλλά η συστηματική παρατήρηση για το πώς αφενός λειτουργεί ο κόσμος και πώς αφετέρου προσλαμβάνουμε εμείς την πραγματικότητα. Η επίδραση για το κίνημα του κυβισμού προήλθε κυρίως από τους χώρους της φυσιολογίας και των μη ευκλείδειων γεωμετριών (και όχι από την ειδική θεωρία της σχετικότητας του Einstein, όπως συχνά υποστηρίζεται στη βιβλιογραφία). Στη σεζανική περίοδο, οι Μπρακ και Πικάσο συνεχίζουν τα εικαστικά εγχειρήματα του Σεζάν για τη μελέτη της λειτουργίας της οπτικής αντίληψης. Στην επόμενη περίοδο, την αναλυτική, οι κυβιστές εισήγαγαν στα έργα τους την έννοια του χρόνου που εμφανίζεται ως συνρυθμιστής του χώρου, ενώ στην τρίτη περίοδο του κινήματος, τη συνθετική, στράφηκαν και σε θέματα οντολογίας της πραγματικότητας εξετάζοντας την εγκυρότητα των όσων προσλαμβάνουμε. Τα έργα του συνθετικού κυβισμού είχαν ως επιστημονική αφετηρία τη θεωρία του Helmholtzότι η γνωστική λειτουργία αποτελεί συμβολική κατασκευή της πραγματικότητας, η οποία δε διαμορφώνεται μόνο μέσα από την εμπειρική γνώση, αλλά και από τα συναισθήματα, τη φαντασία, τις αναμνήσεις κ.α. Καθοριστικής σημασίας για τη σκέψη των κυβιστών υπήρξε η έννοια της 4^ης διάστασης, την οποία όμως δε δανείστηκαν από την ειδική θεωρία της σχετικότητας όπου ορίζονταν ως χωροχρόνος, αλλά από τις μη ευκλείδειες γεωμετρίες όπου γινόταν αντιληπτή ως μια επιπλέον (μη ορατή) χωρική διάσταση που μας επιτρέπει να κατανοούμε την πραγματικότητα πιο ολοκληρωμένα.

3η συνάντηση – Τετάρτη 21/11/2105

Aφαίρεση και γεωμετρία (1914-1939)

Στο πλαίσιο της γεωμετρικής αφηρημένης ζωγραφικής (1914-1939) εμφανίζονται δύο τάσεις: κάποιοι καλλιτέχνες στόχευσαν στη δημιουργία μιας παγκόσμιας εικαστικής γλώσσας ως της μόνης ικανής να επαναφέρει την τάξη στο χάος που προκάλεσε ο πόλεμος, ενώ άλλοι κινήθηκαν κοντά σε σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες που έδιναν νέα μορφή στο φυσικό κόσμο. Ωστόσο και η πρώτη τάση έχει έμμεσα την αφετηρία της στον αναλυτικό χώρο καθώς αποτελεί επίδραση των συστηματικών εγχειρημάτων που πραγματοποιούνταν με σκοπό την εύρεση ενοποιητικών θεωριών που θα εξηγούσαν όλες τις φυσικές λειτουργίες μέσα από κοινές αρχές. Οι καλλιτέχνες βρήκαν την κοινή τους γλώσσα στην ευκλείδεια γεωμετρία που παραδοσιακά είχε προ-εμπειρικό χαρακτήρα αφού οι αρχές της θεωρούνταν ως aprioriστοιχεία του εγκεφάλου. Στο πνεύμα αυτό κινήθηκαν οι πουριστές, ο Mondrian (νεοπλαστικισμός) και ο Malevich (σουπρεματισμός).

Σε ό,τι αφορά τη δεύτερη τάση της γεωμετρικής αφαίρεσης, οι αρχές της ευκλείδειας αλλά κυρίως των μη ευκλείδειων γεωμετριών λειτούργησαν ως οι κατάλληλες φόρμες συμβολισμού της νέας μορφής του σύμπαντος, όπως αυτή είχε περάσει στη λαϊκή και καλλιτεχνική συνείδηση μέσα από τις επαναστατικές θεωρίες των αρχών του 20^ου αι. με κυριότερες τις θεωρίες της σχετικότητας του Einstein. Σύμφωνα με τη γενική θεωρία (1916) ο συμπαντικός χώρος δεν ακολουθεί τις αρχές της ευκλείδειας γεωμετρίας καθώς λόγω των βαρυτικών πεδίων η πιο σύντομη απόσταση μεταξύ δύο σημείων δεν είναι η ευθεία αλλά η καμπύλη. Μέσα από τις θεωρίες του Einsteinδίνονταν η εικόνα ενός δυναμικά κινούμενου σύμπαντος, στο οποίο η ύλη μπορούσε να μετατραπεί σε ενέργεια και ο χρόνος συνδέονταν άμεσα με το χώρο. Καλλιτέχνες που επηρεάστηκαν από τις νέες αυτές εικόνες και θέλησαν να τις αποδώσουν εικαστικά μέσα από την αφηρημένη γλώσσα και τη χρήση ευκλείδειων και μη ευκλείδειων γεωμετρικών αρχών, ήταν ο Lazlo Moholy Nagy, o Max Bill, o Theovan Doesburg, o El Lissitzkyκ.α. Οι γεωμετρικές αρχές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο και στον αφηρημένο κινηματογράφο της δεκ. του 1920 με ταινίες μικρού μήκους, όπως το Rythmus 21 του Hans Richter (1921).

Μετά την επιτυχία των περσινών φιλοσοφικών διαλέξεων,  συνεχίζουμε και αυτή τη χρονιά ξεκινώντας με έναν κύκλο ομιλιών της θεματικής ενότητας :

«Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στη μοντέρνα τέχνη σε σχέση με την επίδραση της επιστήμης»

με την απόφοιτο του 1986,  Ελένη Γέμτου, Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο ΙΦΕ (πρώην ΜΙΘΕ) στο ΕΚΠΑ.

1η διάλεξη, Τετάρτη 21/10/2015:

«Οι απαρχές της μοντέρνας τέχνης μέσα από την επίδραση της οπτικής και της πειραματικής ψυχολογίας: Ιμπρεσιονισμός, Μεταϊμπρεσιονισμός, Art Nouveau & Jugendstil».

2η διάλεξη, Τετάρτη 4/11/2015:

«Γερμανικός εξπρεσιονισμός και γαλλικός κυβισμός ως εκφάνσεις πανθεϊστικών παραδόσεων και ορθολογικών αντιλήψεων»

3η διάλεξη, Τετάρτη 18/11/2015:

«Προπολεμική αφαίρεση και γεωμετρία»

Οι ομιλίες είναι στην ελληνική γλώσσα

Όλες οι συναντήσεις θα πραγματοποιηθούν στην  Βιβλιοθήκη της Γερμανικής Σχολής Αθηνών στις 19.00′.

Παρακαλούμε δηλώστε συμμετοχή τηλεφωνικά στο 210 6106589 ή μέσω e-mail στο info@ex-dsathen.gr.

Υπεύθυνη Πολιτιστικών Εκδηλώσεων ΣΑΓΣΑ,  Λίζα Γεωμπρέ (1973)

Ο Δρ. Ανδρέας Κούκος, Καθηγητής Νεότερης Ιστορίας Ελεύθερου Πανεπιστημίου “Αδαμάντιος Κοραής” (Χίος), Πρόεδρος Εταιρείας Μελέτης Έργου Ιωάννη Καποδίστρια έδωσε διάλεξη στη Βιβλιοθήκη με θέμα:

“Η συμβολή του Ιωάννη Καποδίστρια στην εγκαθίδρυση της πρώτης Γερμανικής Ομοσπονδίας (1815-1819)”

την Τετάρτη 6 Μαΐου 2015 στην βιβλιοθήκη της Γερμανικής Σχολής Αθηνών

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στα Ελληνικά, ενώ τη μετάφραση στη γερμανική γλώσσα προσφέρθηκε να κάνει η δικηγόρος Χριστίνα Παπατσώρη, απόφοιτος του 1994.

Ο Σύλλογος Αποφοίτων της Γερμανικής Σχολής Αθηνών διοργάνωσε την Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 την 5^η και τελευταία συνάντηση του κύκλου φιλοσοφικών διαλέξεων που πραγματοποιούνται στην Βιβλιοθήκη της ΓΣΑ, με θέμα:«Ιχνηλατώντας τις ελληνικές εμπνεύσεις του γερμανικού πνεύματος (Hegel – Hölderlin)»με ομιλητή τον Τάσο Μπουγά, ομότιμο Καθηγητή Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

‘’Ιχνηλατώντας τις ελληνικές εμπνεύσεις του γερμανικού ιδεαλισμού: Hegel και H–Hölderlin’’

Περίληψη ομιλίας

‘’Η Ελλάδα ήταν η πρώτη μου αγάπη και ίσως θα έπρεπε να πω, πώς θα’ ναι και η τελευταία μου’’ (Hölderlin).

‘’Στο όνομα Ελλάδα, ο μορφωμένος Ευρωπαίος και προ παντός εμείς οι Γερμανοί αισθανόμαστε σε πάτριο έδαφος’’ (Hegel).

Η μελέτη του πρώιμου έργου των Hölderlinκαι Hegel, φίλων και συσπουδαστών στην Ευαγγελική Σχολή του Tübingen (TübingerStift) κατά την τελευταία δεκαετία του 18^ου αιώνα, τεκμηριώνει αδιαμφισβήτητα τη μεγάλη οφειλή του γερμανικού ιδεαλισμού προς την αρχαία Ελλάδα, η οποία έγινε κατά κάποιο τρόπο η πνευματική τροφός του.Το ρωμαλέο αυτό φιλοσοφικό ρεύμα που επηρέασε καθοριστικά την περαιτέρω πορεία της γερμανικής σκέψης, αυτοκατανοήθηκε ως νόμιμος κληρονόμος του ελληνικού πνέυματος, του οποίου επιχείρησε να συνεχίσει τη διακοπείσα πορεία, θεωρώντας ως αποστολή του την οργανική επανασύνδεση με την αρχαιότητα, εγχείρημα πού στο ρομαντικό κλίμα της εποχής πήρε συχνά τις διαστάσεις της ‘’επιστροφής στο πάτριο έδαφος του πνεύματος’’.

Προς τεκμηρίωση της προνομιακής αυτής σχέσης του γερμανικού ιδεαλισμού με το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, παρετέθησαν αντιπροσωπευτικά κείμενα των δύο εκπροσώπων του υπό συζήτηση γερμανικού πνεύματος: σε ότι αφορά τον Hölderlin, το επιστολικό μυιστόρημα ‘’HyperionoderderEremitinGriechenland’’ και χαρακτηριστικά ποιήματά του(‘’BrotundWein’’), σε ότι αφορά τον Hegel, το ποίημα ‘’Eleusis’’ και το ημιτελές φιλοσοφικό δοκίμιο ‘’DasältesteSystemprogrammdesdeutschenIdealismus’’).

Την ιδιαίτερη σχέση των εκπροσώπων του γερμανικού ιδεαλισμού με την Ελλάδα εξέφρασε με το δικό του τρόπο ένας έξοχος γνώστης του αρχαίου πνέυματος, ο FriedrichNietzsche: ‘’Ίσως σε μερικούς αιώνες να αναγνωρίσουμε, ότι η ιδιαίτερη αξία ολόκληρης της γερμανικής φιλοσοφίας συνίσταται στο ότι δεν είναι στην πραγματικότητα παρά μια σταδιακή επανάκτηση του αρχαίου εδάφους’’.

Στο πλαίσιο των φιλοσοφικών διαλέξεων που διοργανώνει ο Σύλλογος Αποφοίτων Γερμανικής Σχολής Αθηνών, πραγματοποιήθηκε η τέταρτη συνάντησή μας την Τετάρτη 4 Μαρτίου 2015 στην Βιβλιοθήκη της ΓΣΑ, με θέμα:

«Η αισθητική εμπειρία του Υψηλού στη φύση και στην τέχνη από τον Kant, τον Caspar David Friedrich και τον Kleist»

με ομιλητή τον Γιώργο Ξηροπαΐδη, Καθηγητή Αν. Σχολής Καλών Τεχνών.

Στο πλαίσιο των φιλοσοφικών διαλέξεων που διοργανώνει ο Σύλλογος Αποφοίτων Γερμανικής Σχολής Αθηνών, πραγματοποιήθηκε η τρίτη συνάντησή μας την Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου 2015στη Βιβλιοθήκη της ΓΣΑ, με θέμα:

Η επικαιρότητα της Ηθικής Φιλοσοφίας του Kant

με ομιλητή τον Στέλιο Βιρβιδάκη, Καθηγητή του Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) του ΕΚΠΑ

Ο Στέλιος Βιρβιδάκης, Καθηγητής Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ανέπτυξε το θέμα αναλύοντας τμήματα από την εργασία του:

Στο πλαίσιο των φιλοσοφικών διαλέξεων που διοργανώνει ο Σύλλογος Αποφοίτων της Γερμανικής Σχολής Αθηνών πραγματοποιήθηκε η δεύτερη συνάντησή την Τετάρτη 28 Ιανουαρίου 2015 στην βιβλιοθήκη της ΓΣΑ, με θέμα: Το ποιητικό φαινόμενο: Ύφος, είδη και ερμηνεία του ποιητικού λόγου, όπου μίλησε η Κατερίνα Τρίμη – Καλέρη (απόφοιτος 1971), Καθηγήτρια Παν/μίου Πατρών.

Η Κατερίνα Καλέρη αναφέρθηκε στις “Θεμελιώδεις συναρτήσεις της ποιητικής έκφρασης” και στην υφολογική διαμόρφωση της γλώσσας διακρίνοντας τρεις κατηγορίες:

το λυρικό ύφος

το επικό ύφος

το δραματικό ύφος

Την Κυριακή 26 Μαΐου πήγαμε στο Μουσείο της Ακρόπολης. Δεν πήγαμε έτσι απλά, μας ξενάγησαν οι απόφοιτοί μας του 1973 και αρχαιολόγοι Μαρία Πασσά και Λίλυ Άντζακα. Βγάλαμε και φωτογραφίες από τις οποίες λείπει η Μάρω Κακριδή που ήταν πίσω από τον φακό.

Την Κυριακή 26 Μαΐου πήγαμε στο Μουσείο της Ακρόπολης. Δεν πήγαμε έτσι απλά, μας ξενάγησαν οι απόφοιτοί μας του 1973 και αρχαιολόγοι Μαρία Πασσά και Λίλυ Άντζακα. Βγάλαμε και φωτογραφίες από τις οποίες λείπει η Μάρω Κακριδή που ήταν πίσω από τον φακό.

Ο Πέτρος Γέμτος, ομότιμος Καθηγητής Μ.Ι.Θ.Ε. και τ. Πρύτανης Ε.Κ.Π.Α., μίλησε την Τετάρτη, 14 Ιανουαρίου στην Βιβλιοθήκη, με θέμα “Φιλοσοφία, Επιστήμη και Θρησκεία (ο ρόλος της γνώσης και της παράδοσης στους ανθρώπινους πολιτισμούς”.

Το κείμενο της ομιλίας του είναι δημοσιευμένο στην Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση (2011, τόμος 28).

Η Paula Lakah “μίλησε για τέχνη…“. Την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2013 είχαμε τη χαρά να ακούσουμε την αρχιτεκτόνισσα και γλύπτρια Paula Lakah (απόφοιτο του 1973 του γερμανικού τμήματος) να παρουσιάζει τη δουλειά της. Δίπλα της η δημοσιογράφος, αρθρογράφος από το Athens Voice, Ευγενία Μίγδου μίλησε για την απόφοιτό μας.

Παρόντες συμμαθητές και συμμαθήτριες της Πάολα και άλλοι. Η Λίζα Γεωμπρέ, ο Μάκης Δριμαρόπουλος με τη σύζυγό του, ο Αρης Μασουρίδης, η Ειρήνη Παλάσκα, ο Κώστας Γαλάνης, ο Γιώργος Αρεταίος, η Φάννυ Γεωμπρέ, ο Τόμας Γκρέβε με τη συζυγό του κ.α.

Η παρουσίαση ξεκίνησε με την καλλιτέχνιδα, που πρόβαλε βίντεο από εκθέσεις της και την Ευγενία Μίγδου που μίλησε και στο τέλος έγινε συζήτηση με όλους τους παρόντες.Η Paula Lakah “μίλησε για τέχνη…”. Την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2013 είχαμε τη χαρά να ακούσουμε την αρχιτεκτόνισσα και γλύπτρια Paula Lakah (απόφοιτο του 1973 του γερμανικού τμήματος) να παρουσιάζει τη δουλειά της. Δίπλα της η δημοσιογράφος, αρθρογράφος από το Athens Voice, Ευγενία Μίγδου μίλησε για την απόφοιτό μας.

Παρόντες συμμαθητές και συμμαθήτριες της Πάολα και άλλοι. Η Λίζα Γεωμπρέ, ο Μάκης Δριμαρόπουλος με τη σύζυγό του, ο Αρης Μασουρίδης, η Ειρήνη Παλάσκα, ο Κώστας Γαλάνης, ο Γιώργος Αρεταίος, η Φάννυ Γεωμπρέ, ο Τόμας Γκρέβε με τη συζυγό του κ.α.

Η παρουσίαση ξεκίνησε με την καλλιτέχνιδα, που πρόβαλε βίντεο από εκθέσεις της και την Ευγενία Μίγδου που μίλησε και στο τέλος έγινε συζήτηση με όλους τους παρόντες.

video objects

inside out

el studio

www.paulalakah.com

Η ομιλία της Ευγενίας Μίγδου

Καλησπέρα σε όλους σας!

Είναι μεγάλη χαρά μου απόψε που μου δίνεται η ευκαιρία να πω δυο λόγια για την φίλη Π.Λ., τη δουλειά της οποίας παρακολουθώ τα τελευταία 10 περίπου χρόνια. Τις περισσότερες φορές οι καλλιτέχνες δυσκολεύονται όχι τόσο να μιλήσουν για τη δουλειά τους όσο να την προωθήσουν και να προβάλλουν τον εαυτό τους. Και βέβαια όσο πιο αυθεντικός και χαρισματικός είναι ένας καλλιτέχνης τόσο περισσότερο σεμνός είναι και, συγχρόνως ανασφαλής και ανικανοποίητος με το έργο και τη δουλειά του. Η πρωτοβουλία του Συλλόγου αποφοίτων της Γερμανικής Σχολής να παρουσιάσει το έργο της Π.Λ., είναι μια επιβεβαίωση για τη δουλειά της και ελπίζω να λειτουργήσει και ενθαρρυντικά, γιατί όλοι δοκιμαζόμαστε σκληρά μέσα στην κρίση.

Δεν θα ήταν υπερβολή να πω ότι η δουλειά της Π. προηγείται της εποχή της. Εδώ και 3 δεκαετίες καταπιάνεται και υλοποιεί τις πιο πρωτότυπες και ευρηματικές ιδέες. Τα έργα της είναι πραγματικές «επινοήσεις» από τη σύλληψη της αρχικής ιδέας μέχρι και το τελικό αποτέλεσμα. Και δεν θα κρύψω (γιατί το έχω δει η ίδια πολλές φορές με τα μάτια μου), ότι οι δημιουργίες της, απαιτητικές σε σχεδιαστικό επίπεδο και υψηλής αισθητικής, βρίσκουν συχνά μιμητές και αντιγραφείς από μικρή μέχρι και μεγαλύτερη κλίμακα. Ωστόσο, όπως συχνά συμβαίνει με τους δημιουργούς που βρίσκονται μπροστά από την εποχή τους, η ανταπόκρισή που βρίσκουν, με λίγες εξαιρέσεις, δεν είναι αυτή που θα περίμενε κανείς. Οι ιδέες και οι δουλειές της Π., οι διάφορες εξερευνήσεις και οι πειραματισμοί της – avant garde το 1983 – έβρισκαν το κοινό απροετοίμαστο και ίσως αμήχανο. Σήμερα, με μεγάλη καθυστέρηση, παρόμοια concept λανσάρονται ως κάτι το καινούργιο, ενώ περνούν ευκολότερα σε ένα μαζικό (mainstream) επίπεδο. Οπωσδήποτε όμως υπάρχει μεγάλη απόσταση από το γνήσιο στο αντίγραφο και από το πρωτότυπο στο παράγωγό του. Λέγοντάς το αυτό, δεν εννοώ ότι δεν υπάρχουν σήμερα καλλιτέχνες και δουλειές που ξεχωρίζουν. Απλά θέλω να τοποθετήσω τα πράγματα στην χρονική τους διάσταση. Έχω σκεφτεί αρκετές φορές ότι το ταλέντο της Π. στο design, στη γλυπτική και την χρήση των υλικών, θα έβρισκε μεγαλύτερες ευκαιρίες αν η ίδια είχε δραστηριοποιηθεί στο εξωτερικό. Αντίθετα με την Ιταλία και πιο πρόσφατα την Ισπανία – για να μην αναφερθούμε στη Δανία και τις βορειο-ευρωπαικές χώρες που δίνουν προτεραιότητα στο design, οι αντίστοιχοι δημιουργοί στην Ελλάδα, συναντούν σχεδόν αποκλειστικά αντιξοότητες. Για αυτούς τους λόγους το ότι η Π. έχει κερδίσει φανατικούς θαυμαστές αλλά και αναγνώριση από όσους κατέχουν το αντικείμενο, αποτελεί την πιο αδιαμφισβήτητη αναγνώριση του έργου της.

Μετά από αυτή την απαραίτητη για μένα εισαγωγή, έρχομαι στο θέμα. Παρότι γερμανοτραφής, οι πολιτισμικές αναφορές της Π. έχουν ρίζες στην Ελληνο-συριακή της καταγωγή, αλλά και στα βιώματα από την Αίγυπτο όπου έζησε πριν έρθει στην Ελλάδα. Απόφοιτη της Γερμανικής Σχολής της Αθήνας συνέχισε τις σπουδές της στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Μονάχου. Στράφηκε στη συνέχεια σε ένα μεταπτυχιακό με αντικείμενο την αναστήλωση παλαιών κτηρίων, αλλά με την επιστροφή της στην Ελλάδα τα ενδιαφέροντα διευρύνθηκαν και τελικά μετατοπίστηκαν. Από την αρχιτεκτονική μεταπηδά στις συγγενικές πλαστικές τέχνες, στο design, στη σκηνογραφία και την ενδυματολογία. Καταπιάνεται επίσης με την κεραμική, την χρυσοχοΐα και εξερευνά πληθώρα υλικών από τα πιο πολυτελή (χρυσός, ασήμι, έβενος) ως τα ευτελέστερα (χαρτί, ύφασμα κτλ.), καθώς και τα επαναχρησιμοποιούμενα.

Εκτός από γλυπτά και γλυπτικές συνθέσεις, έχει σχεδιάσει πολυμορφικά έπιπλα, φωτεινά σινιάλα, φωτιστικά, γλυπτικά κοσμήματα και αντικείμενα design. Επίσης, performances, ενότητες σώματος και χώρου όπου έχει δουλέψει πάνω στην ιδέα τρισδιάστατων γλυπτικών έργων με σκηνικά, κοστούμια, ήχο, φωτισμό και χορογραφίες.

Σε όλα σχεδόν τα έργα της κυριαρχεί η έντονη γεωμετρία: τρίγωνα, κύκλοι, καμπυλόγραμμα και τεθλασμένα σχήματα, που παραπέμπουν σε βασικές δομές της ύλης και της φύσης αλλά και σε αρχετυπικά σύμβολα.

Τα επαναχρησιμοποιούμενα υλικά, όχι πάντα εμφανή με την πρώτη ματιά, υπηρετούν την άποψή της να αξιοποιείται και να μεταμορφώνεται αυτό που υπάρχει για τη δημιουργία κάτι καινούργιου.

Κύριο χαρακτηριστικό στα έργα της είναι η σχεδιαστική ευρηματικότητα, η πλαστικότητα, η πολυμορφία και η δημιουργική εναλλακτικότητα στη χρήση τους, λειτουργική αλλά και αισθητική.

Ως προς το τελικό αποτέλεσμα, η έμφαση αποδίδεται με λιτές φόρμες και, τα τελευταία χρόνια, στην ελαφρότητα και τη διαφάνεια. Και αυτή η αφαιρετική διαδικασία υπηρετεί την ανάδειξη της ουσίας και την αξία της μορφής.

Τα έργα, είτε γλυπτά και αντικείμενα design είτε φωτιστικά και κοσμήματα είναι, πολύ συχνά, εξελιγμένα παιχνίδια. Οι καλλιτεχνικές επινοήσεις της κρύβουν εκπλήξεις καθώς και χιούμορ που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Ο παρατηρητής, σαν ιδανικός ενδιάμεσος, αποκτά την απροσδόκητη ικανότητα να γίνεται συνδημιουργός τους. Εξετάζοντάς τα, ανακαλύπτει τις δυνατότητές τους να μεταστοιχειώνονται, να μεταμορφώνονται, να ζωντανεύουν. Μετατρέπονται με αυτό τον τρόπο σε «αντικείμενα – φετίχ» με «υπερφυσικές» ιδιότητες.

Όμως επειδή σε τέτοιες περιπτώσεις οι εικόνες μιλάνε καλύτερα, το βίντεο που ακολουθεί θα δώσει μια πιο σαφή και ολοκληρωμένη άποψη για τη δουλειά της. Εγώ της εύχομαι καλή συνέχεια και “Open ur Wings”, όπως είναι και το μήνυμα που φέρει το γούρι που έφτιαξε για το 2014.

Σας ευχαριστώ πολύ.