Ο ιατρός Μιχάλης Καΐρης μας έδωσε ένα πρόγραμμα μίας χοροεσπερίδας, που εντόπισε στα αρχεία της μητέρας του, Έρεικας Γερουλάνου, μαθήτριας στην Σχολή από το 1913 έως το 1917.

Trachten – Ball είναι η χοροεσπερίδα, όπου οι συμμετέχοντες ντύνονται με τις παραδοσιακές στολές του τόπου τους. Στην χοροεσπερίδα αυτή του “Ελληνογερμανικού Συνδέσμου” (Griechisch-Deutsche Gesellschaft), εντοπίζουμε τα εξής:

– Η Χοροεσπερίδα διοργανώνεται στο Ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρεταννία”

– Οι αίθουσες έχουν ονομασίες: Βαρέλι της Αϊδελβέργης (αντί του σημερινού Χαϊδελβέργη), Καπηλιό της Νυρεμβέργης και Ταβέρνα του Γκρίντσιγκ

– Η διακόσμηση των αιθουσών εγένετο υπό του αρχιτέκτονος P. Eglau (παρεμπιπτόντως το μικρό όνομα του Eglau είναι Gustav, οπότε το αρχικό γράμμα “P.” είναι λάθος)

– Σχέδια και εκτέλεσις τοιχογραφιών δος S. Götzl

Στο τέλος αναγράφεται η ότι η εκτύπωση είναι από την “HESTIA”, το τυπογραφείο των Μάισνερ-Καργαδούρη.

Ακολουθεί η σελίδα με τα ονόματα της JUNGDAMENKOMITEE (στις περιπτώσεις, που αναφέρεται και στα Μαθητολόγια της Αραχώβης αναγράφουμε στα ελληνικά το ονοματεπώνυμο και το έτος γέννησης), προσθέτοντας ότι τέτοιες επιτροπές αποτελούνταν από νεαρές γυναίκες που αναλαμβάνανε την διοργάνωση φιλανθρωποικών εκδηλώσεων ή άλλων κοινωνικών γεγονότων. Από το γεγογονός ότι ο Eglau έκτισε την επέκταση της Σχολής το 1928/29 και από τα έτη γέννησης των κοριτσιών, υποθέτουμε ότι η εκδήλωση έλαβε χώρα το : (περισσότερα…)

Πολλοί παλαιοί αναφέρονται στον πρώτο χρόνο τους στην σχολή μιλώντας για την Quarta. Αναζητήσαμε όλες τις ονομασίες των τάξεων και η Marita Schwarz μας έδωσε τον πλήρη κατάλογο επισημαίνοντας, όπως θα δείτε, ότι η αρίθμηση  γίνεται αντίστροφα, δηλαδή η Prima (η πρώτη τάξη) είναι η δική μας τελευταία. Βεβαίως η τελευταία τάξη του Γερμανικού Τμήματος ήταν η 13η, κάτι που πλέον έχει καταργηθεί, οπότε οι του Ελληνικού Τμήματος αποφοιτούσαν στην 12η (Unterprima):

Nach 1945 wurde das Gymnasium zum „altsprachlichen Gymnasium“, das Realgymnasium zum „neusprachlichen Gymnasium“, schließlich die Oberrealschule zum „mathematisch-naturwissenschaftlichen Gymnasium“. 1974 wurden alle Gymnasien enttypisiert.

Die Klassen zählte man im Gymnasium rückwärts:

Sexta (VI) = Klasse 5 

Quinta (V) = Klasse 6 

Quarta (IV) = Klasse 7  

Untertertia (UIII) = Klasse 8 

Obertertia (OIII) = Klasse 9  

Untersekunda (UII) = Klasse 10  

Obersekunda (OII) = Klasse 11 

Unterprima (UI) = Klasse 12 

Oberprima (OI) = Klasse 13

Die Zählung hat sich in Resten bis heute erhalten („Sextanereinschulung“).

Τα χρόνια του Πολέμου η Γερμανική Σχολή στην Αραχώβης λειτουργούσε ως Οκτατάξιο Γυμνάσιο. Έχει λοπόν ένα ενδιαφέρον να αναφέρουμε τα όσα ίσχυαν εκείνη την εποχή, αλλά και όσα είχαν προηγηθεί από τη εποχή του Όθωνα:

Οι Έλληνες λογίζονται φιλεκπαιδευτικός λαός. Είτε λόγω της αρχαιοελληνικής παράδοσης, είτε λόγω της γεωγραφικής θέσης και του γεωγραφικού αναγλύφου, είτε λόγω της ιδιαιτερότητας της ελληνικής γλώσσας η οποία επί Ελληνιστικών χρόνων ήταν η κυρίαρχη γλώσσα του δυτικού κόσμου, η λαϊκή σοφία έχει αποκρυσταλλωμένη άποψη υπέρ του σχολείου. Το “άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο” αντικατοπτρίζει τον διαρκή πόθο των Ελλήνων για το σχολείο. Μετά την Ακαδημία του Πλάτωνα και το Λύκειο του Αριστοτέλη, οι Έλληνες δούλοι που αναλαμβάνουν τη μόρφωση των Ρωμαίων, το Βυζάντιο που ιδρύει σχολεία και κατά το Μεσαίωνα, ο ελληνικός Χριστιανισμός με τα “ιερογράμματα”, διατηρούν την παράδοση του σχολείου.

Με την άφιξή του στην Ελλάδα το 1828, ο Ιωάννης Καποδίστριας ιδρύει ορφανοτροφεία στην Αίγινα και τον Πόρο, όπου τα ορφανά ελάμβαναν γενική μόρφωση και επαγγελματική εκπαίδευση και όπου παράλληλα λειτουργούσαν διδασκαλεία για τη μόρφωση των δασκάλων. Ιδρύεται γεωργική σχολή στην Τίρυνθα, ιερατική σχολή στον Πόρο και στρατιωτικό σχολείο στο Ναύπλιο. Με τον Όθωνα, το 1933, εκδόθηκε διάταγμα που καθόριζε τις αρμοδιότητες της “επί των Εκκλησιαστικών γραμματείας” που ήταν το πρώτο υπουργείο παιδείας. Οι Βαυαροί διαίρεσαν την όλη εκπαίδευση σε τρεις κύκλους, τη στοιχειώδη εκπαίδευση, τη μέση και την ανώτερη. Τη στοιχειώδη εκπαίδευση ονόμασαν Δημοτική, διότι η διοίκηση και η εποπτεία ανατέθηκαν στους Δήμους, σύμφωνα με τον νόμο της 6ης Φεβρουαρίου 1834 που ήταν πιστό αντίγραφο του γαλλικού νόμου του 1833, και η διάρκεια φοίτησης προβλεπόταν να είναι επταετής. Βάσει αυτού του νόμου, ιδρύθηκε Διδασκαλείο στο Ναύπλιο το 1835, όπου εισήχθη η αλληλοδιδακτική μέθοδος. Το 1836 συστάθηκε η “Φιλεκπαιδευτική εταιρία” που ίδρυσε σχολεία θηλέων και προετοίμασε τις πρώτες δασκάλες. Δυστυχώς όμως ούτε η υποχρεωτική φοίτηση ούτε η επταετής διάρκεια εφαρμόστηκαν και η θέση των δασκάλων ήταν τραγική. Το 1844, λόγω της απροθυμίας των δήμων να ιδρύσουν και συντηρήσουν σχολεία εκδόθηκε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο “εις την δημοτική εκπαίδευσιν συντρέχει και το κράτος κατά το μέτρον της ανάγκης των δήμων”. Παρ’ όλα ταύτα η κατάσταση χειροτέρεψε και το 1863 το διδασκαλείο έκλεισε. Το 1871 ιδρύεται στην Αθήνα ο “Σύλλογος προς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων” μέλη του οποίου το 1874 ιδρύουν το εξατάξιο “Πρότυπο δημοτικό σχολείο” στην Αθήνα και το τετρατάξιο “Παιδαγωγείο” στη Θεσσαλονίκη. Έτσι σ’ αυτήν την περίοδο ο εκπαιδευτικός κύκλος αποτελείται από το δημοτικό σχολείο με τετραετή φοίτηση, ακολουθεί το Ελληνικό σχολείο με τριετή φοίτηση και τέλος το Γυμνάσιο με τετραετή φοίτηση.

Οι δάσκαλοι το 1873 ιδρύουν τον “Ελληνικόν διδασκαλικόν σύλλογον” ο οποίος εκδίδει το περιοδικό “Πλάτων” και κατορθώνουν να υψώσουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και των πολιτικών για τα εκπαιδευτικά θέματα. Έτσι το 1876 ο υπουργός παιδείας στη Βουλή χαρακτηρίζει “την κατάσταση της εκπαίδευσης εμπαιγμόν δια το έθνος”. Ιδρύεται Διδασκαλείο τριετούς φοίτησης στην Αθήνα, καθώς και άλλα δύο στην Τρίπολη και στην Κέρκυρα, και το 1881 άλλο ένα στη Λάρισα. Το 1895, ο νόμος “Περί στοιχειώδους ή δημοτικής εκπαίδευσης” διαιρεί τα σχολεία σε κοινά, με έναν δάσκαλο όταν έχουν μέχρι 80 μαθητές, και πλήρη με δύο δασκάλους όταν έχουν μέχρι 140 μαθητές. Όταν οι μαθητές είναι μέχρι 200 το σχολείο είναι τριθέσιο και για περισσότερους από 200 τετραθέσιο. Όπου δεν ήταν δυνατόν να ιδρυθούν κοινά (μονοθέσια) σχολεία προβλεπόταν η ίδρυση γραμματοδιδασκαλείων. Επίσης ιδρύονται εξατάξια σχολεία οι απόφοιτοι των οποίων μπορούν να εγγραφούν στην τρίτη τάξη των “Ελληνικών” σχολείων.

Το 1921, τα “κοινά” σχολεία αφομοιώνονται με τα “εξατάξια”, το 1929 επί Βενιζέλου καθορίζεται εξαετής η διάρκεια της δημοτικής εκπαίδευσης και το όριο για την ίδρυση μονοθέσιου δημοτικού σχολείου κατεβαίνει στους 15 μαθητές, με στόχο την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, διότι σύμφωνα με την απογραφή του 1828 υπήρχαν 3500 συνοικισμοί με λιγότερα από 15 παιδιά σχολικής ηλικίας και έτσι, κάθε χρόνο, πάνω από 25.000 παιδιά δεν γραφόντουσαν σε κανένα σχολείο. Παρ’ όλα αυτά, κατά τη στατιστική του 1936, ενώ στην πρώτη τάξη γραφόντουσαν 200.000 μαθητές, από την έκτη τάξη αποφοιτούσαν μόνο 75.000. Το 1954, στο 3094/1954 (ΦΕΚ252 τ.Α) νομοθετικό διάταγμα “περί καταπολεμήσεως του αναλφαβητισμού” ιδρύονται τα “νυχτερινά σχολεία” για την παροχή της βασικής μόρφωσης σε μαθητές ηλικίας 14 έως 20 ετών, οι οποίοι λόγω της κατοχής και του εμφυλίου δεν είχαν ολοκληρώσει τη στοιχειώδη εκπαίδευση. Στο ίδιο διάταγμα προβλέπεται ότι, μετά το 1962, όποιος δεν έχει απολυτήριο δημοτικού σχολείου δε θα μπορεί να διευθύνει επιχείρηση ή βιοτεχνικό κατάστημα. Έτσι το 1953-54 λειτούργησαν 2.300 νυχτερινά σχολεία με 67.000 μαθητές και 2.350 δασκάλους, πολλοί από τους οποίους εργάστηκαν δωρεάν. Στη στατιστική της UNESCO για το 1957, το ποσοστό αναλφαβητισμού στην Ελλάδα ανερχόταν σε 25%, ενώ στην Τουρκία σε 68% και στη Γιουγκοσλαβία σε 27%.

Η μέση εκπαίδευση επίσης ξεκινάει με τη Βαυαρική αντιβασιλεία το 1836 και χωρίζεται σε δύο κύκλους: κατ’ αρχάς το τριετές “Ελληνικό σχολείο” κατ’ αντιστοιχία του Βαυαρικού “Latina” και κατόπιν, το τετραετές “Γυμνάσιο” το οποίο έχει ως στόχο την “… προπαρασκευήν των μαθητών που θέλουν να σπουδάσουν ανώτερες επιστήμες στα Πανεπιστήμια.” Οι δάσκαλοι των πρώτων καλούνται “Ελληνοδιδάσκαλοι” και των γυμνασίων “καθηγητές”. Όταν το Πανεπιστήμιο άρχισε να δίνει διπλώματα, διοριζόντουσαν στη μέση εκπαίδευση πτυχιούχοι της φιλολογίας και της φυσικομαθηματικής. Επειδή οι εκπαιδευτικοί διοριζόντουσαν, έπαιρναν μετάθεση ή απολυόντουσαν με αυθαίρετο τρόπο, το 1885 εκδόθηκε διάταγμα που όριζε ότι οι “λειτουργοί της μέσης εκπαίδευσης αναγνωρίζονται ως μόνιμοι”. Το διάταγμα αυτό ανακλήθηκε το 1886. Οι τύποι των σχολείων του 1836 βασικά παρέμειναν μέχρι την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929. Το 1922 ιδρύθηκαν τα “Πρακτικά Λύκεια” πάνω στο πρότυπο της Βαρβακείου σχολής, η οποία λειτουργούσε με ιδιαίτερο πρόγραμμα από το 1886. Το Βαρβάκειο ιδρύθηκε το 1843 ως γυμνάσιο στο οποίο είχε συμπληρωθεί και Ελληνικόν σχολείο, αλλά το 1886 μεταρρυθμίστηκε σε πρακτικό λύκειο για να εκπληρώσει “ειδικόν εκπαιδευτικόν σκοπόν” που ήταν “η ανάπτυξις και μόρφωσις της διανοίας, τως εις αυτό φοιτούντων μαθητών, η ηθική αγωγή και ειδικώς η προπέδευσις προς αυτάρκη σπουδήν των θετικών επιστημών”. Το 1915 το Βαρβάκειο συνδέθηκε με το “Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης” και αποτέλεσε το δεύτερο πρότυπο σχολείο της Ελλάδας.

Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929 από τον Αλ. Δελμούζο, επί κυβερνήσεως Βενιζέλου, διαμορφώνονται δύο εξαετείς κύκλοι σπουδών. Στις μικρές κωμοπόλεις ιδρύονται διτάξια ημιγυμνάσια και κατώτερα επαγγελματικά σχολεία (γεωργικά, εμπορικά, βιομηχανικά, οικοκυρικά). Το 1930 ιδρύεται το Ανώτατον εκπαιδευτικόν συμβούλιον και στις 4 Ιουνίου 1930 ο Γ. Παπανδρέου, ως υπουργός παιδείας της κυβέρνησης Βενιζέλου, κλείνει δάνειο της Ελληνικής κυβέρνησης με σουηδική εταιρία για τις ανάγκες της παιδείας. Με το δάνειο αυτό, μέσα σε δύο χρόνια, 1930 έως 1932, ανεγέρθηκαν 145 διδακτήρια και αποπερατώθηκαν άλλα 1375. Έτσι προστέθηκαν 7376 αίθουσες διδασκαλίας για τις οποίες δαπανήθηκαν 1476 εκατομμύρια προπολεμικές δραχμές.

Η κυβέρνηση Μεταξά το 1937 τροποποιεί τους τύπους σχολείων της μεταρρύθμισης του Δελμούζου εισάγοντας το οκτατάξιο γυμνάσιο-λύκειο στο οποίο γράφονται οι μαθητές του Δημοτικού μετά την τετάρτη τάξη. Όσοι όμως δε θέλουν να συνεχίσουν στη μέση εκπαίδευση υποχρεώνονται να συνεχίσουν για άλλα δύο χρόνια στο δημοτικό ώστε να ολοκληρώσουν εξαετή υποχρεωτική στοιχειώδη εκπαίδευση. Τα έξι πρώτα χρόνια απετέλεσαν το εξατάξιο Γυμνάσιο και ακολουθεί το διτάξιο Λύκειο. Το 1944, με τον κατοχικό νόμο 1468 της 27-2-1944 επανέρχεται το εξατάξιο γυμνάσιο. Με την απελευθέρωση για τις χρονιές 1945 έως 1950, γράφονται στο Γυμνάσιο 138.000, 143.000, 165.000, 174.000 και 183.000 μαθητές αντίστοιχα, που αντιστοιχούσαν σε λιγότερους από 4.000 εκπαιδευτικούς. Έτσι, μετά από την έντονη κίνηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εκπαιδευτικών λειτουργών, δημιουργήθηκαν και πάλι σοβαρές ανησυχίες και το 1951, κατόπιν πρωτοβουλίας του Γ. Παπανδρέου, εκδόθηκε ο νόμος 1823 που προέβλεπε τον διαχωρισμό της μέσης παιδείας σε τριετές Γυμνάσιο και τριετές Λύκειο, το οποίο διαχωριζόταν σε φιλολογοϊστορικο Λύκειο και φυσικομαθηματικό Λύκειο. Στο 1ο άρθρο αυτού του νόμου καθορίζεται ότι ο σκοπός της Μέσης εκπαίδευσης είναι “η διάπλασις χρηστών πολιτών εν τω πλαισίω των ιδεωδών του Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού”, ο οποίος και αναγνωρίστηκε αυτούσιος στο σύνταγμα της 1ης Ιανουαρίου 1951 ότι είναι ο σκοπός της μέσης και στοιχειώδους εκπαίδευσης. Ο νόμος αυτός δεν εφαρμόστηκε από την επελθούσα κυβέρνηση Παπάγου και το 1959 η κυβέρνηση Καραμανλή διατηρεί ενιαίο το Γυμνάσιο, αλλά μετά την 3η τάξη οι απόφοιτοι παίρνουν απολυτήριο που τους δίνει το δικαίωμα να εγγραφούν στις μέσες επαγγελματικές σχολές. Επίσης, κατά τα τρία τελευταία έτη το Γυμνάσιο διαχωρίζεται σε κλασικό, πρακτικό και όχι μόνο. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, υλοποιήθηκε ο νόμος 1823 που προέβλεπε το σημερινό τριτάξιο γυμνάσιο και τριτάξιο λύκειο. Αργότερα, το Λύκειο διαχωρίστηκε σε τριτάξιο ενιαίο λύκειο (ΓΕΛ) για όσους μαθητές είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν κανονικά την εκπαίδευσή τους και το τριτάξιο τεχνικό λύκειο (ΕΠΑΛ) για όσους δεν είχαν δυνατότητες να αντεπεξέλθουν στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μαθαίνοντας μέσω αυτού κάποια ειδίκευση. Σήμερα το Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ.) προσφέρει εκτός από απολυτήριο, το οποίο είναι ισότιμο με του Γενικού Λυκείου, και Πτυχίο εξειδίκευσης βαθμού 3.

πηγή: wikipedia

Η “Sütterlin Schrift” πήρε το όνομά της από τον γραφίστα Ludwig Sütterlin, στον οποίο είχε ανατεθεί από το Πρωσσικό Υπουργείο Επιστημών, Τέχνης και Πολιτισμού (Preußisches Ministerium für Wissenschaft, Kunst und Volksbildung) το έργο της δημιουργίας μίας μοντέρνας καλλιγραφικής γραφής το 1911. Ο προτεινόμενος από αυτόν τρόπος αντικατέστησε τους παλαιότερους “συνεχόμενους καλλιγραφικούς” τρόπους γραφής, που αναπτύχθηκαν τον 16ο αιώνα ταυτόχρονα με την χρήση των “τεμαχισμένων γραμμάτων” που εμφανίστηκαν στα βιβλία (Fraktur). Ο όρος Sütterlin χρησιμοποιείται σήμερα συχνά στις αναφορές όλων των εναλλακτικών τρόπων γραφής των “παλαιών γερμανικών”, παρ’ όλο που αυτή η ειδική γραφή διδασκόταν σε όλα τα γερμανικά σχολεία από το 1915 έως το 1941.

pelican schreibübungsblatt deutsche schrift

Περισσότερα: https://en.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCtterlin

(περισσότερα…)

Ένα εξαιρετικά σπάνιο βιβλίο του Ροδόλφου Γουλιέλμου Φιξ, που κυκλοφόρησε το 1998 με τίτλο:

Ιστορία της Οικογένειας Φιξ (Fix) του Ηρακλείου – από την εποχή του Όθωνα έως και σήμερα

αποτυπώνει αναλυτικά όλη την ιστορία της οικογένειας ξεκινώντας από την πρώτη επαφή, την εξοικείωση των Ελλήνων με το ζύθο την περίοδο 1928 – 1860 και καλύπτοντας όλη την περίοδο έως το 1950. Στα κεφάλαια του “βιβλίου” (πρόκειται για “δεμένες” σελίδες) αναφέρονται ονόματα, που συναντάμε στα μαθητολόγια της Αραχώβης,  όπως αυτό της Υακίνθης Φιξ:

Ιωάννης Καρ. Φίξ (8 Οκτωβρίου 1893 – 8 Αυγούστου 1943)

Σπούδασε χημικός και στην συνέχεια εισήλθε στην επιχείρηση του πατέρα του Καρόλου Ιωαν. Φίξ , παραγωγή και διάθεση ζύθου και πάγου. Παντρεύτηκε την Μαριάνθη το γένος Γεωργίου Αριστ. Μουστάκα τραπεζίτη με καταγωγή από την Άνδρο, εκ των συνιδρυτών της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδος και της Ασφαλιστικής Εταρείας “Κυκλαδική”, με την οποία απέκτησαν τρία τέκνα, τον Κάρολο (γεν.1927), την Υακίνθη (γεν. 1930) και τον Γεώργιο (γεν. 1933).

Ακόμη αναφέρεται η οικογένεια Μάμου, μέλη της οποίας περιλαμβάνονται επίσης στα μαθητολόγια (Χριστίνα, γεν. 1925, Όλγα, γεν. 1927).

Είναι πιθανόν και άλλα μέλη της οικογένειας Φιξ να κάθισαν στα θρανία της Αραχώβης αλλά δεδομένου ότι τα μαθητολόγια έως το 1925 έχουν χαθεί και σε ότι αφορά την επόμενη περίοδο από το 1926 έως το 1944 έχουν χαθεί πολλά τεύχη κυρίως των γερμανικών τμημάτων. (περισσότερα…)

Ο χάρτης της περιοχής του σημερινού Κολωνακίου δείχνει την οδό Αγχεσμού (από το 1913 και μετά: Βουκουρεστίου) στην διασταύρωση της οποίας με την οδό Σκουφά (Σκουφά 35) ξεκίνησαν το 1897 τα πρώτα μαθήματα της νεοσύστατης τότε Γερμανικής Σχολής και ένα χρόνο μετά, επειδή ο χώρος ήταν μικρός η Σχολή μεταφέρθηκε στην οδό Ομήρου, λίγο πιό πάνω από την οδό Πανεπιστημίου, εκεί που τότε ήταν ο “Σύλλογος Φιλαδέλφεια” και σήμερα είναι το “Ινστιτούτο Γκαίτε”.

Στον χάρτη βλέπουμε τις οδούς Δημοκρίτου και Ηρακλείτου να ξεκινούν πιό ψηλά από ότι ξεκινούν η σημερινή Βουλή των Ελλήνων να αναφέρεται ως Βασιλικό Ανάκτορο.

Αγχεσμός ήταν η ονομασία της περιοχής μέχρι το 1832 και μετά άλλαξε όπως άλλαξαν ή χάθηκαν άλλες ονομασίες περιοχών. Ανδημοσιεύουμε το κείμενο της Κατερίνας Μαντά που δημοσίευσε στις 15 Μαΐου 2013 το περιοδικό “the K-magazine”:

Παλιές ονομασίες περιοχών της Αθήνας !‏

Από Κατερίνα Μαντά | 15 Μαΐου, 2013

Αλήθεια που μένετε στην Αθήνα; στο Βατραχονήσι; στον Βουρλοπόταμο; στον Δράκο; ή στις Αγελάδες;

Τι, δεν σας θυμίζουν τιποτα, δεν τις γνωρίζετε αυτές τις περιοχές; Κι όμως πρόκειται για την περιοχή του Ζαπείου, το Παγκράτι, την Αμφιθέα!

Ναι, οι περισσότερες περιοχές της Αθήνας, αλλά και προάστια πριν μερικές δεκαετίες είχαν κάποιες διαφορετικές ονομασίες, που έχουν απίστευτο ενδιαφέρον να μάθουμε!

-Αγά Βρύση : Η πλατεία Αγίου Παντελεήμονα

-Αγάμων (πλατεία) : Η πλατεία Αμερικής

-Αγελάδες : Σημείο του κήπου του Ζαππείου προς το τέρμα της οδού Ηρώδου του Αττικού.

-Αγιότρηση : Περιοχή στα Νέα Λιόσια

–Αγχεσμός : Μέχρι το 1832 ο Λυκαβηττός, μετά τα Τουρκοβούνια

-Αέρηδες : Τέρμα της Αιόλου

-Αλώνια : Πλατεία Θησείου

-Αμπατζήδικα : Τσαρουχάδικα, ονομασία της οδού Πανδρόσου στο Μοναστηράκι

-Αναφιώτικα : συνοικία της Αθήνας στη βορειανατολική πλευρά του βράχου της Ακρόπολης στα όρια της συνοικίας της Πλάκας

-Ασπροχώματα : νότια της Πέτρου Ράλλη, από την Αγία Αννα μέχρι τη Νίκαια

-Βαριές : Κάτω Κηφισιά

-Βατραχονήσι : τμήμα μεταξύ του Παναθηναϊκού Σταδίου και του Παγκρατίου

-Βοϊδολίβαδο : Περιοχή της φαληρικής παραλίας στο τέρμα της λεωφόρου Συγγρού

-Βουρλοπόταμος : Η Αμφιθέα

-Βοϊδοπνίχτης :Χείμαρρος που κατέβαινε από το Λυκαβηττό

-Βρωμολίμνη : Λίμνη Βουλιαγμένης

-Γούβα : Αθηναϊκή συνοικία που εκτείνεται από το Α” Νεκροταφείο ως την περιοχή της Δάφνης

-Δαρδανέλια : Τοπωνύμιο περιοχής του κέντρου της Αθήνας στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου, Βουκουρεστίου και Κριεζώτου

-Δεκοχτούρα : Ονομασία υψώματος απέναντι από το Γηροκομείο στη λεωφόρο Κηφισίας

-Δικηγορικά : περιοχή στη Γλυφάδα

-Δράκος : Το λιμάνι του Πειραιά

-Ελαιοτριβεία : Περιοχή στη συμβολή των λεωφόρων Κωνσταντινουπόλεως και Αθηνών και της οδού Σερρών

-Εφοριακά : οικισμός του Δ. Αλίμου

-Θεόσπιτα : Ονομασία της περιοχής της πειραϊκής χερσονήσου μεταξύ της Νέας Καλλίπολης και της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων

-Θων : Ονομασία της περιοχής του τέρματος των λεωφόρων Βασιλίσσης Σοφίας και Αλεξάνδρας, στους Αμπελοκήπους, όπου υπήρχε η έπαυλη του Θων, επιμελητή των ανακτόρων επί Γεωργίου Α”

-Καρβουνιάρικα : το βορειοδυτικό άκρο του λιμένος Πειραιώς

-Κατσικάδικα : Γύρω από την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στα Κάτω Πετράλωνα δηλ. η περιοχή μεταξύ της οδού Πειραιώς & της γραμμής του τρένου των ΗΣΑΠ

-Κατσιπόδη : Νέος Κόσμος

-Κερατόπυργος : Γειτονιά του Κερατσινίου

-Κλωναρίδη : περιοχή στα Κάτω Πατήσια

-Κουκουριάνοι : Περιοχή από τα Νέα Λιόσια μέχρι το Καματερό στους πρόποδες του Αιγάλεω

-Καράουσι: Τουρκική ονομασία της δυτικής πλευράς του Αρείου Πάγου

-Κόκκινα χώματα : Περιοχή στους Αμπελοκήπους

-Κουκουβάουνες : H Μεταμόρφωση

-Λαδοξύστης : Η Αγίας Άννης και η γύρω περιοχή, στα όρια του Αιγάλεω

-Λεβίδη : Η περιοχή της οδού Πατησίων, μεταξύ των οδών Κεφαλληνίας και Αγ. Μελετίου)

-Λυκότρυπα : Η Λυκόβρυση

-Μαγκουφάνα : Ανάμεσα Πεύκη και Μαρούσι

-Μουνιχία : Το Τουρκολίμανο

Από το βιβλίο του Κώστα Δημητριάδη “Παληές Γειτονιές” γίνεται μία αναφορά στις περιοχές του Λυκαβηττού, της Δεξαμενής και του Κολωνακίου. Η οδός αναφέρεται ως “Αγχέσμου” (τονίζεται στην παραλήγουσα) και επιβεβαιώνετια το γεγονός της αλλαγής της ονομασίας σε “Βουκουρεστίου” το 1913.

	Η οδός Πινδάρου, εκεί που σήμερα είναι τα σκαλάκια πάνω από την οδό Αναγνωστοπούλου. Στο βάθος μπροστά από το κτίριο όπου τελειώνει η Πινδάρου πρέπει να περνά η οδός Ακαδημίας.Η περιοχή χρησιμοποιείτο ως βοσκότοπος γύρω στο 1920. Η φωτογραφία είναι δανεισμένη από την εκπομπή: ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Η οδός Ομήρου στην διαστύρωσή της με την Ακαδημίας, στην οποία διακρίνονται και οι γραμμές του τραμ. Στο βάθος φαίνεται ο Λυκαβηττός.	1900: Η οδός Λυκαβηττού στην διαστύρωσή της με την οδό Σκουφά, στην οποία διακρίνονται αρστερά το σημείο που σήμερα είναι το “Φίλιον” (πρώην “Dolce”), δεξιά το οικόπεδο όπου σήμερα βρίσκεται ο Άγιος Διονύσιος. η φωτογραφία είναι από το Παλιατζίδικο των Αναμνήσεων

Ο ιατρός Μιχάλης Καΐρης, γιός της Έρεικας Γερουλάνου, μαθήτριας της Γερμανικής στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και με αφορμή την αναφορά στην μητέρα του, μας διευκρίνισε ότι:

το όνομα “Έρεικα” δεν αντιστοιχεί στο αρσενικό “Ερρίκος”, αλλά προέρχεται από το φυτό “ερείκη η σπονδυλανθής” που αποκτά αργότερα το κοινό όνομα “φθινοπωρινό ρείκι” ή “σουσούρα” και αποδίδεται στα λατινικά “Erica manipuliflora” με ένα “r”.

Δανειζόμαστε από το άρθρο του news.gr (27/10/2016):

Παρόλο που θεωρείται ένα από τα αρτιότερα εμβατήρια όλων των εποχών, πρόκειται για ένα ρομαντικό τραγούδι αγάπης!

Το 1930, ο Γερμανός συνθέτης εμβατηρίων Herms Niel έγραψε ένα τραγούδι για την Erika, αγριολούλουδο της εξοχής και κοινό γυναικείο όνομα της χώρας του. Το τραγούδι είχε απλά τον ρυθμό εμβατηρίου και κανένα πολεμικό νόημα. Ένας άντρας απλά θυμάται την αγαπημένη του «την μικρούλα υπηρέτρια Erika» κάθε φορά που βλέπει το μωβ αγριολούλουδο.

«Στους αγρούς, ανθίζει ένα μικρό λουλούδι» , δηλαδή η Erika. Αυτός ήταν και ο κανονικός, ολόκληρος τίτλος του τραγουδιού (“Auf der Heide blüht ein kleines Blümelein” στα Γερμανικά και “On the Heath a Little Flower Blooms” στα Αγγλικά.

Το τραγούδι-εμβατήριο κυκλοφόρησε το 1938 και έγινε διάσημο και αγαπητό στους Γερμανούς πολύ πριν ξεκινήσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Ο ίδιος ο Niel εντάχθηκε στο Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα, γνωστότερο ως NSDAP, του Αδόλφου Χίτλερ στις αρχές Μαΐου 1933 και έγινε ηγετικό στέλεχος στην Υπηρεσία Εργασίας του Ράιχ, δημιουργώντας πολλά εμβατήρια για τις εκστρατείες προπαγάνδας του Εθνικοσοσιαλιστικού Κινήματος. Μάλιστα, ο ίδιος ο αρχηγός προπαγάνδας Joseph Goebbels, παρατήρησε από νωρίς ότι τα απλά τραγούδια σε ρυθμό εμβατηρίου, ήταν χρήσιμα εργαλεία προπαγάνδας.

Έτσι, το Erika μπήκε σε όλες τις στρατιωτικές παρελάσεις του Τρίτου Ράιχ και της Βέρμαχτ και συνδέθηκε άρρηκτα με τους Ναζί.

“Στους αγρούς ανθίζει  ένα μικρό λουλούδι

και το λένε Έρικα. 

Ανυπόμονες, χιλιάδες μικρές μέλισσες

τριγυρίζουν την Έρικα

γιατί η καρδιά της είναι γεμάτη γλύκα και το λουλουδάτο της φόρεμα ευωδιάζει.

Στους αγρούς ανθίζει  ένα μικρό λουλούδι

και το λένε Έρικα….”

Στίχοι και μετάφραση στα Αγγλικά  

Auf der Heide blüht ein kleines Blümelein und das heißt: Erika. Heiß von hunderttausend kleinen Bienelein wird umschwärmt Erika denn ihr Herz ist voller Süßigkeit, zarter Duft entströmt dem Blütenkleid. Auf der Heide blüht ein kleines Blümelein und das heißt: Erika.	On the heath, there blooms a little flower and it’s called Erika. Eagerly a hundred thousand little bees, swarm around Erika. For her heart is full of sweetness, a tender scent escapes her blossom-gown. On the heath, there blooms a little flower and it’s called Erika.
In der Heimat wohnt ein kleines Mägdelein und das heißt: Erika. Dieses Mädel ist mein treues Schätzelein und mein Glück, Erika. Wenn das Heidekraut rot-lila blüht, singe ich zum Gruß ihr dieses Lied. Auf der Heide blüht ein kleines Blümelein und das heißt: Erika.	Back at home, there lives a little maiden and she’s called Erika. That girl is my faithful little darling and my joy, Erika! When the heather blooms in a reddish purple, I sing her this song in greeting. On the heath, there blooms a little flower and it’s called Erika.
In mein’m Kämmerlein blüht auch ein Blümelein und das heißt: Erika. Schon beim Morgengrau’n sowie beim Dämmerschein schaut’s mich an, Erika. Und dann ist es mir, als spräch’ es laut: “Denkst du auch an deine kleine Braut?” In der Heimat weint um dich ein Mägdelein und das heißt: Erika.	In my room, there also blooms a little flower and it’s called Erika. Already In the grey of dawn, as it does at dusk, It looks at me, Erika! And it is as if it spoke aloud: “Are you thinking of your fiancée?” Back at home, a maiden weeps for you and she’s called Erika.

πηγή: https://www.news.gr/kosmos/evroph/article-wide/285911/ti-einai-h-erika-sto-diashmo-emvathrio-ton-nazi.html

ακόμη:

https://www.mixanitouxronou.gr/to-erotiko-tragoydi-poy-sfyrizan-oi-germanoi-otan-ekanan-parelasi-stis-katechomenes-chores/

Η Ursula Schmidt, επί 35 χρόνια γραμματέας των διευθυντών της Σχολής, μας είχε εμπιστευτεί σε ανύποπτο χρόνο ένα φωτοτυπημένο, αλλά δυσανάγνωστο, αντίγραφο του βιβλίου του Ιωάννου Καιροφύλα “Έλληνες στη Γερμανία”, εξαντλημένο και εκτός κυκλοφορίας για πολλά χρόνια. Για πολύ καιρό το αναζητούσαμε σε παλαιοβιβλιοπωλεία και τελικά αυτές τις ημέρες το εντοπίσαμε, το διαβάσαμε και αποφασίσαμε με την Λίζα Γεωμπρέ να κάνουμε μία αναφορά σε αυτό και όταν οι συνθήκες μας το επιτρέψουν, να κάνουμε και μία παρουσίαση στην Βιβλιοθήκη.

Πρόκειται για μία έκδοση 60 σελίδων του 1966 και καταγράφει την ιστορία των Ελλήνων στην Γερμανία, που όπως αναφέρει ο συγγραφέας, αρχίζει από την πτώση του Βυζαντίου και γίνεται πιό πλούσια και πιό λαμπρή από το 1700 και βεβαίως είναι άγνωστη στο πλατύ κοινό.

Τα κεφάλαια διατρέχουν τους Έλληνες στις διάφορες πόλεις της Γερμανίας (Λειψία, Μόναχο, Βαμβέργη, Βερολίνο, Δρέσδη, Κολωνία, Αμβούργο, Φραγκφούρτη) αναφέροντας ονόματα Ελλήνων που διέπρεψαν. Γίνεται μάλιστα αναφορά στους Μακεδόνες, που είχαν το προβάδισμα στην μετανάστευση, επειδή η απόσταση δεν ήταν μεγάλη, και ειδικότερα στην οικογένεια Καραγιάννη από την Κοζάνη,και μερικοί ισχυρίζονται ότι φημισμένος Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν είναι γόνος της παληάς εκείνης οικογένειας.

Δείτε τον πρόλογο του βιβλίου:

Στο κεφάλαιο “Έλληνες στην Κολωνία” γίνεται αναφορά σε κάποια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία:

Σε ένα άλλο σημείο, στο κεφάλαιο “Ομογενείς στο Βερολίνο” γ’ινεται αναφορά στην κοινότητα της πόλης με σπουδαίους Έλληνες καθηγητές, αλλά και στον Κωνσταντίνο Τσαλδάρη, μετ’επειτα πρωθυπουργό και αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος. Ανάμεσα στα ονόματα των καθηγητών διαβάζουμε και αυρό του Ιωάννη Καλιτσουνάκη, ο οποίος όμως αναγράφεται λανθασμένα με δύο “λ”. Όπως μας διευκρίνισε ο Νίκος Καλιτσουνάκης, απόφοιτος του 1986, πρόκειται για τον παππού του, με σπουδαία ακαδημαϊκή πορεία, φίλο τουΚωνσταντίνου Καραθεοδωρή. Ο Ιωάννης Καλιτσουνάκηςιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών το 1938 και πρόεδρος του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός το 1961διάβασε μάλιστα το 1950 τον επικήδειο στην κηδεία του διάσημου φίλου του. Ο Νίκος Καλιτσουνάκης, μάλιστα, μας υποσχέθηκε και ένα κείμενο με αναφορά τόσο στον Ιωάννη, όσο και στον Δημήτριο Καλιτσουνάκη, αδελφό του Ιωάννη, που διετέλεσε καθηγητής στην ΑΣΟΕΕ.

Στο κεφάλαιο “Αποικία στην Βαμβέργη” γίνεται περιγραφή της επιστροφής του Όθωνα και της Αμαλίας στο Μόναχο:

και τέλος κεφάλαιο “Ιστορική η παροικία του Μονάχου” γίνεται ειδική αναφορά στον ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη:

Η Γερμανική Σχολή ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα από το Κολωνάκι. Στην αρχή από την οδό Σκουφά 35 και λίγο μετά τον Ιανουάριο 1897 στην οδό Ομήρου, εκεί που ήταν ο Ελληνογερμανικός Σύλλογος “Φιλαδέλφεια” και σήμερα βρίσκεται το Ινστιτούτο Γκαίτε. Δυστυχώς δεν έχουμε βρει φωτογραφίες του κτιρίου της Φιλαδέλφεια, το οποίο σημειωτέον γκρεμίστηκε το 1952 για να δώσει τη θέση του στο σημερινό κτίριο του Γκαίτε.

Πρόσφατα είχαμε δημοσιεύσει στο τεύχος του “montags” Της 4ης Απριλίου 2016 ένα δημοσίευμα από το τεύχος του Journal of Olympic History, που μας έστειλε ο Volker Kluge, στο οποίο υπαρχει μία φωτογραφία βγαλμένη “στη Γερμανική Σχολή”. Ποιά Γερμανική Σχολή; της Ομήρου, δηλαδή του “Συλλόγου Φιλαδέλφεια”;

Στην προσπάθειά μας να εντοπίσουμε μία φωτογραφία της εποχής του τέλους του 19ου αιώνα, ήρθε η απρόσμενη βοήθεια της Ειρήνης Λούβρου, ιδιοκτήτριας των εκδόσεων “Ολκός”, η οποία θυμήθηκε ότι το 2007 είχε εκδώσει το βιβλίο του Hubert Pernot: “Εξερευνώντας την Ελλάδα – Φωτογραφίες 1898-1913”, όπου φιλοξενείται μία φωτογραφία από την οδό Ομήρου των τελών του 19ου αιώνα.

Στις δύο φωτογραφίες, τραβηγμένες από την οδό Πανεπιστημίου κοιτώντας την Ομήρου προς τον Λυκαβηττό, φαίνεται αριστερά η Καθολική Εκκλησία του Αγίου Διονυσίου με τις καμάρες και δεξιά πιό πίσω (τρίτο) το Ινστιτούτου Γκαίτε στη σημερινή (κάτω) φωτογραφία αλλά και στην επάνω, ξεχωρίζοντας ελαφρά επειδή είναι λευκό, όπου βέβαια μιλάμε για τον Σύλλογο Φιλαδέλφεια. Ακριβώς απέναντί τους (αριστερά στη φωτογραφία) υπάρχει ένα νεοκλασσικό κτίριο με τρία παράθυρα απείραχτο από το χρόνο, το οποίο ανήκει στην Καθολική Εκκλησία.

Στη σημερινή φαίνεται δεξιά το κτίριο της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Στην παλαιά έχουμε το παιλαιό κτίριο της Αρχαιολογικής Εταιρείας, που κατεδαφίστηκε και αντικαταστάθηκε από το νεότερο, και λίγο πιό πίσω μία άλλη που έδωσε τη θέση της στο πολυώροφο γκαράζ της Ομήρου.

Ευχαριστώντας ιδιαίτερα την Ειρήνη Λούβρου για την βοήθεια και την άδεια της δημοσίευσης, δίνουμε τα link τόσο του βιβλίου όσο και των εκδόσεων Ολκός “Εξερευνώντας την Ελλάδα” – Hubert Pernot Εκδόσεις Ολκός

Στη συνέχεια όλων των προσπαθειών για υλικό βρέθηκε άλλη μία αεροφωτογραφία, σπάνια και αυτή από το 1931, σαν από google maps, όπου διακρίνεται η η Καθολική Εκκλησία του Αγίου Διονυσίου και απέναντί της ξεκαθαρίζεται απόλυτα η εικόνα. Στην γωνία δεξιά το παλαιό κτίριο της Αρχαιολογικής Εταιρείας, αμέσως μετά το κενό (κήπος?), ακολουθεί το κτίριο που έγινε γκαράζ και μετά αυτό του “Φιλαδέλφεια”, που είναι πιό χαμηλό.

Επίσης, μία ενδιαφέρουσα αναφορά γιά τον ΚΑθολικό Ναό που κτίστηκε μεταξύ 1853 και 1891 ευρίσκεται στο site του έργου «ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ» στην ενότητα Αρχείο Νεοτέρων Μνημείων.

Ο Κώστας Παπαηλιού εντόπισε ένα μοναδικό ντοκουμέντο του 1929 και μας το έστειλε με την παρακάτω σημείωση:

Επισυνάπτω ένα νέο εύρημα, το άρθρο του γνωστού ελληνιστή Prof. Dr. Erich Ziebarth, ιδρυτικού εκδότη του έγκυρου περιοδικού Hellenika, το οποίο έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα, από το 1ο τεύχος του περιοδικού το 1929. με τίτλο “Das Deutschtum in Griechenland”, όπου υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα αναφορά για τη Γερμανική.

Εντοπίσαμε ένα άρθρο της εφημερίδας Καθημερινή για την Deutsche Welle και τηνΒαυαρική Ραδιοφωνία. Στο άρθρο αυτό, πέραν του ονόματος του Παύλου Μπακογιάννη, θα συναντήσετε και τα ονόματα του Κώστα Πετρογιάννη, απόφοιτου του 1960, δημοσιογράφου στην ελληνόφωνη ραδιοφωνική εκπομπή του Μονάχου, του Βασίλη Μαυρίδη, που πρόσφατα χάσαμε, του Κάρολου Παπούλια και άλλων πολλών γνωστών.

Η επίσημη έναρξη της ελληνικής μετανάστευσης στη Γερμανία εγκαινιάστηκε το 1960 με τη «συμφωνία περί απασχολήσεως Ελλήνων εργατών στη Γερμανία», όταν η Βόννη επεδίωκε να καλύψει εναγωνίως τις ανάγκες της σε εργατικό δυναμικό, την περίοδο του γερμανικού οικονομικού θαύματος. Οι Ελληνες Gastarbeiter, που κατέφθαναν κυρίως με την αμαξοστοιχία «Akropolis Express» στην αποβάθρα 11 του πολυτραγουδισμένου σταθμού του Μονάχου και στη συνέχεια προωθούνταν στις φάμπρικες της Γερμανίας, έρχονταν αντιμέτωποι με ένα δύσκολο εργασιακό περιβάλλον και μια σκληρή καθημερινότητα, καθώς επί χρόνια η μόνη κοινωνική μέριμνα προερχόταν από την Ευαγγελική Εκκλησία. Το έλλειμμα κοινωνικών υπηρεσιών στη Γερμανία, αλλά και ενημέρωσης για τα τεκταινόμενα στην πατρίδα, ανέλαβαν να καλύψουν οι ελληνικές εκπομπές της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας και της Deutsche Welle, με έδρα την Κολωνία.

Δείτε το άρθρο…

Ο Κώστας Παπαηλιού εντόπισε ένα άρθρο στην Griechenland Zeitung για τα γερμανικά βιβλιοπωλεία στην Ελλάδα. Η Griechenland Zeitung, που κάνει σπουδαία δουλειά στην Ελλάδα αγκαλιάζοντας και αυτή με τον τρόπο της την Ελληνο-Γερμανική κοινότητα είχε εκδόσει το 2018 το βιβλίο “Deutsche Spuren in Griechenland” στο οποίο υπάρχει το αφιέρωμα για τα γερμανικά βιβλιοπωλεία, ανάμεσα στα οποία θα εντοπίσετε και το όνομα του Κώστα Ελευθερουδάκη.

Δείτε το άρθρο…

Ο Κώστας Παπαηλιού εντόπισε και μας έστειλε μία πολύ ενδιαφέρουσα δημοσίευση της Alexandra Kankeleit, συνεργάτιδας του DAI, που αυτήν την περίοδο είναι στο Βερολίνο. Παραθέτουμε το βιογραφικό της και ακολουθεί το link της δημοσίευσής της με ιδιαίτερες ιστορικές αναφορές στη Γερμανική.

Η Αλεξάνδρα Κάνκελαϊτ σπούδασε κλασική αρχαιολογία, ιστορία της τέχνης και ιστορία στη Φρανκφούρτη/ Μάιν και στη Βόννη. Από τη δεκαετία του 1990 προσφέρει τις υπηρεσίες της, με την ιδιότητα της project manager, σε ποικίλα πεδία και τομείς, όπως μουσεία, ανασκαφές και επιφανειακές έρευνες, επιμέλεια κειμένων, e-business και τουρισμό. Ως Γερμανοελληνίδα ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα ανήκουν μεταξύ άλλων τα ρωμαϊκά μωσαϊκά στην Ελλάδα, οι τεχνικές δισδιάστατης αναπαράστασης στην πρώιμη ελληνική τέχνη καθώς και οι δραστηριότητες Γερμανών αρχαιολόγων στην Ελλάδα κατά την ναζιστική περίοδο (1933-1945).

Δείτε την δημοσίευση…

Από την Alexandra Kankeleit λάβαμε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο για τις δραστηριότητες των Γερμανών Αρχαιολόγων την περίοδο 1874-1933. Να επισημάνουμε ότι περιλαμβάνεται και ένα κεφάλιο από την Ήρα Καλλιαμπέτσου σχετικά με το νομικό σκέλος που διέπει τις αρχαιότητες, και ένα κεφάλαιο της Αλεξάνδρας Κάνκελαιτ για το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και την Γερμανική Σχολή Αθηνών.Δείτε το άρθρο…

In October 1944 the German Wehrmacht troops withdrew from Greece. They left behind a country characterised by destruction, chaos and famine.

The results of the three-and-a-half year occupation were devastating:

– The loss of 10% of the population.

– Mass executions, including the murder of over 130,000 civilians, including women, children and the elderly.

– The seizure of food and fuel, leading to over 300,000 deaths from hunger and cold.

– The murder of 90% of the Jewish population (Sephardis and Romaniotes), with over 60,000 deaths.

– The destruction of over 100 localities.

– Forced loans of 476 million Reichsmark, (approximately 11 billion euros in today’s money), money which was never paid back.

Through their research, the historians Hagen Fleischer and Mark Mazower have shown how the country was systematically plundered and terrorised during its occupation.

The goal was the total subjugation of the Greek population.

In Germany these events are still relatively unknown. Only recently have the massacres carried out throughout Greece become a subject of discussion.

https://www.kankeleit.de/pdfs/occupation_greece.pdf

Mit dem Blick des Eroberers: Athen in den Fotos von deutschen Soldaten während der Besatzung…

Την Παρασκευή 12 Απριλίου διοργανώθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης ημερίδα μα τίτλο: “Με το βλέμμα του κατακτητή: η Αθήνα στις φωτογραφίες των Γερμανών στρατιωτών 1941-1944”

am Freitag, dem 16. September 2022 um 20:00 Uhr im Garten unseres Vereinszentrums in Maroussi-Polydrosso.

Ο Ελληνογερμανικός Σύνδεσμος Philadelphia εορτάζει την 185η επέτειο από την ίδρυσή του στις εγκαταστάσεις του στο Πολύδροσο, οδός Μονεμβασίας & Κριεζή 62 – 64, Μαρούσι, τηλ. 210 6848009.

Τον Απρίλιο 2022, στο πλαίσιο της έκδοσης Rundschau Nr.4 April 2022, δημοσίευσε οHubert Eichheimένα εξαιρετικό ιστορικό άρθρο με φωτογραφίες από τους Πρώτους Σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 στο Καλλιμάρμαρο.

Δείτε το άρθρο:

Εμείς εδώ, θα αναφέρουμεμία παλαιότερη δημοσίευσή μας από το περιοδικό “journal of Olympic History”, όπου, σε μία από τις φωτογραφίες που δημοσιεύονται, γίνεται αναφορά στην Γερμανική Σχολή Αθηνών.

Journal of Olympic History: “Say cheese! Herr Meyer…”…

Δείτε επίσης:

http://isoh.org/wp-content/uploads/2019/02/372.pdf

Ο Νικόλας Χρήστου, απόφοιτος 1964, εντόπισε ένα κείμενο για τηνΓερμανική Σχολή Θεσσαλονίκης

Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που δημοσιεύτηκε στο liberal.gr για τον Helmut Scheffel, Γερμανό πρόξενο στα χρόνια του Πολέμου μας έδωσε τροφή για έρευνα και έτσι εντοπίσαμε ένα άρθρο τουΑν. Καθηγητή Λαογραφίας Παν/μίου Θεσσαλίας Δρ. Δημητρίου Μπενέκου με τίτλο “Εις μνήμην του φιλέλληνα Προξένου στον Βόλο Έλμουτ Σέφελ”, που δημοσιεύτηκε το 2016:

Πέρασαν 52 χρόνια από την ημέρα που ο Γερμανός πρόξενος στη Θεσσαλία με έδρα τον Βόλο, Έλμουτ Σέφελ, διάβηκε το κατώφλι της αιωνιότητας και από εκεί στην Ιστορία. Πέρασαν 52 χρόνια από τότε που οι καμπάνες της ορθόδοξης Μητρόπολης του Αγίου Νικολάου Βόλου ηχούσαν πένθιμα, στέλνοντας το ύστατο χαίρε στον Γερμανό ευαγγελικό Σέφελ.

Ποιος ήταν αυτός ο άνθρωπος στον οποίο ο Δήμος του Βόλου χάρισε το όνομα σε ένα δρόμο της πόλης, την «οδό Σέφελ» και όταν το μάτι μας αναπαύεται στον καταπράσινο με το μοναδικό πυκνό πευκόδασος λόφο «Πευκάκια», απέναντι από το λιμάνι του Βόλου, συνειρμικά συνδέουμε τα «Πευκάκια» με το όνομα του Σέφελ; Θυμούμαστε ακόμη τον άνθρωπο, που, σ’ όλη την περίοδο του Β΄ παγκοσμίου πολέμου και της Κατοχής, το όνομά του ήταν συνώνυμο με τον «σωτήρα», τον «ευεργέτη» και την «ελπίδα ζωής»;

Ας γυρίσουμε τον τροχό της Ιστορίας πίσω στο 1905. Στον Βόλο εγκαθίσταται ένας νεαρός από τη Σαξονία, ο Έλμουτ Σέφελ, με σκοπό να ασχοληθεί με το εισαγωγικό εμπόριο αγροτικών μηχανών. Μέχρι το 1916 διευρύνει διαρκώς τον κύκλο δραστηριοτήτων των επιχειρήσεών του και καθίσταται σημαντικός οικονομικός παράγοντας της περιοχής. Ως επιβράβευση τούτου διορίζεται εκπρόσωπος του Γερμανικού προξενείου στον Βόλο.

Με την εμπλοκή της Ελλάδας στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο απελαύνεται από την χώρα και παραμένει στη Γερμανία μέχρι το 1920. Η μοίρα το έφερε και στην πατρίδα του, στο Γκαίρλιτς της Σαξονίας, εγκαταστάθηκε για το διάστημα 1916-1919 το Δ΄ Ελληνικό Σώμα Στρατού από τη Μακεδονία με σχεδόν 6.500 άνδρες ως «φιλοξενούμενοι της αυτοκρατορικής κυβέρνησης για τη διάρκεια του πολέμου». Ο Σέφελ γνωρίζεται εκεί με πολλούς έλληνες στρατιώτες (αρκετοί κατάγονταν από τη Μαγνησία και τη λοιπή Θεσσαλία), τους οποίους μαζί με άλλους γερμανούς επιστήμονες δίδαξε εθελοντικά Γερμανικά, ενώ ταυτόχρονα ανάλαβε καθήκοντα διερμηνέα ανάμεσα στις γερμανικές Αρχές και την ελληνική στρατιωτική Δύναμη. Το 1920 επιστρέφει στην Ελλάδα και έκτοτε δεν εγκαταλείπει τον Βόλο μέχρι τον θάνατό του, στις 11.05.1964.

Το 1923 διορίζεται εκ νέου πρόξενος της Γερμανίας, αξίωμα που διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του, εξαιρουμένων των ετών μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, όταν είχαν διακοπεί οι διπλωματικές σχέσεις της Ελλάδας με τη μεταπολεμική Γερμανία.

Ο Έλμουτ Σέφελ ήταν εργατικότατος, ανιδιοτελής, φιλάνθρωπος, αλτρουιστής και φλογερός φιλέλληνας. Όπως, μάλιστα, τόνισε ο νυν επίτιμος πρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλία κ. Γεώργιος Παπαρρίζος «ο Σέφελ υπήρξε ένα άτομο που χαρακτηριζόταν για την ελληνομάθειά του και την ιδιαίτερη αγάπη για την Ελλάδα και ο οποίος έζησε, συμμετείχε και έδρασε σε όλα τα μεγάλα γεγονότα που σημάδεψαν τη νεότερη Ιστορία της Ελλάδας από το Γκαίρλιτς μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο». Η απεριόριστη αγάπη που έτρεφε για την «δεύτερη» πατρίδα του, τον Βόλο, τον ανέδειξε σε εθνικό σωτήρα σ’ όλη τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου και ιδιαίτερα στα δύσκολα χρόνια 1941-1944, όταν η Ελλάδα βρέθηκε κάτω από την ιταλική και στη συνέχεια γερμανική Κατοχή.

Ο υπέρμετρος φιλελληνισμός του ήταν γνωστός στους γερμανικούς διπλωματικούς κύκλους, για τούτο, λίγο πριν από την έκρηξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, όταν κλήθηκε από τον Γερμανό πρεσβευτή στην Αθήνα να δηλώσει την θέση που θα έπαιρνε, είπε κατηγορηματικά: «Η Γερμανία είναι η πατρίς μου, την οποίαν πάντοτε αγαπώ. Ο κύκλος της δράσεώς μου όμως από το 1905 είναι η Ελλάς. Εδώ ερρίζωσα, και απέκτησα πλείστους αγαπητούς φίλους. Συνεπώς φυσικόν είναι να επιθυμώ εξ ίσου το καλόν της Ελλάδος και οφείλω να ομολογήσω ότι εάν δεν ήμουν Γερμανός θα ήθελα να ήμουν Έλλην.»

Σ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, ο πρόξενος Έλμουτ Σέφελ έπραξε τα πάντα ώστε, όσο ήταν εφικτό από τη θέση του, οι κάτοικοι του Βόλου και της Θεσσαλίας να σώζονται από μαζικές εκτελέσεις, ατομικούς τυφεκισμούς, να αποφυλακίζονται, να φυγαδεύονται, να αποτρέπονται βομβαρδισμοί και πυρπολήσεις χωριών και πόλεων και να περιορίζονται τα αντίποινα που επέβαλαν στην αρχή οι ιταλικές δυνάμεις Κατοχής και στη συνέχεια τα Ες Ες και η Γκεστάπο. Σίγουρα αρκετοί θα τα θυμούνται στον Βόλο, στα χωριά του Πηλίου, στον Αλμυρό και στα γύρω χωριά, στα Φάρσαλα, στα Τρίκαλα, στην Καρδίτσα και στη Λάρισα.

Ο Σέφελ υποστήριζε ευκαιριακά και, κατά περίπτωση, συγκάλυπτε την Αντίσταση και ποτέ του δεν πληροφόρησε τις στρατιωτικές δυνάμεις Κατοχής για «παράνομες» ενέργειες των Ελλήνων, οι οποίοι, εν γνώσει του, χορηγούσαν στους Εβραίους του Βόλου πλαστές ταυτότητες με κοινά ελληνικά ονόματα. Όταν, μάλιστα, ήρθε η κρίσιμη στιγμή, τότε ο ίδιος προσωπικά έδωσε το σωτήριο σύνθημα στους Εβραίους του Βόλου, να εγκαταλείψουν χωρίς αναβολή την πόλη, επειδή είχε προγραμματιστεί από τα Ες Ες η σύλληψη και η μεταφορά τους στα γερμανικά στρατόπεδα του θανάτου.

Βοηθούσε οικονομικά, όπου μπορούσε, προσφέροντας δωρεάν στον πληθυσμό της Θεσσαλίας σιτηρά, φάρμακα και καύσιμα. Καμία από όλες τις παραπάνω παρεμβάσεις δεν διαψεύσθηκε ποτέ και από κανέναν.

Μετά τη λήξη του πολέμου, ο Σέφελ δεν εγκατέλειψε τον Βόλο και έτσι, αυτός ο άνθρωπος που αμέτρητες φορές τιθάσευσε την αγριότητα των ιταλικών και γερμανικών δυνάμεων Κατοχής, σώζοντας Έλληνες και Εβραίους, έπεσε θύμα του γενικευμένου, τότε, στην Ελλάδα μεταπολεμικού αντιγερμανικού κλίματος. Συνελήφθη, φυλακίστηκε στον Βόλο και σύρθηκε ως κοινός εγκληματίας από φυλακή σε φυλακή και, τελικά, οδηγήθηκε στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου στην Αθήνα, με την κατηγορία της κατασκοπείας.

Στην Αθήνα έσπευσαν από τον Βόλο και τη Θεσσαλία να καταθέσουν, ως μάρτυρες υπεράσπισης, ανώτατοι αξιωματικοί, βουλευτές και δήμαρχοι, έμποροι και απλοί πολίτες, καθώς και ο μητροπολίτης Δημητριάδος Ιωακείμ Αλεξόπουλος, που υπήρξε ο αποδέκτης πολλών μυστικών σωτήριων πληροφοριών του Σέφελ, κατά τη διάρκεια του πολέμου και της Κατοχής,

Το Δικαστήριο συνεδρίασε στις 16.10.1947 και μετά από σύντομη ακροαματική διαδικασία τον αθώωσε πανηγυρικά, τον αποκατάστησε ηθικά και επέστρεψε τη δημευθείσα περιουσία του.

Ο Σέφελ ίδρυσε το 1955 την εταιρεία «Σέφελ & Παναγής» και επειδή παρέμεινε άγαμος, υιοθέτησε τον ανεψιό του δευτέρου βαθμού Γκύντερ Σέφελ, που κατάφερε να φέρει από την τότε Ανατολική Γερμανία και τον οποίο όρισε συνιδιοκτήτη της εταιρείας του.

Το 1958 ο Έλμουτ Σέφελ, αν και σε προχωρημένη ηλικία, δέχτηκε να διοριστεί εκ νέου πρόξενος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στον Βόλο, αξίωμα που κράτησε μέχρι τον θάνατό του στις 11.05.1964.

Η είδηση του θανάτου του Έλμουτ Σέφελ συγκλόνισε όλα τα στρώματα της κοινωνίας του Βόλου και της λοιπής Θεσσαλίας. Σωρεία ψηφισμάτων των Δήμων, Συλλόγων, Συνδέσμων, Ομίλων, του Εμπορικού Επιμελητηρίου, του Γηροκομείου κλπ. «επί τω θανάτω του Έλμουτ Σέφελ» δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες του Βόλου με εκφράσεις βαθιάς λύπης για τη μεγάλη απώλεια του «ευεργέτη», του «σωτήρα», του «συνοδοιπόρου φυσιολάτρη» και του «φίλου», ενώ πολλά ιδρύματα είχαν αναρτήσει, προς τιμήν του, μεσίστιες τις ελληνικές σημαίες.

Η μεγάλη εκτίμηση του πληθυσμού του Βόλου στο πρόσωπο του Έλμουτ Σέφελ εκδηλώθηκε με την πρωτοφανή απόφαση η σορός του να εκτεθεί σε δημόσιο προσκύνημα στον μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου και η νεκρώσιμη ακολουθία να τελεσθεί «κατά το ορθόδοξον δόγμα, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου κ. Δαμασκηνού πλαισιωμένου υπό πολλών ιερέων», αφού δόθηκε η σχετική άδεια από την προτεσταντική Εκκλησία, στην οποία ανήκε ο εκλιπών.

Την επιβλητική πάνδημη κηδεία παρακολούθησαν, χιλιάδες κάτοικοι της πόλης, εκπρόσωποι του διπλωματικού σώματος, οι πρόξενοι της Γαλλίας και Ολλανδίας στον Βόλο, Γερμανοί και Αμερικανοί εκπρόσωποι των εταιρειών Lanz και John Deer, παλαιοί συνεργάτες του και αντιπρόσωποι της εταιρείας «Σέφελ & Παναγής» από τη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και τη Μακεδονία, όλη η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Βόλου, καθώς και εκπρόσωποι σχεδόν όλων των Συλλόγων, Σωματείων και συνδικαλιστικών οργανώσεων της πόλης.

Σε εκπλήρωση προσωπικής επιθυμίας του, ο νεκρός ετάφη στον λόφο «Πευκάκια», ανάμεσα στις χιλιάδες των δέντρων που ο ίδιος με τους φίλους του είχε φυτέψει. Έτσι, η Ελλάδα δώρισε στον Σέφελ «το ενάμισι μέτρο γη» που κάποτε είχε ζητήσει, απευθυνόμενος στον πρόεδρο του Δικαστηρίου Εγκληματιών Πολέμου. Ο Σάξονας έγινε πλέον Θεσσαλός και αναπαύεται τον ύπνο του δικαίου στον δικό του «Μέλανα Δρυμό», τα «Πευκάκια».

Ο Έλμουτ Σέφελ με τις πράξεις του, την ευεργετική παρουσία του και την υπερβολική αγάπη του για την Ελλάδα, αναμφίβολα κατατάσσεται στη χορεία των μεγάλων Γερμανών Φιλελλήνων αυτής της χώρας.

Δείτε το άρθρο του Δρ.Δημητρίου Μπενέκου…

Δείτε το βιβλίο: “Ο Γερμανός πρόξενος στο Βόλο – Ελμουτ Σέφελ”…Ο Γερμανός πρόξενος στο Βόλο – Ελμουτ Σέφελ”…

Δείτε το άρθρο στο liberal.gr…