-
-
Ο Θάνος Δεμίρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970 κι αποφοίτησε από τη Γερμανική Σχολή το 1988 (12C) με πρόταση για υποτροφία της DAAD. Σπούδασε Ιατρική Πληροφορική στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης από το οποίο αποφοίτησε το 1994, ενώ συνεχισε στο Αντικαρκινικό Κέντρο της Γερμανίας στη Χαϊδελβέργη (Deutshes Krebsforschungszentrum) τη διδακτορική του έρευνα στην ανάλυση ιατρικών εικόνων με τεχνικές τεχνητής νοημοσύνης για να πάρει τον τίτλο του Doktor Scientiarum Humanarum επίσης από το ίδιο πανεπιστήμιο το 1998. Από το 2000 μέχρι το 2007 εργάστηκε στο ερευνητικό τμήμα της Ιντρακόμ σε εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας και πολυμέσα, ενώ συνέχισε και στο σχεδιασμό ολοκληρωμένων λύσεων τόσο στην Intrasoft όσο και τη European Dynamics.
Το 2008 συνίδρυσε την εταιρεία micro2gen στο χώρο των ιατρικών μηχανημάτων και συγκεκριμένα μικρορροϊκών λύσεων στη μοριακή διαγνωστική. Η micro2gen διακρίθηκε ως μία από τις 10 πιο καινοτόμες εταιρείες στην Ελλάδα στον πρώτο διαγωνισμό “Η Ελλάδα Καινοτομεί¨ του ΣΕΒ και της Eurobank, ενώ παράλληλα κατείχε και μία σειρά από διπλώματα ευρεσιτεχνίας στην ανάλυση εικόνας σε μικροροϊκά μικροσυστήματα. Παράλληλα με την εταιρεία δραστηριοποιήθηκε ως προσκεκλημένος καθηγητής στο ΤΕΙ Κρήτης και το ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας σε θέματα ανάλυσης εικόνας, βιοπληροφορικής κι επαυξημένης πραγματικότητας.
Το 2015 μετακινήθησε στην Trasys Greece ως Data Management Program Manager όπου παρέμεινε μέχρι το 2018. Από το 2019 μέχρι σήμερα κατέχει τη θέση του Enterprise Data Architect στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαχείρισης Βιομηχανικών Χημικών (European Chemicals Agency ECHA) όπου είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό των αρχιτεκτονικών ολοκληρωμένων λύσεων ανάλυσης δεδομένων του οργανισμού καθώς και συντονιστής για τη διακυβέρνηση δεδομένων (data governance). Ο ρόλος του οργανισμού είναι να λειτουργεί ως η Ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή για την ασφαλή χρήση χημικών ουσιών στην Ευρώπη.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων και η προσπάθεια για τον περιορισμό πειραμάτων σε ζώα
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA, European Chemicals Agency) είναι ένας οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Ο οργανισμός εφαρμόζει τη νομοθεσία της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα ώστε να προστατεύει την υγεία των πολιτών και το περιβάλλον. Το έργο του οργανισμού συμβάλλει επίσης στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, στην καινοτομία και στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής χημικής βιομηχανίας. Καθώς οι χημικές ουσίες είναι απαραίτητο στοιχείο της σύγχρονης ζωής, η καλύτερη γνώση και ρύθμιση των επιβλαβών χημικών προϊόντων προστατεύει τους εργαζομένους, τους καταναλωτές και το περιβάλλον, διευκολύνει την ανακύκλωση και ενθαρρύνει τη βιομηχανία να αναπτύξει ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις.
Ο οργανισμός λαμβάνει πληροφορίες για χημικά προϊόντα και τη χρήση τους από τη χημική βιομηχανία που δραστηριοποιείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και τις αρμόδιες υπηρεσίες στα κράτη μέλη της ΕΕ, στα πλαίσια διάφορων νομοθετικών ρυθμίσεων, όπως:
- πληροφορίες για βιομηχανικά χημικά, συμπεριλαμβανομένων και νέων, πειραματικών ουσιών που θα χρησιμοποιηθούν μελλοντικά στην αγορά, στα πλαίσια του κανονισμού REACH
- εναρμόνιση της ταξινόμησης, επισήμανσης και συσκευασίας (Classification, Labeling, Packaging), όπως τη γνωρίζουμε από τα σύμβολα και τις περιγραφές επάνω στις συσκευασίες των προϊόντων που κυκλοφορούν στην αγορά (π.χ. η φλόγα για τα εύφλεκτα υλικά, το σύμβολο με ένα νεκρό ψάρι κι ένα απογυμνωμένο δέντρο για τα υλικά επικίνδυνα προς το περιβάλλον κλπ.)
- πληροφορίες για τα λεγόμενα βιοκτόνα, όπως εντομοκτόνα κλπ., στα πλαίσια του κανονισμού BIOCIDES,
- πληροφορίες σχετικά με την εξαγωγή επικίνδυνων χημικών σε χώρες εκτός ΕΕ στα πλαίσια του κανονισμού Prior Informed Consent (PIC),
- πληροφορίες για την ασφαλή διαχείριση αποβλήτων από προϊόντα που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες στα πλαίσια του Waste Framework Directive,
- πληροφορίες για τη χρήση χημικών στο χώρο εργασίας, καθώς και για την έκθεση εργαζομένων σε πιθανά επικίνδυνες ουσίες,
- διαχείριση κινδύνου μέσα από πληροφορίες για τους λεγόμενους έμμονους οργανικούς ρύπους (POP, persistent organic pollutants), που είναι οργανικές ουσίες που παραμένουν στο περιβάλλον, συσσωρεύονται στους ζώντες οργανισμούς και ενέχουν κίνδυνο για την υγεία μας και το περιβάλλον
- διαχείριση πληροφορίας σχετικά με υλικά που έρχονται σε επαφή με νερό ανθρώπινης κατανάλωσης σε ολόκληρη την ΕΕ στα πλαίσια της αναθεωρημένης οδηγίας για το πόσιμο νερό,
ενώ συντηρεί ίσως τη μεγαλύτερη βάση βιομηχανικών χημικών στον κόσμο, καθώς και συντονίζει την ομάδα κέντρων δηλητηριάσεων της ΕΕ με σκοπό την παροχή υποστήριξης στον κλάδο, τους αρμόδιους φορείς και τα κέντρα δηλητηριάσεων των κρατών μελών. Ο οργανισμός συνεργάζεται στενά και με άλλους Ευρωπαϊκούς οργανισμούς, όπως π.χ. η Ευρωπαϊκή αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων (EFSA), ο οργανισμός διαχείρισης φαρμάκων (EMA) κ.ο.κ.
Η πληροφορίες σχετικά με τα χημικά προϊόντα βασίζονται σε εκτενείς φακέλους που περιέχουν επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις φυσικοχημικές ιδιότητές τους, αλλά και την τοξικότητά τους. Οι κανονισμοί της ΕΕ επιδιώκουν να εξασφαλίσουν ισορροπία ανάμεσα στην καλύτερη κατανόηση των πιθανών κινδύνων από χημικά προϊόντα και, ταυτόχρονα, αποφυγή των περιττών δοκιμών σε ζώα. Στην προσπάθεια να μάθουμε περισσότερα για τα χημικά προϊόντα, ορισμένες φορές και προκειμένου να διασφαλιστεί ένας υψηλός βαθμός βεβαιότητας σχετικά με την τοξικότητα ή μη ουσιών, είναι δυστυχώς απαραίτητη η δοκιμή τους σε ζώα ως έσχατη λύση. Οι κανονισμοί προβλέπουν ότι όσοι καταθέτουν πληροφορίες για χημικά προϊόντα μπορούν να διενεργήσουν νέες δοκιμές μόνον εφόσον εξαντλήσουν κάθε άλλη σχετική και διαθέσιμη πηγή δεδομένων.
Ο οργανισμός ECHA, προκειμένου να περιορίσει και σταδιακά να καταργήσει πλήρως την ανάγκη για πειράματα σε ζώα, συμβάλλει ενεργά στην ανάπτυξη εναλλακτικών μεθόδων και προσεγγίσεων και προάγει τη χρήση τους με σκοπό τη σταδιακή μετάπτωση σε ένα ρυθμιστικό πλαίσιο χωρίς χρήση πειραματόζωων, κυρίως με τη βοήθεια των λεγόμενων νέων μεθοδολογιών (New Approach Methodologies - NAMs), αλλά και μέσα από μία σειρά άλλων δράσεων, όπως:
• Η συγκριτική προσέγγιση ως εναλλακτική μέθοδος με χρήση σχετικών πληροφοριών από ανάλογες ουσίες για την πρόβλεψη των ιδιοτήτων των υπό εξέταση ουσιών. Ο οργανισμός ανέπτυξε ένα πλαίσιο αξιολόγησης της σύγκρισης ουσιών (RAAF) και το δημοσίευσε.
• Παρέχει μηχανισμούς ώστε οι εταιρείες να μοιράζονται πιο εύκολα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με τις χημικές ουσίες τους από κατασκευαστές ανάλογων ουσιών.
• Αναπτύσσει και διαχειρίζεται σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ την εργαλειοθήκη QSAR που είναι μια εφαρμογή λογισμικού που βοηθά τις εταιρείες να εντοπίσουν δεδομένα τα οποία ενδέχεται να είναι σημαντικά για την αξιολόγηση των κινδύνων χημικών προϊόντων.
• Διοργανώνει προγράμματα κατάρτισης, διαδικτυακά σεμινάρια και συναντήσεις εργασίας με θέμα τις εναλλακτικές μεθόδους. Ο Οργανισμός δημοσιεύει επίσης συμβουλές σχετικά με τη χρήση των εν λόγω μεθόδων, συμπεριλαμβανομένων εγγράφων καθοδήγησης, ενημερωτικών δελτίων και πρακτικών οδηγών, όπως ο πρακτικός οδηγός σχετικά με τους τρόπους αποφυγής των δοκιμών σε ζώα. Η εξειδικευμένη έκθεση «Η χρήση εναλλακτικών μεθόδων αντί των δοκιμών σε ζώα στο πλαίσιο του κανονισμού REACH» δημοσιεύεται ανά τριετία.
• Μεγάλο μέρος των δεδομένων τα οποία λαμβάνει ο ECHA από καταχωρίζοντες δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο του Οργανισμού ώστε να εντοπίζονται εύκολα και να επαναχρησιμοποιούνται.
• Παρέχει συμβουλές εμπειρογνωμόνων και τεχνική υποστήριξη για την ανάπτυξη εναλλακτικών μεθόδων δοκιμής.
Οι νέες εναλλακτικές μέθοδοι περιλαμβάνουν τεχνικές in silico (μοντελοποίηση σε υπολογιστή), in chemico (αναλυτικές τεχνικές με χρήση μακρομορίων) και in vitro (πειράματα σε δοκιμαστικό σωλήνα). Η συστηματική συλλογή δεδομένων επιτρέπει να μετακινούμαστε ολοένα και περισσότερο από την παρατήρηση και καταγραφή διαφόρων τοξικολογικών φαινομένων στην πλήρη κατανόησή τους και των μηχανισμών πίσω από αυτά. Έτσι γίνεται δυνατή η πρόβλεψη της συμπεριφοράς και συναφών ουσιών με υπολογιστικές μεθόδους με αρκετά μεγάλη ακρίβεια χωρίς τη χρήση πειραματόζωων. Παράλληλα, οι υπολογιστικές τεχνικές που επιτρέπουν τη γρήγορη επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων καθώς και η συστηματική καταγραφή ολοένα και περισσότερων παραμέτρων πειραμάτων και μετρήσεων μας φέρνει πιο κοντά σε αξιόπιστα μοντέλα που θα περιορίσουν και σταδιακά θα καταργήσουν την ανάγκη για πειράματα σε ζώα, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η δημόσια υγεία. Ήδη, υπάρχουν υπό επεξεργασία αρκετές προτάσεις για την αντικατάσταση πειραμάτων με εναλλακτικές μεθόδους.
The European Chemicals Agency and the effort to limit animal testing
The European Chemicals Agency (ECHA) is an organization of the European Union (EU). The agency applies EU chemicals legislation to protect people's health and the environment. The agency's work also contributes to the smooth functioning of the internal market, innovation, and competitiveness of the European chemical industry. As chemicals are an essential part of modern life, better knowledge and regulation of harmful chemicals protects workers, consumers, and the environment, facilitates recycling and encourages industry to develop safer alternatives.
The agency receives information on chemical products and their use from the chemical industry operating in the European Union as well as the competent services in the EU member states, within the framework of various legislative arrangements, such as:
• information on industrial chemicals, including new, experimental substances that will be used in the future on the market, within the framework of the REACH regulation
• harmonization of classification, labelling and packaging (Classification, Labelling, Packaging), as we know it from the symbols and descriptions on the packaging of products on the market (e.g. the flame symbol for flammable materials, the symbol with a dead fish and a stripped tree for environmentally hazardous materials, etc.)
• information on so-called biocides, such as insecticides, etc., in the context of the BIOCIDES regulation,
• information on the export of dangerous chemicals to countries outside the EU under the Prior Informed Consent (PIC) regulation,
• information on the safe management of waste from products containing hazardous substances within the framework of the Waste Framework Directive,
• information on the use of chemicals in the workplace, as well as on the exposure of workers to potentially dangerous substances,
• risk management through information on so-called persistent organic pollutants (POPs), which are organic substances that remain in the environment, accumulate in living organisms, and pose a risk to our health and the environment
• management of information on materials that come into contact with water for human consumption across the EU under the revised Drinking Water Directive,
while maintaining perhaps the largest industrial chemical database in the world, as well as co-ordinating the EU poison centre team to provide support to industry, competent authorities, and Member States' poison centres. The organization cooperates closely with other European organizations, such as e.g., the food safety agency (EFSA), the medicines management agency (EMA) and so on.
The information about the chemical products is based on extensive files that contain scientific data about their physicochemical properties, but also their toxicity. EU regulations seek to ensure a balance between better understanding of the potential risks of chemical products and, at the same time, avoiding unnecessary animal testing. In the effort to learn more about chemicals, sometimes and to ensure a high degree of certainty about the toxicity or non-toxicity of substances, it is unfortunately necessary to test them on animals as a last resort. The regulations provide that submitters of information on chemical products may conduct new tests only after exhausting all other relevant and available data sources.
ECHA, in order to reduce and gradually eliminate the need for animal experiments, actively contributes to the development of alternative methods and approaches and promotes their use in order to gradually transition to an animal-free regulatory framework, mainly with the help of so-called new methodologies (New Approach Methodologies - NAMs), but also through a series of other actions, such as:
• The comparative approach as an alternative method using relevant information from analogous substances to predict the properties of the substances under consideration. The agency has developed a substance comparability assessment framework (RAAF) and published it.
• Provides mechanisms for companies to share more readily available data about their chemicals from manufacturers of similar substances.
• Develops and manages in collaboration with the OECD the QSAR Toolbox which is a software application that helps companies identify data that may be relevant to the risk assessment of chemical products.
• Organizes training programs, webinars, and workshops on alternative methods. The Agency also publishes advice on the use of these methods, including guidance documents, fact sheets and practical guides, such as the practical guide on how to avoid animal testing. The specialist report "The use of alternatives to animal testing under REACH" is published every three years.
• Much of the data that ECHA receives from registrants is published on the Agency's website so that it can be easily located and reused.
• Provides expert advice and technical support for the development of alternative test methods.
New alternative methods include in silico (computer modelling), in chemico (analytical techniques using macromolecules), and in vitro (test tube experiments) techniques. Systematic data collection allows us to move increasingly from the observation and recording of various toxicological phenomena to a complete understanding of them and the mechanisms behind them. This makes it possible to predict the behaviour and related substances with computational methods with a high degree of accuracy without the use of laboratory animals. At the same time, computational techniques that allow the rapid processing of large volumes of data as well as the systematic recording of more and more experimental parameters and measurements bring us closer to reliable models that will limit and gradually eliminate the need for animal experiments, without putting risk to public health. Already, several proposals are under development to replace experiments with alternative methods.
